De ravages van de oorlog in Afghanistan, ...
... zoals de tv-keten Al-Jazeera ...
... ze in beeld bracht.
Betoging voor de vrede in Keulen op ...
30 oktober (Foto's www.arbeiterfotografie.com)
De ravages van de oorlog in Afghanistan, ... |
... zoals de tv-keten Al-Jazeera ... |
... ze in beeld bracht.
|
Betoging voor de vrede in Keulen op ... |
30 oktober (Foto's www.arbeiterfotografie.com)
|
Stel dat Bush niet de uitroeiing van het terrorisme maar een veel ambitieuzer doel najaagt. Bijvoorbeeld, de controle verwerven over gas en olie in Centraal-Azië. Of Amerikaanse militaire basissen oprichten in hartje Azië, tussen China en Rusland. Of de problemen van de Amerikaanse economie wegwerken door deze te 'militariseren'. Of het verzet van de Derde Wereld en van de antiglobalisten breken. In dit artikel gaan we in op de eerste twee van deze vier vooronderstellingen. (1)
Veel van de zogenaamd 'onbegrijpelijke' oorlogen zijn in feite oorlogen om olie, schreef ik in mijn boek Monopoly (2). De Amerikaanse oliemultinationals en hun regering hopen de controle te verwerven over alle routes waarlangs de olie en het gas van de enorme reserves in Azië worden aangevoerd. De kaarten in dat boek toonden de landen die de pech hebben op de routes naar het Westen te liggen: Tsjetsjenië, Georgië, Koerdistan en ook Joegoslavië en Macedonië. Allemaal landen waarmee de VS zich bemoeien, soms oorlog voeren.
De kaarten gaven ook de dreiging richting Oosten (China en Japan) weer: de CIA steunt daar actief de anti-Chinese fundamentalisten in de provincie O´goer. En in zuidelijke richting zet de Amerikaanse oliemultinational Unocal al jaren intriges op om de bouw en de opbrengst van de pijplijn door Afghanistan en Pakistan voor elkaar te krijgen. Superwinsten zijn daar verzekerd.
De oorlog die ik in het boek aankondigde, is vandaag een feit. Washington manoeuvreert en complotteert al twintig jaar in Afghanistan, een strategisch kruispunt in Azië. Het doel blijft altijd hetzelfde, alleen de methodes veranderen. Eerst bewapenden de VS fundamentalistische milities tegen de Sovjet-Unie. Een VS-diplomaat in Pakistan bekende in 1996: "Je kunt niet miljarden dollars investeren in een anticommunistische jihad, daar strijders van de hele wereld aan laten meewerken en de gevolgen daarvan niet onder ogen zien. Dat is echter precies wat we gedaan hebben. Ons doel was niet de vrede of de welvaart van Afghanistan. Ons doel was de communisten te doden en de Russen te verjagen." (3)
De moedjahedin van de CIA gooiden zo het enige regime omver dat de Afghaanse vrouwen enige emancipatie bood en dat, ondanks de vele fouten die het ook maakte, toch enige sociale vooruitgang in het land bracht. Hoe moesten die straatarme moedjahedin de Amerikaanse wapens terugbetalen? Door hun land - met de zegen van de CIA - om te vormen tot de eerste heroïneproducent van de wereld. Waardoor het uitgestrekte drugshandelnetwerk Afghanistan-Turkije-Balkan-Europa ontstond, met alle gevolgen van dien. De cocktail olie-wapens-drugs is trouwens een klassieker bij de CIA.
Na de overwinning van 'hun' terroristen steunden de VS de Taliban, ook al werden ze daarvoor scherp aangevallen door mensenrechtenorganisaties. Toen iemand Madeleine Albright een vraag stelde over het lot van de Afghaanse vrouwen, antwoordde ze kortweg met "binnenlandse aangelegenheid!" De voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken speelde in feite voor handelsreiziger, want Unocal nodigde de Taliban uit voor een luxueus verblijf in Texas.
Afghanistan is lang niet het enige land dat slachtoffer is van een oorlog om olie en gas, ook Irak, de Kaukasus, Colombia, Algerije, Nigeria, Angola. Kortom, overal in de wereld waar er olie of gas gevonden wordt, beslissen de VS dat die van hen zijn. Ze proberen er militaire basissen te installeren en moedigen oorlogen aan - als ze die al niet zelf uitlokken - die hen goed uitkomen.
