| |
|
De RK kerk heeft vrouwen en werkende mensen al verloren; met Ratzinger raakt ze ook de armen kwijt. Voor ons in de Werkplaats voor Theologie en Maatschappij verandert er niet zoveel. Wij zagen het allemaal al langer aankomen. Maar voor progressieve katholieken die nog hoopten dat er met de nieuwe paus een open dialoog met andere godsdiensten en met atheïsten zou komen, een andere seksuele moraal, gehuwde priesters ... Voor hen komt deze pauskeuze natuurlijk heel hard aan.
Nog alarmerender is wat paus Benedictus XVI met zijn naamkeuze en met zijn eerste programmaverklaring in het vooruitzicht stelt. De kerk gaat ervan uit dat Europa een "verloren continent" is, ze heeft de afgelopen 25 jaar al een strategie uitgewerkt om dat te "herkerstenen".
Dat was het eerste punt op de agenda van het conclaaf. Vandaar dat de kardinalen een Duitser, die bovendien nog bij de Hitlerjugend is geweest, tot paus kozen. Ze zeggen dan wel dat de kerk "nog niet rijp is voor een Afrikaanse paus", maar dat is de kwestie niet, ze willen bovenal Europa terugwinnen.
De pauskeuze is daarom ook een klap in het gezicht van de hele Derde Wereld. De kerk was al de werkende mensen en de vrouwen verloren, met haar eurocentristisch beleid zal ze ook de armen kwijtraken.
In West-Europa heeft men de indruk dat de kerk leegloopt en dat het niet lang meer duurt voordat het helemaal met haar afgelopen is. Dat tweede is lang niet zeker. De kerk volgt namelijk al enige tijd een andere strategie. Voortaan werkt ze minder langs parochies, maar steunt ze op de 123 nieuwe bewegingen die de vorige paus in het leven heeft geroepen. De machtigste daarvan is Opus Dei, maar ik wil ook waarschuwen voor bewegingen als de Egidiusgemeenschap. Bewegingen die zich vrij sterk bezighouden met armen en vluchtelingen en daarom soms progressief overkomen, maar die zeer conservatief zijn en heel trouw aan de paus en het Vaticaan. Wat de gevolgen zijn, weet bijvoorbeeld Pax Christi heel goed. Pax Christi was dé vredesbeweging van de kerk. Ze was zeker niet links, maar voor Rome niet rechts genoeg. De voorbije tien jaar heeft de kerk in alle grote onderhandelingen de Egidiusgemeenschap naar voren geschoven, ten koste van Pax Christi.
De nieuwe paus zal vooral consolideren wat de afgelopen jaren al was begonnen. Zijn beleid dreigt in de lijn te liggen van wat Bush wil: geen sociale strijd, maar geld geven aan conservatieve kerken die hulp mogen geven aan armen en vluchtelingen. Kerken als aalmoezeniers van het neoliberalisme.
We mogen in geen geval het belang van de conservatief-katholieke bewegingen onderschatten.
Bron: Solidair, 27-4-2005, (Werkplaats voor Theologie en Maatschappij).