|
Rinze Visser
Als u dit leest staan de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur. Als lijstaanvoerder van de NCPN in onze gemeente zouden mijn gedachten voortdurend geconcentreerd moeten zijn op het aantal te behalen stemmen, op plaatselijke krantenberichten, op uitspraken van andere kandidaten. Maar dat is niet zo. Het gewone leven en ook het ongewone in het leven gaan gewoon door. Sterfgevallen in je nabije omgeving, problemen waar mensen op stuiten, alles gaat gewoon door. Verkiezingen of geen verkiezingen, waarnemen, lezen, horen, gaan ook gewoon door.
Zo lees je over toenemende armoede. Over steeds meer huishoudens die van gas, water of licht - of van alledrie - afgesloten worden. Of uit hun huizen gezet worden. Over voedselbanken voor arme mensen. Wie dan aan stemmen denkt, die denkt niet eerst aan verkiezingen, maar aan mensenstemmen, aan kinderstemmen.
Maar, dan moet je tóch ook weer aan verkiezingen denken. Bijvoorbeeld aan wat je ziet op een CDA-affiche, waarop te lezen is dat de toekomst vandaag begint. Welke toekomst? Wiens toekomst?
Waren jullie christendemocraten dan niet zelf ook architecten van de toekomst die vandaag begint en die elke dag opnieuw 'vandaag' begint, tot in lengten van jaren...? Want óók 'morgen wordt het beter' kan elke dag opnieuw als een repeterende belofte herhaald worden. 'Morgen wordt het beter', mooie woorden...
New Orleans, van ouds bekend als de stad van de jazz, van de onderdrukking van de negerbevolking, van het racisme. Nu bekend van de orkaan Katrina die daar op alles verwoestende wijze heeft huisgehouden. Er zijn, al lezende, al bladerende in boeken en tijdschriften, momenten waarop je nauwelijks nog leest, maar alleen nog denkt. Een paar zinnen, een foto, kunnen je zó treffen dat ze je langer bezighouden dan de tijd die je anders nodig hebt om zo'n heel tijdschrift door te nemen. En dat je, ontroerd en aangedaan als je bent, opeens heel veel héél helder gaat zien. De veranderingen die plaatsvinden, de overheersende mentaliteit, de schaamteloosheid en respectloosheid, de arrogantie die overal op de wereld, naar aard en schaal, ook naargelang stand van ontwikkeling en politieke traditie, zich op dezelfde wijze manifesteert.
Elke ramp is verschrikkelijk. Natuurrampen, oorlogen, rampen die door terrorisme worden veroorzaakt. De grote aantallen slachtoffers, de materiële vernietigingen met alle langdurige ellende daarna, vreselijk. Maar als als 'hoogstaand' bekende figuren in het openbaar laten blijken dat een ramp niet eens zo slecht uitkomt, dan tart zoiets elke beschrijving. Zoals zo'n 'hooggeplaatste' in de Verenigde Staten van Amerika, die verkondigde dat ze zó in New Orleans toch maar mooi van al die arme wijken en arme mensen verlost waren en dat wat 'hen niet gelukt was God voor hen had gedaan'.
Dat las ik een aantal maanden geleden. Foto's met teksten in een tijdschrift bekeek ik onlangs. De ondergelopen wijken in de stad zijn 'informele kerkhoven' geworden. Het overgrote deel van de bewoners leeft nog in hotels en motels of in voor de gelegenheid ingerichte zogenaamde trailerparken. In de noodopvang dus. De grote publieke verontwaardiging heeft ervoor gezorgd dat de regering haar plan tot het stopzetten van de betalingvan de noodhuisvesting van de slachtoffers voorlopig moest intrekken. Ja lezers, de ook hier zo geroemde zelfredzaamheid is daar al in een vergevorderd stadium van niets ontziende hardheid. In de noodkampen, de trailerparken, waar veel slachtoffers van de ramp onderdak vinden, mag men niet zonder toestemming van de veiligheidsdienst van de regering met de pers praten. Bewapende veiligheidsagenten zien daar streng op toe.
New Orleans zal zeker weer opgebouwd worden. Maar gewone mensen zijn niet meer welkom. Want deze stad moet "een welvarende stad voor de middenklasse worden", zo lees ik. De anderen, de zeer vele anderen, moeten hun heil maar elders zoeken. En wat dan dat 'heil' zal zijn, dat laat zich gemakkelijk raden. Zie hier de heerschappij van het kapitalisme in optima forma. Spottend met alle wetten van solidariteit en verdraagzaamheid!
Maar is het politieke uitgangspunt van de machthebbers in ons land dan anders? Praat men ook niet hier van probleemwijken, van achterstandsbuurten, waar te veel arme mensen wonen? Want niet het brengen van arme mensen naar welvarendheid is het doel, maar het bestaan van blijvende armoe als onlosmakelijk bestanddeel van kapitalisme vastleggen. Zoals het verbod dat mensen met lage inkomens zich niet in bepaalde wijken mogen vestigen inmiddels voor de vier grote steden wettig bepaald. Ik durf de stelling aan dat het in Nederland gaat om dezelfde mentaliteit als in de Verenigde Staten van Amerika.
Arrogantie, een totaal gebrek aan respect voor gewoon volk en hier en daar zeker niet vrij van racisme. De vele kleine voorbeelden van respectloze machtsuitoefening in onze kleine gemeente zijn uit hetzelfde hout gesneden als de grote nationale en internationale voorbeelden. Het is de toegenomen macht van de kapitaalselites die ook écht uitgeoefend wordt. Hier en daar nog aarzelend, schoorvoetend, omdat er soms nog sociale wetten en praktische bezwaren in de weg staan, maar ook steeds openlijker en onbeschaamder.