|
|
|
In Oekraïne heeft de pro-Amerikaanse kandidaat Victor Joesjtsjenko de verkiezingen gewonnen. "Democratisch en eerlijk", jubelen de Westerse media. De Solidair-correspondent Jef Bossuyt volgde de campagne ter plaatse. Hij kwam tot heel andere conclusies. Foto: Joesjtsjenko kreeg de steun van de fascistische partij UNA-UNSO. De fascisten werkten als "ordedienst" tijdens de straatprotesten. "Door de overwinning van Joesjtsjenko zal de arbeidersklasse weldra moeten strijden tegen een extreem-agressief nationalisme, grenzend aan het fascisme." (Foto's archief)
Kiev, 19 december. De rechtse putschisten overspoelen de hoofdstad. Je kunt ze niet ontlopen. In de metro aan het Onafhankelijkheidsplein duwt de propagandaploeg van Joesjtsjenko mij een oranje lint in de handen en dringt erop aan dat ik het op mijn jas speld. Op het plein zelf heeft de staf van Joesjtsjenko 24 verwarmde en genummerde legertenten opgesteld. Zware jongens in camouflage-uniformen, met oranje armbanden en mobiele telefoons houden de wacht. De jeugdploegen van Joesjtsjenko delen folders uit. Ze roepen de Verenigde Staten en Europa op om president Koetsjma te verjagen. Het zijn dure folders die ze onmogelijk zelf met hun armetierige studiebeurzen kunnen betalen.
De Kresjatikstraat is in zijn volle lengte ingenomen door het tentenkamp van Joesjtsjenko's 'ordediensten'. De rood-witte vlaggen van de Georgische Kmara-stoottroepen (1) wapperen naast de rood-zwarte vlag van Bandera, de Oekraïense nazi-collaborateur van tijdens de Tweede Wereldoorlog. Verder ook de fascisten van UNA-UNSO. Om de hoek, voor de stoep van het Fulbright-instituut, staan de mercedessen en 4x4-terreinwagens (asobakken), versierd met oranje linten.
De krachtsverhoudingen zijn volledig omgeslagen sedert het parlement de verkiezingsuitslag ongeldig verklaard heeft, wat zijn bevoegdheid niet is. De eisen van de Verenigde Staten en de Europese Unie zijn volledig ingewilligd. De nieuwe kieswet maakt het miljoenen invaliden en bejaarden onmogelijk om nog thuis te stemmen, want ze moeten daarvoor binnen drie dagen een notariële acte kunnen voorleggen. De verkiezingscommissie is afgedankt en de nieuwe commissie zit vol aanhangers van Joesjtsjenko. Nagenoeg alle tv-zenders, behalve Oekraïna, hebben zijn kant gekozen.
De eerste die ik tegenkom zijn de kameraden van de Unie van Communisten. Ze nodigen me direct uit op een vergadering. Daar legt Michail, een arbeider, uit: "Op onze fabriek is de druk op de arbeiders sterk. De burgemeester doet de bestellingen en hij is voor Joesjtsjenko. Hij heeft geëist om constant drie tenten en vijftien mensen ter beschikking te stellen voor decampagne. Ik zei tegen de chef dat ik voor tegenkandidaat Janoekovitsj had gestemd. Onder vier ogen zei hij: "Ik ook, maar ik moet dat doen van de directeur." De meerderheid op mijn fabriek heeft voor Joesjtsjenko gestemd omdat ze - begrijpelijk - 'tegen de macht' zijn en denken dat elke verandering beter is dan dit bewind."
Joeri, bouwvakker: "Van bovenaf op de werf zagen we na de verkiezingen vanuit het westen die colonnes autobussen en auto's met oranje linten aankomen. Dat moeten ze lang op voorhand gepland hebben. Veel mensen denken dat ze zullen leven zoals in de Verenigde Staten als ze voor Joesjtsjenko stemmen. Ik zeg dan: Nee, jullie zullen leven als in Latijns-Amerika. Ze bedriegen jullie, zoals ze jullie in 1991 bedrogen hebben, en jullie zullen er vlug spijt van hebben."
Natasja, onderwijzeres: "Bij ons op school eiste de directie een 'vrijwillige' bijdrage van 100 griven (14 euro) voor het fonds van Joesjtsjenko. Wie weigerde, kreeg 's morgens geen hand meer. Onze directeur heeft het geld en de namen van de storters overgemaakt." Ik vroeg: "Hoe kon je dat doen in mijn naam? Je weet toch dat ik voor Janoekovitsj stem." Hij zei: "Kindje, ik weet het, maar Joesjtsjenko komt aan de macht en dan gaan er koppen rollen..."
CPOe-volksvertegenwoordiger Leonid Gratsj: "Sinds we Gorbatsjov hebben laten begaan, ben ik al 13 jaar emotioneel teleurgesteld. We waren geen partij van de strijd. Daarmee gaven we de kans aan de tegenstander om zichzelf voor te stellen als 'strijder tegen het verrotte regime' en 14 miljoen stemmen te verzamelen. In Simforopol zijn tienduizend mensen in een spontane meeting bijeengekomen, tegen Joesjtsjenko, tegen de NAVO en het fascisme. De ervaring leert: als we daarvoor openlijk positie kiezen, dan groeit onze autoriteit."
Hoofdredacteur van het weekblad Arbeidersklasse en volksvertegenwoordiger van de CPOe Alexander Bondartsjoek: "De vernietiging van de Sovjet-Unie heeft een enorme sociale kloof teweeggebracht, ontgoocheling, werkloosheid en armoede, en daar maken de oranje pro-Amerikaanse reactionairen misbruik van. Wij communisten hebben helaas dikwijls alles gezet op de verkiezingen. Onze jacht op de parlementaire en presidentiële zetels, ons programma waar zelfs het woord socialisme niet in voorkwam, heeft bij de ontevreden massa's alleen het idee van 'eerlijk kapitalisme en eerlijke verkiezingen' versterkt. Door de overwinning van Joesjtsjenko zal de arbeidersklasse weldra moeten strijden tegen een extreem-agressief nationalisme, grenzend aan fascisme."
1. Kmara zijn Georgische milities die opgericht zijn naar het voorbeeld van Otpor in Servië. Otpor lag aan de basis van de val van Milosevic in 2000. Otpor is een creatie van Amerikaanse geheime agenten en officieren zoals kolonel Robert Helvy. In 2003 zorgde Otpor voor het kader van Kmara, dat een beslissende rol speelde in de staatsgreep tegen president Shevarnadze.Op 21 november 2004 werd de leider van Otpor, Aleksandar Maric, aangehouden in Oekraïne.