Kritiek bevolking Reiderland voorgelegd aan College B en W

Jan Ilsink

In de maanden augustus en september is in opdracht van de fractie van de NCPN in de gemeenteraad van Reiderland een onderzoek gestart naar problemen bij de bevolking in de gemeente. Dit onderzoek is gestart met interviews van enkele sleutelpersonen uit de gemeente en daarbuiten. Het resultaat van de interviews is gepubliceerd in een brochure: "Onderzoek toekomst bevolking Reiderland". Op een conferentie met geïnterviewden op 29 oktober is de inhoud van de interviews uitvoerig besproken en zijn lijnen uitgezet hoe verder te gaan. In Manifest is daarvan verslag gedaan.

Na overleg binnen de fractie en inwinning van adviezen heeft de fractie besloten het rapport niet alleen aan te bieden aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente, maar het rapport tevens te laten vergezellen door een uitvoerige aanbiedingsbrief. In deze brief zijn alle in de interviews opgetekende klachten van de bevolking gerubriceerd en 'geadresseerd' aan het lid van het college, die de portefeuille beheert waarop de klacht betrekking heeft. Bovendien heeft de fractie in de brief per klacht de urgentie, tijdpad, overlegpartners, beslispunten en het communicatietraject aangegeven. Bij vrijwel alle punten wordt erop aangedrongen om reeds vóór de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2006 de eerste resultaten te melden.

Gemeente

In de brief stelt de fractie dat de gemeente, waarvan zijzelf als fractie ook deel uitmaakt, als instituut dat wordt aangestuurd door de volksvertegenwoordiging, niet kan voorbijgaan aan de ernstige kritiek, wrevels en oplossingssuggesties, die in de interviews naar voren worden gebracht.

Integendeel meent de fractie dat met deze inventarisatie van klachten en voorstellen voor oplossingen een belangrijke energiebron is aangeboord om het gemeentelijk beleid en het gemeentelijk apparaat, dat als star en zeer onvriendelijk wordt ervaren, te humaniseren. De fractie is van mening dat met dit rapport een belangrijke aanleiding en kans is geschapen om het gemeentelijk beleid en de uitvoering ervan meer in overeenstemming te brengen met de wensen van de bevolking. Niet alleen om dat - in modieus jargon - 'klantvriendelijk' te maken, maar ook om de bevolking niet formeel maar juist (inter)actief daarbij in te schakelen.

Kritiek op het functioneren en optreden van de gemeente verklaart de fractie deels uit verslechteringen die het rijksbeleid de gemeente opdringt. Toch meent de fractie dat met de 'klanten' van gemeentelijke diensten naar oplossingen moet worden gezocht. Mogelijkheden daarvoor zou de burgemeester als portefeuillehouder met management en ondernemingsraad moeten bespreken.

Zuinig met geld

De fractie stelt vast dat het eigen personeelsbestand van de gemeente, in kwantiteit en kwaliteit, niet in staat is de bevolking actief bij beleidsvoorbereiding en -uitvoering te betrekken. Maar de geïnterviewden klagen dat ingeschakelde adviesbureaus een buffer vormen tussen bevolking en gemeente. Volgens de fractie zijn er echter veel creatievere oplossingen te bedenken dan dure adviesbureaus in te huren. De hulp van beter geëquipeerde buurgemeenten bijvoorbeeld, of inzet van docenten of stagiaires van opleidingsinstituten of van gekwalificeerde vrijwilligers uit de gemeente.

De fractie ondersteunt de klacht om prioriteiten niet bij prestigeprojecten te leggen maar bij zaken die eenvoudig kunnen worden verbeterd in de gemeente. Daarbij kunnen delen van de bevolking worden ingeschakeld die wel degelijk bereid zijn mee te denken en te werken aan een oplossing. De fractie pleit daarom dat de gemeente daarvoor structureel geld vrijmaakt.