Wie een beetje gezond verstand bezit vraagt zich op den duur af: hebben de VS al die olie dan echt nodig om hun fabrieken draaiende en hun auto's rijdende te houden? Zeker, als je ervan uitgaat dat ze hun huidige absurde, spilzieke en vervuilende economische systeem willen behouden, waar een liter olie, zwaar onderbetaald aan de producenten, zonder belastingen stukken goedkoper is dan een liter water...
Maar neen, de VS hebben al die olie niet nodig. De olievelden in de VS zelf zijn drie- tot vijfmaal groter dan die van Centraal-Azië. De gasbellen zelfs tienmaal groter. (4) De Amerikaanse regering liegt dus als ze beweert dat het haar te doen is om "de verzekering van haar energiebevoorrading".
Volgende, al even logische vraag: is de olie het uiteindelijke doel van de VS? Neen, olie is zelfs geen doel op zich. Olie is een wapen, een middel tot chantage. Wie de wereld wil overheersen moet de olie in handen hebben, alle olie, waar die ook zit. In de economische oorlog, die het kapitalisme altijd voert, willen de VS beschikken over een strategisch chantagemiddel, ze willen baas zijn over de energiebevoorrading van hun grote rivalen (Europa en Japan) en van andere landen die zich misschien te onafhankelijk zouden kunnen opstellen. Daarom gunnen de VS ook hun 'beste vrienden' geen stukje terrein op de militaire basissen die ze in een aantal oliegebieden installeren.
Het Aziatische continent zal in de toekomst zonder twijfel de sterkste groei kennen. In Azië wekt vooral China de begeerte op met zijn enorme marktpotentieel en zijn uitzonderlijke groei van 8 procent of meer per jaar. De Chinese productie is tussen 1990 en 1999 bijna verdrievoudigd.
De droom van Washington is van China opnieuw een koloniaal land maken en, uiteraard, het socialisme helemaal kapotmaken. Een niet gemakkelijk te realiseren droom, niet met wapens noch met chantage. Want China houdt onverstoorbaar vast aan zijn eigen strategie van versnelde ontwikkeling in een context van vreedzame coëxistentie met de Verenigde Staten. Toch hebben de Chinese leiders de boodschap van 1999 - toen de VS hun ambassade in Belgrado doelbewust bombardeerden - goed begrepen. De oorlog in Afghanistan is in werkelijkheid een verdere stap in de omsingelingsstrategie rond eente rebels en te machtig China.
Naast China hebben de VS nog twee andere Aziatische grootmachten in het vizier: Rusland en Iran. Op het ogenblik speelt de nieuwe Russische burgerij maar een tweederangsrol en zijn haar middelen erg beperkt door de sociale en economische catastrofe die de herinvoering van het kapitalisme daar veroorzaakt heeft. Maar ze hoopt zo snel mogelijk opnieuw een internationale rol van gewicht te bemachtigen.
Rusland combineert daartoe twee methodes: soms onderwerpt het zich bijna slaafs aan het Westen, soms verdedigt het plots weer zijn eigen belang om zich 'onmisbaar' te maken en zijn eigen prijs op te drijven. Daarom ook drijft Moskou handel of gaat het bondgenootschappen aan met landen die Washington betitelt als "schurkenstaten": Noord-Korea, Iran, Irak, Syrië. Daarom ook verzet Poetin zich tegen het antirakettenschild en tegen een heruitgave van een vernietigende bewapeningswedloop. [in dit kader past ook de recente coup in Oekraïne]
Wat wil Washington bijvoorbeeld bereiken met zijn steun aan de fundamentalistische afscheidingsbeweging in Tsjetsjenië? Volop voordeel halen uit de korte periode dat Rusland door een diep dal gaat om het duurzaam te verzwakken en te verhinderen dat het opnieuw een ernstige concurrent wordt. De derde macht in dit gebied die Washington wil destabiliseren is Iran. Daar organiseerde het in 1952 al de omverwerping van het te onafhankelijke regime van eerste minister Mossadegh en steunde het de bloedige dictatuur van de Sjah van Perzië. Maar in 1979 leden de VS er een smadelijke nederlaag met de fundamentalistische en anti-imperialistiche revolutie. Om het land te verzwakken lokten de VS doelbewust de oorlog Iran-Irak (1980-88) uit. Ze trokken ook de Afghaanse kaart om de tegenstellingen tussen de sjiïtische (Iran) en soennitische moslims (Saoedi-Arabië, de Emiraten, Afghanistan, Pakistan) aan te scherpen.
