VS-legerbasis wist van naderend onheil

Peter Franssen

Wij hadden ontelbare mensenlevens kunnen redden als we wisten dat er een enorme vloedgolf op komst was, zeggen regeringsfunctionarissen in Thailand en Sri Lanka. Ze hadden gewaarschuwd kunnen worden. Want de Amerikaanse overheid wist drie uur eerder al dat het onheil onafwendbaar was.

De Belgische geoloog Mark Moens vertelde Solidair: "Stel dat een Chinees jachtvliegtuig het luchtruim van de westerse invloedszone binnenvliegt, bijvoorbeeld boven India, Indonesië of Sri Lanka. Dan zouden de Verenigde Staten binnen een paar seconden de overheid van het betrokken land en de omliggende landen waarschuwen, dan zou er onmiddellijk groot alarm geslagen worden. In dit geval zagen de Verenigde Staten de vloedgolf en dus de ramp uren van tevoren aankomen. Ze hebben satellieten waarmee ze een verandering van 10 centimeter in het zeepeil onmiddellijk opmerken. Maar de Verenigde Staten vonden het niet de moeite waard hun efficiënte infrastructuur te gebruiken om de levens van tienduizenden mensen in de Derde Wereld te redden."

Al een paar minuten na de aardbeving van 8,9 op de schaal van Richter wist de Amerikaanse Oceanografische en Atmosferische Administratie (NOAA) dat er een dodelijke vloedgolf over de Indische Oceaan raasde. De verantwoordelijken van deze regeringsinstelling waarschuwden binnen 15 minuten de basis van de Amerikaanse zeemacht op het eiland Diego Garcia, ten zuiden van India. (1) Een militaire basis van het Amerikaanse leger is natuurlijk veel belangrijker dan het lot van tienduizenden Aziaten! Als NOAA de overheden van de landen rond de Indische Oceaan gewaarschuwd had, dan hadden tv en radio-stations waarschuwingen kunnen uitzenden, dan had de plaatselijke politie de stranden kunnen vrijmaken, dan had men de mensen kunnen vragen naar hoger gelegen terreinen te gaan... dan "hadden we ontelbare levens kunnen redden", zeggen regeringsfunctionarisssen in Thailand en Sri Lanka. Voor Indonesië, dat vlakbij het epicentrum van de aardbeving ligt, was het te laat, maar voor de landen die verder liggen was er twee tot drie uur tijd om de bevolking weg te halen uit de gevarenzone.

Twee dagen oorlog volstaan

Je hebt niet eens dure satellieten nodig om een tsunami (een vloedgolf) te zien aankomen. De Verenigde Staten hebben al ruim 50 jaar een systeem van tientallen seismometers op drijvende boeien. Zij detecteren aardbevingen onder de zeebodem en waarschuwen als die bevingen leiden tot tsunami's. In het midden van de Stille Oceaan zijn er zes boeien met sensoren die wijzigingen in de waterdruk meten en automatisch alarmcentrales in Hawai en Alaska waarschuwen als er een tsunami ontstaat.

Vier of vijf boeien in de Indische Oceaan zouden hebben volstaan om het naderend onheil te detecteren. Zo'n boei, inclusief sensor, kost 250.000 dollar (183.000 euro). Een miljoen dollar zou genoeg geweest zijn om tienduizenden levens te redden. De totale som die de Amerikaanse regering in 2005 aan defensie besteedt is 587 miljard dollar. Dat is 587.000 keer meer dan de kosten van een systeem dat tienduizenden mensenlevens zou hebben gered!

Bovendien wist de Amerikaanse overheid maanden eerder dat er een ramp zataan te komen. In juni al zeiden experts, tijdens een vergadering van de Intergouvernementele Oceanografische Commissie van de Verenigde Staten, dat "in de Indische Oceaan een gevaar bestaat op plaatselijke en verreikende tsunami's". De Amerikaanse geoloog Brian Atwater zegt vandaag: "Sumatra (vlakbij het epicentrum van de aardbeving) heeft een geschiedenis van aardbevingen wat het gebrek aan een waarschuwingssysteem des te tragischer maakt. Iedereen wist dat Sumatra een geladen geweer was." Niemand deed iets. Bush hield zich liever bezig met oorlog.

En nu? Nu geeft de Amerikaanse regering 350 miljoen dollar. Eerst zei Bush dat zijn regering 15 miljoen dollar zou geven. Dat was zo beschamend weinig dat zelfs The New York Times schreef: "15 miljoen is precies de helft van het bedrag dat de Republikeinse Partij beschikbaar stelt voor de bekostiging van het feest op 20 januari, wanneer Bush de eed aflegt voor zijn tweede ambtsperiode." Waarop Bush snel-snel de som optrok tot 35 miljoen dollar. Drie dagen later, toen de kritiek bleef aanhouden, verhoogde Bush de som tot 350 miljoen dollar. Dat is evenveel als de kosten van nauwelijks twee dagen oorlog tegen de bevolking van Irak!

Geen overstromingen meer in China

De eerste verantwoordelijkheid voor het vermijden van natuurrampen of voor het beperken van de schade ligt bij de rijke landen zoals de Verenigde Staten. Zij hebben de techniek en de financiële middelen. De Verenigde Staten hebben bovendien een beslissende stem in het beleid van heel wat landen rond de Indische Oceaan. Tot een paar jaar geleden was het zwaarst getroffen Indonesië een door de Amerikanen geïnstalleerde en beschermde militaire dictatuur. De Amerikaanse multinationals floreren deels door de plundering van deze landen met als gevolg diepe armoede. Dat neemt niet weg dat de regeringen van die landen zelf een grote verantwoordelijkheid dragen.

De internetsite Asia Times Online, die gewoonlijk erg scherp is als het de Volksrepubliek China betreft, schrijft op 31 december: "Natuurrampen zijn niet nieuw in Azië. Zeker overstromingen niet, want Azië heeft een lange kustlijn en veel stromen en rivieren. Tot enige tientallen jaren geleden waren er regelmatig overstromingen van de Yangtze en de Gele Rivier in China. De inspanningen van de Aziatische regeringen om natuurrampen te vermijden zijn miniem, behalve in China." In 1931 vielen er bij de overstroming van de Yangtze 3,7 miljoen doden. In 1975 volgde een nieuwe overstroming met naar schatting 150.000 doden. De Chinese regering heeft van de strijd tegen overstromingen een prioriteit gemaakt en met succes. Er is dus, zoals Asia Times Online schrijft, een ander beleid mogelijk met als uitgangspunt 'de mensen eerst'.

1. International Action Center, The Role of US Criminal Negligence on a Global Scale, 29 december 2004, zie www.iacenter.org/tsunami.htm; Michel Chossudovsky, Washington was aware that a deadly Tidal Wave was building up in the Indian Ocean, Globalresearch 29 december 2004, zie www.globalresearch.ca