Terwijl bosbranden en vliegtuigongelukken aangeven hoever een mensen- en milieuvernietigend winstbejag kan gaan, toont het laatste onderzoek van het Nationale Centrum voor het Boek aan hoe het op het ogenblik gesteld is met het leesgedrag van de Grieken. Misschien lijken beide zaken op het eerste gezicht niets met elkaar te maken te hebben, maar toch. Om het eerste echter ongestoord mogelijk te maken heb je mensen nodig die passief zijn en nauwelijks nog in staat tot denken.
"Mensen die lezen zijn mensen die kunnen denken, oordelen en betwijfelen. Misschien moet dat afgeleerd worden", verklaarde de schrijfster en critica Zoe Valasi, doctor aan de Sorbonne Universiteit, voor de krant 'Rizospastis.'
Eén op de twee Grieken blijkt nooit een boek te lezen. Op de vraag "hoeveel boeken hebt u het afgelopen jaar gelezen?", antwoordde 65,8 procent "geen", 7 procent had tussen de 10 en 25 boeken gelezen en slechts 1,6 procent 25 of meer. Gebrek aan belangstelling geeft 29,5 procent op als reden. Maar hoe ontstaat gebrek aan belangstelling?
In het Griekse schoolsysteem wordt geen belangstelling gewekt voor het lezen van niet-schoolboeken. Lezen wordt alleen verbonden met schooltaak. Van jongs af aan wordt kinderen geleerd zoveel mogelijk uit het hoofd te leren (lessen moet je 'erin stampen'), kennis wordt in de vorm van citaten bijgebracht in uit hun verband gehaalde stukken, iets wat weinig bevorderlijk is voor kritisch denken. Via een dorre onderwijsmethode wordt verbeeldingskracht verstikt. In het bewustzijn van de meeste kinderen komt het boek 'te boek te staan' als een symbool van onderdrukking en allerminst als een brug naar kennis of als aangenaam tijdverdrijf. De meeste schoolboeken zijn achterhaald en de nieuwe zijn slecht geschreven.
Volgens Wanda Tziantzi, voorzitster van het Hoogste Orgaan van Ouders van Scholieren in Griekenland, "wordt er in het hele leerproces geen belangstelling gewekt voor lezen. Alleen hoe je door de leerstof heenkomt." Op slechts 499 van 16.089 middelbare scholen van het land zijn bibliotheken aanwezig. Veel daarvan functioneren niet door gebrek aan personeel, en voorzover ze disfunctioneren zijn ze niet verbonden met het onderwijsproces.
Consumptie dus en passiviteit. Onverschilligheid t.o.v. wat er om je heen gebeurt en met jezelf en onvermogen om nog in opstand te komen tegen een steeds volksonvriendelijker beleid, dat juist daarom 'gehoorzame' mensen nodig heeft. Hoelang nog?