Europa bedreigd door de Turkse druif

E.M.

In het Alashir-district rond de stad Manisa, in het westen van Turkije, heeft de Unie van Druiven Producenten op 19 oktober jongstleden een demonstratie gehouden tegen de belastingen die haar zijn opgelegd door het Internationale Monetaire Fonds (IMF) , de Wereldbank, de Wereld Handels Organisatie (WHO) en de Europese Unie (EU). Deze kleine demonstratie was een uiting van het huidige gevoel dat onder de Turkse boeren leeft ten opzichte van de imperialistische instituten.

Het IMF, de Wereldbank en de WHO worden door deze laag van de Turkse bevolking al sinds geruime tijd niet beschouwd als bevriende instituten. Wat deze demonstratie uniek maakt is het feit dat de Europese Unie, terecht, ook is opgenomen in de lijst van vijandelijke en imperialistische organisaties die niet in het belang van de Turkse bevolking handelen. En dat in een tijd waarin iedereen die maar de minste kritiek op de EU uit bestempeld wordt als landverrader...

Maar wat heeft de Europese Unie van doen met Turkse druiven? Zijn de belangrijkste zorgen van de EU niet de 'mensenrechten', 'beschaving', 'multiculturele en open samenleving', 'vrijheid van meningsuiting', 'het paradijs op aarde', etcetera? Heeft u ook maar één lid van de Europese Commissie horen zeggen: "Mensenrechten zijn niet het enige aandachtspunt voor de Europese Unie, van nu af aan houden wij ons ook bezig met druiven, of die nu wit, blauw of rood zijn."

Nee, inderdaad, niemand heeft iets dergelijks gezegd. Maar ondanks dat speelt de Turkse druif een belangrijke rol in het toetredingsproces van Turkije tot de EU en al vanaf het begin. Net zoals de Turkse tabak, de Turkse suiker, tarwe, mais, de koe, het schaap, de hazelnoot... kortom: de Turkse landbouw. En wel om de reden die de voorzitter van de Vereniging van Turkse Landbouwers, Ibrahim Yetkin, als volgt heeft samengevat: "De Turkse landbouw vormt een bedreiging voor de EU." Onder deze titel verscheen een interview dat Leyla Tavsanoglu met hem hield, op 5 november jongstleden in Cumhuriyet Hafta. In het interview waarschuwt hij de Turkse boeren voor het beleid van de EU.

Niet tegen de EU, alleen klachten

Net als de druivenproducenten doet ook Yetkin een gewaagde poging om de EU in dezelfde hoek te scharen als de Wereldbank en het IMF: "Een interessant, of liever gezegd beklagenswaardig gegeven is dat het beleid dat onder toezicht van het IMF en de Wereldbank wordt gevoerd, gesteund door de EU, het totaal tegenovergestelde effect heeft dan was verwacht. (...) De Turkse landbouw is onontwikkeld, de efficiëntie is laag, er wordt weinig gebruikgemaakt van moderne technieken, de ondernemingen zijn klein terwijl een groot deel van de bevolking agrarisch is. Dé manier om een onderontwikkelde sector te helpen zich te ontwikkelen is meer investeringen doen in deze sector. Dat is de basiswet van economie." Vervolgens gaat hij nog even door over wat er in Turkije is gebeurd tussen 1999 en 2002, ten gevolge van de hervormingen die de Wereldbank, met steun van de EU, aan het land heeft opgelegd. Hij haalt daarbij feiten aan uit een recent rapport van de Wereldbank: "Er is een daling van 4,3 miljard VS dollar aan investeringen in de agrarische sector, een afname van 16 procent aan inkomsten uit Turkse landbouw, een daling van vier procent van Turkse agrarische producten, er is een terugval waargenomen van de winstmarges in de landbouw, de boeren hebben 1,45 miljard winst verloren en de daling van de prijzen van landbouwproducten is opgelopen tot 13 procent. Ten gevolge hiervan is Turkije inmiddels het land geworden dat aan haar agrarische sector de minste subsidie verleent van alle OESO-landen (Organisatie van Economische Samenwerking en Ontwikkeling)." Vervolgens meldt Yetkin dat de Wereldbank deze feiten beschouwd als "zeer kleine successen!"

Na het opsommen van al deze feiten tegen het EU-beleid, moet meneer Yetkin zijn kritiek nuanceren: "Natuurlijk zijn wij ons ervan bewust dat we met betrekking tot de toetreding tot de EU zijn gestart met een onomkeerbaar proces." Natuurlijk is hij niet tegen de EU, hij is zeker geen communistische 'landverrader'. Dat is de reden dat het interview de titel 'de Turkse landbouw vormt een bedreiging voor de EU' heeft gekregen, waarbij is vermeden om de uit de opsomming meest logische conclusie te trekken, namelijk: 'De EU vormt een bedreiging voor de Turkse agrarische sector'.

EU wordt doelwit

Vele jaren was de EU een instrument voor verschillende delen van de Turkse samenleving om uiting te geven aan hun onvrede over het regime. Wat er ook fout ging en wie er ook fouten maakte in de binnenlandse politiek, er werd altijd een positief voorbeeld uit Europa tegenover gezet. Hierdoor genoot Europa de status van 'onaantastbare en grote oppositiepartij'. Nu de mogelijkheid steeds dichterbij komt dat de EU direct de politieke macht in Turkije in handen krijgt, zal de situtaie veranderen en zal de EU langzamerhand haar aantrekkingskracht voor de bevolking verliezen.

Men kan nu al waarnemen dat de EU niet langer dezelfde status in Turkije heeft als twee tot drie jaar geleden. Gelegen tussen de drie 'heetste' regio's in de wereld: het Midden-Oosten, de Balkanlanden en de Kaukasus, en met haar anti-imperialistische traditie, zal Turkije een nieuwe teleurstelling worden voor het imperialisme.

Vertaling J. Bernaven