|
De Amerikaanse plannen voor Cuba's 'overgang' na het overlijden van Fidel Castro zijn een nieuwe fase ingegaan met een speciaal 'Bureau van Wederopbouw en Stabilisatie' binnen het ministerie van Buitenlandse Zaken van de VS, dat zich moet voorbereiden op de 'day after', als Washington zal pogen een 'democratische regering' in Havana te installeren.
Dit interdepartementale project, waarbij ook Defensie betrokken is, gaat ervan uit dat Cuba's 'overgang' wellicht niet vreedzaam verloopt en dat de VS mogelijk een operatie moeten opzetten gericht op de heropbouw van de staat Cuba.
Caleb McCarry, coördinator voor de Cubaanse overgang, werkt aan dit project in het 'Bureau voor Wederopbouw en Stabilisatie', ingesteld door de regering Bush om te reageren op conflicten na de overgang of deze te voorkomen.
Om de zes maanden herziet de Nationale Geheime Dienst een geheime lijst van 25 landen waar instabiliteit een VS-interventie zou kunnen vereisen. Het 'Bureau van Wederopbouw' onder Carlos Pascual - een op Cuba geboren ex-ambassadeur - concentreerde zich op Soedan, Haïti, Congo en Nepal; met een omstreden maatregel werd Cuba aan de lijst toegevoegd. Het VS-vredesinstituut, door het Congres opgericht om te werken aan conflictbeheersing, weigerde zijn deskundigheid te verlenen aan het Cuba-project. Een betrokkene zei: "Dit is een poging tot destabilisering, niet tot stabilisering".
McCarry erkent dat hij twee petten op heeft: één om in een post-Castro Cuba een 'democratische regering en een marktgerichte economie' op te zetten en één om deze overgang te verhaasten. Condoleezza Rice, minister van Buitenlandse Zaken van de VS, benoemde McCarry in juli jl. Deze post was aanbevolen door de 'Bijstandscommissie voor een Vrij Cuba' die volgens haar door president George Bush was opgericht "om het einde van Castro's tirannie te versnellen". De commissie verklaarde in 2004 in haar mei-rapport dat zij "een slagvaardiger, integrale en gedisciplineerde benadering zocht om de overlevingsstrategie van het Castro-regime te ondermijnen en voorwaarden te scheppen die het Cubaanse volk zouden helpen het eind van de dictatuur te verhaasten. Een grootschalige maatschappelijke betrokkenheid na Castro wordt beoogd met: onmiddellijke hulp, zodat scholen kunnen openblijven voorzien van nieuwe leerstof en nieuw personeel, het uitdelen van voedsel en medische zorg en het uitbetalen van de pensioenen".
McCarry vertelde de Financial Times dat het aanscherpen van de Amerikaanse economische blokkade - restrictie op bezoeken aan Cuba door Cuba-Amerikanen en inperking van geldoverschrijvingen - de Cubaanse regering zo'n 500 miljoen dollar heeft gekost aan gederfde inkomsten. McCarry wilde geen commentaar geven over zijn werk in het 'Bureau voor Wederopbouw en Stabilisatie', behalve dat dit werd gedaan "met zorg en respect voor het Cubaanse volk en zijn verlangen naar vrijheid". "De geest van verandering is uit de fles", zei hij, doelend op activiteiten van de oppositie op Cuba en een brede consensus die bereikt was onder Miami-ballingen". "Zij zijn de mensen die een democratische toekomst voor Cuba uitstippelen".
In officiële kringen wordt gezegd dat de VS een machtsoverdracht van Castro (79) aan zijn broer Raul (74) niet zal toestaan. Het is niet duidelijk wat dit wil zeggen, maar McCarry benadrukt dat de VS hun hulp niet zullen 'opleggen'. Carlos Pascual gaf vorige maand in een boodschap aan het Amerikaanse leger te kennen dat hun samenwerking nog in een vroeg stadium verkeert. Hij zei dat zijn strategische planning was gericht op "het begrijpen hoe het proces van overgang tussen Fidel's dood en een democratisch Cuba moet worden uitgevoerd, want wij weten dat dit eens staat te gebeuren."
Analisten zeiden dat het leger, bezorgd voor een massale exodus van Cubaanse vluchtelingen, graag wil weten wat de regeringsplannen zijn voor wat 'the day after' genoemd wordt. Maar ook vraagt het leger zich af of het Witte Huis werkelijk betrokken is bij deze taak, gezien de beperkte budgetten voor de heren Pascual en McCarry. Sommigen vermoeden dat Bush in 2004 deze zaak onder de aandacht bracht om zich te verzekeren van de stemmen van de Miami-ballingen in Florida. Daniël Erikson, onderzoeker van de denktank voor Inter Amerikaanse Dialoog waarschuwde: "historisch gezien zijn de VS niet erg succesvol in het bereiken van de gewenste resultaten op Cuba." Een Amerikaanse legerofficier zei: "De waarheid is dat niemand, ook niet op het eiland, weet wat tijdens de overgang zal gebeuren. Het is als een poging om te weten te komen hoeveel engelen er kunnen dansen op een punt van een speld."
Bron: Financial Times, 31-10-2005, vertaling Thomas Janssen.