Zo'n bondgenootschap tekent zich al enigszins af in de "Groep van Shanghai", die China, Rusland en vier Centraal-Aziatische republieken verenigt (Kazachstan, Tadzjikistan, Kirgizië en Oezbekistan). De leden willen samen de invallen van fundamentalistische terroristen bestrijden en op economisch vlak samenwerken. Een vloek voor de VS: nog nooit hebben ze waar ook ter wereld een gemeenschappelijke markt kansen gegeven als zij die niet zelf konden controleren.
Van die samenwerking zouden deze republieken alleen maar beter worden: ze hebben nu allemaal te lijden van de herinvoering van het kapitalisme en van de vernietiging van de Sovjet-Unie. De industriële productie van Kazachstan en Tadzjikistan is met 60 procent gedaald. Volgens de experts van het Amerikaanse leger zelf "is een dergelijk economisch faillissement te vergelijken met een land in de oorlog storten". (6)
Kortom, het is geen toeval dat de VS nu Afghanistan de oorlog verklaarden. Ze hebben besloten dit land in het centrum van Azië als basis te gebruiken voor toekomstige acties tegen de buurlanden Rusland, Iran en China. Washington kijkt bijzonder begerig uit naar de voorheen Russische basis vanBagram, maar het was voorlopig makkelijker Oezbekistan om te bouwen tot een militaire basis. Ze willen het liefst ook de controle over de luchthavens van Turkmenistan. Doel is altijd: de Russische legers uit de streek verjagen. Met zo'n oorlog kun je werkelijk alle kanten uit...
In de Kaukasus hebben Azerbeidzjan en Georgië zich perfect ingepast in de Amerikaanse strategie. Maar in Centraal-Azië zijn de olierepublieken minder happig, ze wegen de pro's en contra's van een economische en politieke samenwerking met China en Rusland af. Hoe hen over de streep trekken? Daarvoor geldt nog altijd het adagium van de voormalige VS-minister James Baker: "We moeten het fundamentalisme slechts bestrijden in de mate dat dit onze belangen dient." (7)
In een nabije toekomst valt niet uit te sluiten dat de VS de olierepublieken totaal destabiliseren door de fundamentalistische milities gelegerd in Afghanistan nog intenser tegen hen uit te spelen. Dat scenario is al uitgetest in Kosovo: vlakbij het Amerikaanse kamp Bondsteel en met Amerikaanse hulp zijn de Albanese terroristen eind 2000 Servië en begin 2001 Macedonië beginnen aan te vallen.
Op dit ogenblik zijn de landen van Centraal-Azië allemaal in min of meerdere mate in oorlog met fundamentalistische milities. De belangrijkste is de Islamitische Beweging van Oezbekistan van Mazer-i-Sharif, waar ook de milities die in Tsjetsjenië en in de Chinese provincie Xinjiang actief zijn, deel van uitmaken.
Dankzij de oorlog tegen Irak hebben de VS militaire basissen in de Perzische Golf kunnen installeren. Dankzij de oorlog tegen Joegoslavië hebben ze zich binnengewerkt in Bosnië, Kosovo en Macedonië. Nu hopen ze ook in Georgië, Azerbeidzjan, Turkmenistan en Oezbekistan militair voet aan de grond te krijgen en moderniseren ze ondertussen hun basissen van Incirlik (Turkije) en in Saoedi-Arabië. [Binnenkort ook in Oekraïne]
Als de VS erin slagen een dergelijke gunstige positie te veroveren, dan zitten ze met hun leger plots een stuk dichter bij Iran, Pakistan en China en zetten ze ook een nieuwe stap in de omsingeling van Rusland. Dat is dan weer een uitstekende uitgangspositie voor nieuwe avonturen in zuidwaartse richting: de Indische Oceaan, Indochina [Gebruikmakend van de verschrikkelijke Tsunami-ramp zijn de VS al druk doende hun posities in die gebieden te versterken]