Jan Ilsink, Hans Heres
In augustus en september 2005 heeft de fractie van de NCPN in Reiderland een onderzoek laten doen naar oplossingen voor problemen waar inwoners van Reiderland tegenaan lopen. Hoewel het onderzoek zich beperkte tot interviews met sleutelpersonen uit de gemeente en omgeving werd naar onze mening toch de kern geraakt van de problematiek waar de bevolking in de gemeente mee worstelt: steeds minder dienstverlening van de gemeente, onvoldoende goedkope en passende huisvesting, nog verder afnemende werkgelegenheid, geen oog voor de ruimtelijke en culturele kwaliteiten van het gebied.
Maar de interviews leverden niet alleen inzicht op in problemen, ook werden verschillende oplossingen aangedragen. Op 29 oktober zijn de resultaten van dit onderzoek besproken met degenen die eraan hebben meegewerkt. Deze bespreking heeft eind november geleid tot een brief aan het College van B & W en de gemeenteraad van Reiderland waarin per kritiekpunt is aangegeven wie in de gemeente verantwoordelijk is of initiatief zou moeten nemen om tot een oplossing te komen.
De brief waarin de ernstige kritiek op het functioneren van de gemeente is neergelegd en waarin oplossingen daarvoor worden aangedragen ligt nog steeds bij de gemeente. Binnenkort zijn er verkiezingen voor de gemeenteraad. DE NCPN heeft in haar verkiezingsprogramma veel punten opgenomen die in het onderzoek naar voren zijn gekomen, op de conferentie zijn besproken en in de brief aan de gemeente neergelegd. Maar dat zal niet voldoende zijn om de situatie van de bevolking in Reiderland te verbeteren, om voorgestelde oplossingen tot uitvoering te brengen. Nodig zal zijn dat door de bevolking actief wordt opgetreden om oplossingen af te dwingen en de gemeente in beweging te krijgen.
Het in beweging krijgen van de gemeente is niet alleen gericht op het onmiddellijk oplossen van problemen. Invloed en middelen van een kleine gemeente als Reiderland zijn immers beperkt. Maar samen met de bevolking zal de gemeente zich met succes kunnen inspannen om bijvoorbeeld andere overheden tot medewerking te bewegen. Of de gemeente kan initiatief nemen om relevante maatschappelijke 'partijen' als woningbouwcorporaties, brancheorganisaties, vakbonden uit te nodigen voor overleg over oplossingen en het nemen van verantwoordelijkheid daarin.
Maar dit zal niet eenvoudig zijn. De resultaten van de interviews met 'sleutelpersonen' laten hierover weinig illusie. De jarenlange negatieve spiraal waarin de lokale overheid is gebracht: minder geld, bezuinigen, méér taken, minder personeel, afstoten en privatiseren van taken, heeft zijn tol geëist van de mentaliteit van het gemeentepersoneel. Het heeft geleid tot cynisme onder de bevolking. Maar toch zal het nodig zijn om deze trend om te buigen.
Een nieuw elan bij de gemeente is nodig evenals een vernieuwde strijdbaarheid van de bevolking om deze uitzichtloze situatie niet te pikken. Problemen zijn er om aan te pakken en daarbij medestanders te zoeken. Hiervoor is geen alternatief, want aanvallen op het levenspeil van de werkende bevolking in Nederland en Reiderland zijn nog lang niet van de baan. De regering is op instructie van 'Brussel' ijverig en vastberaden bezig de 'Lissabon-agenda' uit te voeren: het in 2000 gesloten akkoord om in 10 jaar de VS economisch voorbij te streven. En dat zal alleen lukken als de arbeids- en levensvoorwaarden in Nederland onder het peil van de VS is gebracht.
Om de gemeente in beweging te krijgen is het niet voldoende om partijen in de raad te kiezen die zich achter de kritiek van de bevolking stellen. Het zal nodig zijn om allianties, om bondgenootschappen tot stand te brengen van groepen uit de bevolking met raadsfracties. De verenigingen voor gemeentebelangen in de verschillende dorpen hebben hierin een belangrijke functie. Ook andere belangenorganisaties als ouderenbonden, huurdersverenigingen, milieuorganisaties en culturele verenigingen kunnen hierin een rol spelen. In de voorbereiding van de verkiezingen organiseert de NCPN in Reiderland overleg om te zoeken naar mogelijkheden deze bondgenootschappen tot stand te brengen.