Het historische proces van de ontwikkeling en het perspectief van het socialisme (4/slot)

Mao Zedong

Bush wordt - schijnbaar vrolijk - gedwongen de hand te schudden met president Hu Jintao. Het land dat Mao stichtte wordt snel sterker.

De 20e eeuw is de eeuw waarin het socialisme zich heeft ontwikkeld van een wetenschappelijke theorie naar een werkelijk bestaand sociaal systeem dat grote prestaties heeft geleverd, gevolgd door een ernstige terugslag.

De ineenstorting van het socialisme in Oost-Europa en de Sovjet-Unie is geen ontkrachting van de historische onvermijdbaarheid van het ontstaan en de ontwikkeling van het socialisme, maar het laat zien dat het socialisme een pijnlijke weg heeft te gaan.

Als men het socialisme en het kapitalisme op dit moment met elkaar vergelijkt op basis van hun sterkte, dan is het kapitalisme, over het algemeen gesproken, rijker, sterker en offensiever/agressiever dan het socialisme. Maar deze situatie zal op de lange termijn veranderen. Als men zich in het verleden (maar ook nog op dit moment, nvdr) afvroeg welk van de twee systemen superieur is, waren mensen geneigd om het socialisme te vergelijken met het 'hoog ontwikkelde' kapitalisme, zonder in hun analyse andere vormen van kapitalisme te betrekken, die voorkomen in ontwikkelingslanden. In 1994 verscheen in een Mexicaans dagblad een artikel van een priester in Nicaragua, die erop wees dat de burgerlijke pers triomfantelijk verklaarde dat het socialisme in de wereld verslagen was, zonder het nog grotere falen van het kapitalisme te noemen.

Het kapitalisme is alleen maar geslaagd voor 10 tot 20 procent van de wereldbevolking. In de derde wereld, waar de meerderheid van de arme bevolking van de wereld leeft, betekent het kapitalisme ellende en het kapitalisme had daar al gefaald lang voordat het socialisme 'verslagen werd'. Op de lange termijn, ten gevolge van het feit dat de tegenstellingen die inherent zijn aan het kapitalistische systeem zullen blijven bestaan en het onmogelijk is deze fundamenteel te veranderen, terwijl het socialisme een gezondere weg volgt en sterker wordt door de lessen uit haar tegenslagen, zal het verschil in kracht tussen kapitalisme en socialisme voortdurend groter worden.

Vanuit het perspectief van het socialisme is een nieuwe toekomstvisie ontstaan. Er hebben zich belangrijke veranderingen voorgedaan met betrekking tot de basisvraag wat socialisme is en hoe het opgebouwd moet worden.

• Ten eerste: het inzicht dat de periode die nodig is om het socialisme en communisme te realiseren groter is, er is een langere weg te gaan.
• Ten tweede: het inzicht in de verschillende stadia van de ontwikkeling van het socialisme wordt realistischer.
• Ten derde: de leidende ideologie en de weg naar socialistische ontwikkeling gaan niet meer uit van de 'eenheidsmethode', maar benadrukken dat moet worden uitgegaan van de specifieke omstandigheden van elk land, om een socialistische weg naar ontwikkeling te vinden die past bij de nationale kenmerken.
• Ten vierde: het inzicht in de aard van het socialisme is verdiept, wetende dat armoede geen socialisme is en we de productieve krachten moeten bevrijden en ontwikkelen, de economie moeten stimuleren, de levensstandaard van de bevolking moeten verhogen en uiteindelijk gezamenlijke welvaart moeten realiseren.
• Ten vijfde: het inzicht dat het socialisme niet tegengesteld is aan markteconomie.
• Ten zesde: geen voorkeur voor het westerse meerpartijenstelsel, maar juistnadruk leggen op het bevorderen van de socialistische democratie, verbeteren van het socialistische rechtssysteem en het opbouwen van socialistische rechtsstaten.
• Ten zevende: bevrijd worden van de knellende band van het idee van 'twee parallelle markten', een kapitalistische en een socialistische, wetende dat het socialisme zich niet kan ontwikkelen achter 'gesloten deuren'.

Voor lange tijd zal de situatie voortbestaan van 'één aarde, twee systemen'. Daarom moeten we wetenschappelijk inzicht verwerven in het hedendaagse kapitalisme en op een juiste manier relaties onderhouden met de buitenwereld, in het bijzonder de ontwikkelde kapitalistische landen. Binnenlandse hervormingen gaan hand in hand met het openstellen van het land voor de wereld.

Socialistische systemen waarbinnen hervormingen plaatsvinden en die zich openstellen getuigen van grote vitaliteit. Een duidelijk bewijs daarvoor levert de opbouw van het socialisme, met Chinese karakteristieken, in de afgelopen twee decennia in China, een land waarin eenvijfde van de wereldbevolking woont.

In China is het socialisme 50 jaar geleden begonnen, sindsdien heeft het land glorieuze prestaties geleverd, maar soms ook misstappen begaan en zelfs te lijden gehad van grote periodes van achteruitgang, zoals tijdens de 'Culturele Revolutie'. Na de derde Plenaire Vergadering van het Elfde Centraal Comité van de CPC hebben de Chinese communisten een juiste samenvatting gemaakt van historische ervaringen, het marxisme geïntegreerd met Chinese nationale omstandigheden en de tweede grote stap gemaakt in de ontwikkeling van het marxisme door het marxisme van het hedendaagse China te creëren: de theorie van Deng Xiaoping.

Met deze wetenschappelijke theorie als leidraad werd het uitgangspunt van 'één centrum, twee uitgangspunten' van de partij geformuleerd, en werd de brede weg voor de opbouw van het socialisme met Chinese karakteristieken vrijgemaakt. Gedurende meer dan 20 jaar heeft het socialisme in China zeer moeilijke economische en politieke omstandigheden en ontberingen, veroorzaakt door de natuur, doorstaan. De productieve krachten van China zijn bevrijd en vooruitgegaan, de totale nationale kracht heeft zich snel verder versterkt en de levensstandaard van de bevolking is continue gestegen. Miljoenen Chinezen méér zijn er nu van overtuigd dat alleen het socialisme China kan redden en het verder kan ontwikkelen. Zij zijn vastberadener en hebben het vertrouwen om de weg van het socialisme, met Chinese kenmerken, te volgen.

Het socialisme in China bestaat niet alleen nog steeds, maar doorstaat ook beter de hervormingen. De enorme prestaties van het socialistische China, die in de belangstelling van de wereld staan, belichamen de immense superioriteit van het socialisme en is een levend voorbeeld van de grote vitaliteit van het socialisme.

Zowel terugkijkend als vooruitkijkend merkte de socialistische beweging in de wereld ten tijde van de eeuwwisseling op dat de grote terugslag van het socialisme voortkwam uit de drastische veranderingen in Oost-Europa en de Sovjet-Unie, en achtergelaten werd in de 20e eeuw. Wat feitelijk is kapotgegaan is een rigide oud model van het socialisme. Wat heropleeft is een grote oase van wetenschappelijk-socialisme. Hervormingen hebben nieuwe kracht toegevoegd aan het grote schip van het socialisme. Ook al is de reis bezaaid met verborgen obstakels en gevaarlijke klippen, het schip van het socialisme, geleid door de creatieve ontwikkeling van het marxisme, zal absoluut de beste ontwikkelingsmogelijkheden voor de mensheid bereiken.

(*) tekst van het Centraal Comité van de CP van China, zoals uitgereikt tijdens de conferentie in Praag op 23-24 april 2005, naar aanleiding van de viering van de val van het fascisme 60 jaar geleden. Vertaling J. Bernaven.