Belangrijke beslissing in Indonesië

Juridische procedure goedgekeurd

Soeharto en de CIA smoorden prille democratie onder Soekarno in bloed van miljoenen communisten. Overlevenden vechten voor hun rechten.

Het jaar 2005 is een belangrijk jaar voor Indonesië. Op 17 augustus vindt de officiële herdenking plaats van de onafhankelijkheid van Indonesië, dan precies 60 jaar geleden. Een periode van strijd, maar vooral van zelfstandige ontwikkeling brak aan. Aan deze ontwikkeling maakte de coup van Suharto, gedirigeerd door de CIA, tussen oktober 1965 en maart 1966 op bloedige wijze drastisch een einde, ten koste van miljoenen slachtoffers. De overlevenden startten kortgeleden een zogeheten 'class action', een civiel proces aangespannen door vertegenwoordigers van een groep. Dit proces tegen vijf presidenten is midden mei juridisch geldig verklaard.

Op 18 mei 2005 werd een verheugend bericht (1) ontvangen uit Indonesië voor de slachtoffers van de gebeurtenissen van 1965 (tientallen miljoenen mensen in heel Indonesië). Volgens dit bericht heeft het rechtscollege van de Landsrechtbank van Jakarta Pusat (Centraal Jakarta) in haar vierde zitting (van 18 mei 2005) 'de class action-eis over het stigma van de PKI/slachtoffers van de 1965-tragedie' juridisch geldig verklaard.

Dit betekent dat in de volgende zittingen de rechtbank zich kan buigen over de rechtszaken, zoals vermeld in de vordering van de aanklagende partij de LBH Jakarta (Jakarta Legal Aid Institute) aan de Landsrechtbank van Jakarta Pusat. Deze vordering omvat meer dan 35 bladzijden (2). Het rechtscollege heeft daarom de LBH Jakarta bevolen het besluit van het rechtscollege van de Jakarta Pusat Landsrechtbank in de landelijke media bekend te maken.

Het Rechtscollege onder voorzitterschap van Cicut Sutiarso (in haar Besluit Nummer: 75/Pdt.G/2005/PN.JKT.PST) verklaart:

1. dat de Representatieve Groepsvordering (class action) voortgezet kan worden;
2. dat het karakter van het onderzoek van de rechtszaak voortgezet kan worden;
3. dat de kosten van de rechtszaak aan het eind van het onderzoek bepaald worden.

Dit besluit van de Jakarta Pusat Landsrechtbank zal door de eiser (LBH Jakarta) bekendgemaakt worden aan alle leden van de groep (slachtoffers) geschat op 20 miljoen (in heel Indonesië) via de media en regeringsinstanties. Deze bekendmaking aan de slachtoffers moet binnen 60 dagen uitgevoerd zijn. LBH Jakarta heeft de verwachting uitgesproken dat de bekendmaking al in de laatste week van mei afgerond zou zijn.

De derde zitting (op 11 mei) werd door heel veel mensen bijgewoond (geschat op meer dan 100), zodat de zaal overvol was. Onder de aanwezigen bevonden zich bekende internationale persoonlijkheden zoals Carmel Budiardjo, die zich tientallen jaren als NGO-leider in London heeft ingezet voor de mensenrechten in Indonesië, in het bijzonder voor de rechten van de ex-politieke gevangenen.

Op de vierde zitting (op 18 mei) waren aanwezig de rechtsgemachtigden van ex-presidenten Suharto, Habibi, Abdurrachman Wahid, alsook de rechtsgemachtigde van de huidige president (SBY), terwijl de rechtsgemachtigde van ex-president Megawati ontbrak.

Met het besluit van het Rechtscollege van de Jakarta Pusat Landsrechtbank,die de LBH Jakarta 'class action'-eis namens de slachtoffers van de 1965- gebeurtenissen geldig verklaard heeft, is de mogelijkheid geopend om de rehabilitatie en compensatie te vorderen voor de vele mensen wiens rechten tientallen jaren zijn geschonden, willekeurig en mensonterend, als staatsburger door de Orde Baru onder Suharto.

De slachtoffers behoorden tot de G30S (30 september-beweging) van 1965, bestaande uit 20 miljoen mensen, waarvan 3 miljoen kaders en bestuurders van de PKI (Communistische Partij van Indonesië) werden vermoord en 17 miljoen PKI-sympathisanten, Sukarno-aanhangers en hun verwanten. Maar ook anderen die niet behoorden tot (de familie van) leden en sympathisanten van de PKI.

Er zijn zeven groepen slachtoffers:

• mensen die werden gedwongen om ontslag te nemen of ontslag kregen en geen geld meer kregen,
• mensen die hun pensioenrechten verloren (ambtenaren, politie, militairen),
• mensen, slachtoffers van Speciaal Onderzoek, die in verband werden gebracht met de PKI en hun werk verloren en geen werk meer konden vinden,
• mensen die geen pensioen meer kregen,
• mensen van wie land, huizen en andere bezittingen in beslag werden genomen, vernietigd of verbrand,
• mensen die van school werden verwijderd en hun opleiding niet konden afmaken,
• mensen wiens creatieve werkzaamheden werden verboden en verhinderd werden te publiceren en/of werk ten toon te stellen.

Van de LBH Jakarta kwam ook het bericht dat de volgende zitting (de vijfde) hervat zal worden op 20 juli 2005. Men kan veronderstellen dat de volgende zittingen veel belangstelling zullen krijgen van de samenleving (waaronder de juridische wereld) en de media. Want de aanstaande zittingen zullen ingaan op de onderwerpen van de rechtszaak, onder andere de kwestie van machtsmisbruik en verscheidene willekeurige optredens/maatregelen van (in de eerste plaats) ex-president Suharto.

(1) http://perso.club-internet.fr/kontak
(2) http://perso.club.internet.fr/kontak en in het Engels: http://www.tapol.org Artikel gebaseerd op een bijdrage van Ibrahim Isa, Amnesty lid No. 8351 805 en http://www.lawyers.com en http://www.tapol.org.