Woningbouw en ruimtelijke ordening

De fractie onderstreept in haar brief dat de gemeente, ondanks de neoliberalisering van volkshuisvesting, die o.a. gestalte kreeg in privatisering van woningbouwcorporaties, verantwoordelijk blijft voor het volkshuisvestingsbeleid. De klachten van de geïnterviewden over de in hun ogen onnodige sloop van goedkope huurwoningen en het ontbreken van goedkope nieuwbouwwoningen voor bejaarden en jongeren kunnen daarom wel degelijk worden teruggevoerd op zwak gemeentelijk sociaal volkshuisvestingsbeleid.

De fractie is het eens met de kritiek op het ontbreken van een gemeentelijke visie op de ruimtelijke structuur en gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente. Een dergelijke visie moet worden ontwikkeld en richtinggevend zijn voor toekomstige besluiten over ruimtelijke ingrepen: uitbreiding van bebouwing en vervanging of zogenaamde inbreiding of infrastructurele werken als wegen, waterwegen, leidingen. Voorafgaand aan deze visie zullen samen met de bevolking ruimtelijke kwaliteitsdragers moeten worden geïdentificeerd zoals historische monumenten (bouwwerken), landschappelijk unieke elementen (dijken, poelen, zichtlijnen, enz.) en kenmerkende bebouwingsstructuren (lintbebouwing, concentrische bebouwing).

Naast het ruimtelijke ad hoc beleid treft de kritiek ook het ontbreken van een visie op de ruimtelijke spreiding van voorzieningen over de dorpen. De fractie ondersteunt het idee in de interviews om het probleem van voorzieningen in de gemeente en de spreiding daarvan over de dorpen als apart thema in de gemeente aan de orde te stellen.

Relatie met Duitsland

De fractie is het eens met de interviews waar wordt vastgesteld dat de relatie met het aangrenzende Duitsland nauwelijks in het beleid van de gemeente is ontwikkeld. Zij constateert dat bij de geïnterviewden veel creatieve ideeën leven over hoe de positie van Reiderland, als gemeente aan de landsgrens, juist kan worden benut voor culturele en economische ontwikkeling. De Euregio Eems Dollard zou intensiever in het gemeentelijk beleid kunnen worden ingeschakeld bijv. door samen met de aangrenzende Duitse regio de eis kracht bij te zetten om baten uit de delfstofwinning van ons gebied, het aardgas, aan te wenden voor ontwikkeling van deze beide, aan weerszijden van de grens, achtergestelde regio's.

Werkgelegenheid

De fractie ondersteunt de massieve kritiek in de interviews op het gebrek aan actief en energiek werkgelegenheidsbeleid van de gemeente. Werkgelegenheid is immers voor het welzijn van de bevolking van Reiderland cruciaal. Het niet benutten door het gemeentebestuur van elke mogelijkheid tot scheppen van werkgelegenheid acht de fractie onvergeeflijk. De fractie ondersteunt de suggesties in de interviews om het toeristisch marktsegment van Reiderland nader te specificeren en tegelijkertijd het toeristische aanbod in landschap en sociaal en cultureel erfgoed beter, interessanter en toegankelijker te maken.

Actief en creatief de mogelijkheden nagaan van de WSW bij het inschakelen van de werkzoekende bevolking van Reiderland in het arbeidsproces wordt door de fractie verbonden met de behoeften van de gemeenschap aan publieke voorzieningen. En bovendien ondersteunt de fractie de idee om aanwezige studiefaciliteiten te benutten om de kwalificaties van de werkende bevolking van de gemeente te verbeteren en of deze faciliteiten ook door bestaande of nieuw te vestigen voorzieningen en instellingen in de gemeente kunnen worden aangeboden.

De brief van de fractie aan het college van B en W eindigt met de vaststelling dat de rijkdom aan kritisch bewustzijn en creativiteit die uit de interviews blijkt niet door de gemeente mag worden genegeerd. Daarom wordt voorgesteld de brief en de brochure met interviews in de betreffende raadscommissies aan de orde te stellen. Met deze brief heeft de fractie de toon gezet voor de komende verkiezingscampagne.