'Huichelaars' noemt Jongerius de werkgevers

Vakbondsacties massaal van start


Stakers bij de poort van Draka, een van de ruim 150 bedrijven in metaal en elektro die platgingen. (Foto NRC, Maurice Boyer)  


 

Wil van der Klift

De vakbeweging laat merken echt boos te zijn op de werkgevers nu tal van CAO-onderhandelingen lijken te mislukken. Het zwaar bevochten akkoord van vorig najaar lijkt te stranden aan tal van CAO-tafels. De aankomend voorzitter Agnes Jongerius van de FNV noemde de werkgevers vorige week 'grote huichelaars'. Maar gelukkig blijft het niet bij boze woorden alleen. Er wordt ook actie gevoerd en gestaakt, zoals in de sector grootmetaal. Dat zal nodig zijn nu ook het kabinet op ramkoers wil doorgaan.

In het Najaarsakkoord tussen kabinet, werkgevers en vakbonden is er in principe afgesproken om het prepensioen in stand te houden. Maar "de werkgevers denken dat alleen wij een afspraak hierover met het kabinet hebben", zegt Jongerius. "Huichelaars, het zijn grote huichelaars", zegt Jongerius over de werkgevers. "Zij vragen ons onze lonen te matigen en zichzelf geven ze vette bonussen."

In metaal en elektro ging de boel plat

FNV Bondgenoten en CNV Bedrijvenbond hebben op vrijdag 1 april de eerste staking van dit jaar georganiseerd in de metaal en elektro. Met de keuze voor die datum lijkt de vakbeweging te willen zeggen dat de tijd voor grapjes voorbij is. Deze eerste stakingsactie in de metaalsector is meteen groots opgezet. Niks rustige opbouw van acties, meteen leggen de vakbonden tientallen metaalbedrijven 'plat'. Om negen uur in de morgen hebben op de Rotterdamse bijeenkomst zo'n duizend werknemers zich als staker geregistreerd en de bussen met vakbondsleden blijven komen. De Rotterdamse stakers komen van Damen, Sapa, PCS, Thyssen, Schindler, Wärtsilla, Stork. Maar niet alleen in Rotterdam vonden stakingen plaats. Elders in het land onder meer ook bij scheepswerven als Damen, fietsenfabrikant Batavus, Stork Fokker Aerospace, Hunter Douglas (Luxaflex), vrachtwagenproducent Daf, kantoormeubelmaker Gispen en bouwer van elektronische schakelsystemen Eaton Holec.

Verder waren er werkonderbrekingen en actiebijeenkomsten bij bedrijven als Siemens.

De actiedag in Rotterdam op 20 september vorig jaar was zo succesvol dat het als basis diende voor de landelijke actie op het Museumplein. Het lijkt er op dat vrijdag 1 april het begin wordt van de volgende actiegolf. Sinds de geslaagde acties van vorig najaar, toen tegen het kabinetsbeleid, is het vakbondsgevoel weer helemaal terug. Volgens de bonden staakten 18.000 werknemers bij 181 bedrijven. Ook in Hengelo (Overijssel) en Eindhoven waren grote actiebijeenkomsten, terwijl op tal van plaatsen in het land stakingsbereide vakbondsleden zich lieten registreren. Bij Draka in Amsterdam werd de afgelopen 35 jaar nauwelijks gestaakt, maar die passiviteit is nu voorbij, daar wordt nu voor het eerst uitgebreid gestaakt.

Woensdag 30 maart jl. liepen de CAO-besprekingen tussen FNV Bondgenoten en werkgeversorganisatie FME-CWM stuk. De bonden willen dat de 180.000 werknemers in deze sector nog op 61- of 62-jarige leeftijd kunnen stoppen met werken. De werkgevers willen dit veranderen tot een half jaar later. Een ander struikelblok is de loonsverhoging. De bond eist 2,5 procent erbij tot 2007; de werkgevers bieden 0,85 procent.

Mensen voelen zich bedonderd

Veel stakers voelen zich bedonderd. Bij de grote vakbondsdemonstratie van 2oktober 2004 probeerden ze nog om, ondanks de werkonderbreking, de productie wel door te laten gaan. "De regering heeft alles doorgeschoven naar de werkgevers", zegt staker Albert Blokzijl. "We dachten dat we er waren, maar nu staan we hier." De loonsverhoging lijkt het meest dwars te zitten. "Alles wordt duurder en je krijgt er niets bij", zegt iemand. En ook de pensioenleeftijd is een pijnpunt: "Straks werk je hier tot je dood."

Deze staking vindt plaats in de metaalsector, maar ook aan talloze andere onderhandelingstafels loopt het moeizaam. De bonden staan voor de taak het zwaar bevochten Najaarsakkoord in CAO-afspraken om te zetten.

Doorknokken leidt tot successen

De vakbonden kunnen wijzen op het succes bij Corus. Nadat de bonden een ultimatum stelden en met acties dreigden, werd een doorbraak bereikt. De CAO voor 10.000 werknemers voorziet in een loonsverhoging van 1,25 procent met terugwerkende kracht per 1 februari en nog eens 1,75 procent per 1 februari 2006. Verder komen er studies naar vroegpensioen en de levensloopregeling. Uitgangspunt blijft dat werknemers op hun 62ste kunnen stoppen met werken. Corus vult de uitkering in het tweede ziektejaar aan tot 90 procent van het salaris. Soms is actiedreiging al genoeg, meestal moet er echt voor worden opgetreden.

De Rotterdamse stakers zijn in ieder geval bereid om op donderdag 7 en vrijdag 8 april weer in actie te komen. Steeds langer en bij steeds meer bedrijven! Jongerius heeft de stakingskassen inmiddels geopend.

Bron: HC, 24-3-2005, NRC\ANP, 1-4-2005, FD\HC, 2-4-2005.