Jan Moelee, foto: Aaneen, ABVAKABO FNV, nummer 2, februari 2006.
Jan Moelee, foto: Aaneen, ABVAKABO FNV, nummer 2, februari 2006.
|
Op zaterdag 25 februari 2006 werd in Amsterdam herdacht dat 65 jaar geleden de toen illegale CPN (Communistische Partij Nederland) de bevolking opriep in verzet te komen tegen de jodenvervolgingen. In de tweedaagse staking die daarna volgde, op 25 en 26 februari 1941, speelde het overheidspersoneel een zeer belangrijke rol.
Traditiegetrouw organiseerde het Amsterdamse ABVAKABO FNV-comité, voorafgaand aan het defilé, een eigen bijeenkomst. Omdat het 65 jaar geleden is kreeg deze bijeenkomst dit jaar een bijzonder karakter. Onder andere werd door ABVAKABO FNV in één van de binnenstraten van de STOPERA een plaquette onthuld ter nagedachtenis aan de belangrijke rol van het overheidspersoneel in het tot stand komen van deze algemene werkstaking. Verder heeft ABVAKABO FNV een brochure uitgebracht, geschreven door de historicus Eric Slot. Daarin wordt extra aandacht gegeven aan de rol van dat overheidspersoneel. Deze brochure werd tijdens de bijeenkomst uitgedeeld. De ABVAKABO FNV mobiliseerde breed voor deze speciale bijeenkomst.
Met inzet van hun leven streden onder andere tramconducteurs, stratenmakers en vuilnismannen, tegen onderdrukking, fascisme en rassenwaan. Zij waren zich er van bewust dat deze staking tevens een blijk van solidariteit jegens onze joodse landgenoten was. In het door de illegale CPN verspreide manifest stond: "Weest solidair met het zwaar getroffen joodse deel van het werkende volk !!! - Onttrekt de joodse kinderen aan het nazigeweld, neemt ze in uw gezinnen op !!! - Staakt, staakt, staakt !!!" Door gehoor te geven aan deze oproep, werd de staking een symbool van verzet tegen onderdrukking, tegen fascisme en tegen racisme. Als represaille zijn ettelijke werknemers van het overheidspersoneel gestraft en sommigen zijn zelfs geëxecuteerd.
Jan Moelee, namens het Groepsbestuur GVB afdeling Amsterdam, kreeg het eerste boekje uitgereikt en hield een korte speech.
"Meneer Slot, of misschien mag ik Erik zeggen. Mijn dank voor het boekje en ik beschouw het als een hele eer dat ik het als eerste in ontvangst mag nemen. Gaarne wil ik mij nu wenden tot de aanwezigen hier. Het boekje dat ik zonet in ontvangst heb mogen nemen is niet het eerste en waarschijnlijk ook niet het laatste dat zijn licht laat schijnen over de Februaristaking.
De Februaristaking is vanaf haar begin tot nu toe een veel besproken geschiedenis geweest, velen hebben vanuit diverse invalshoeken hun visie gegeven. Juist die diversiteit heeft nogal wat emoties opgeroepen over de juistheid van de feiten. Maar niet één heeft kunnen ontkennen: de Februaristaking is en blijft een unieke geschiedenis.
Nergens waar dan ook in de Europese landen die bezet waren door nazi's en hun trawanten, behalve in Nederland, is het stakingswapen gehanteerd. Nergens is zoveel medeleven en solidariteit betoond met onze joodse medeburgers, die op een beestachtige wijze door de Duitse nazibeulen werden behandeld, als hier in Amsterdam. En straks bij de Dokwerker zal ik weer met respect en eerbied aan hen terugdenken die de moed hadden om voorop te gaan en waar velen dat hebben moeten bekopen met het einde van hun leven.
Tot slot wil ik u oproepen om waakzaam te blijven, de rede daartoe is de les uit de dertiger jaren. Toen vond het fascisme een voedingsbodem onder dié lagen van de bevolking die leden onder een schrijnende armoede en uitzichtloosheid. We mogen nu helaas vaststellen dat die voedingsbodem er nuweer is. Wees daarom waakzaam. De ratten komen weer uit hun holen.
Ik dank u."
Later bij de onthulling van de plaquette sprak Jan Moelee ook nog enige woorden.
"Het was hier nu 65 jaar geleden dat er een volk opstond voor een volk dat onderlag, zoals in dichterlijke regels is beschreven.
Ja, daar stonden ze toen, zij die zelf altijd tot de onderlaag waren gedegradeerd. Zij wisten beter dan wie ook, dat hun positie nooit die van hun vertrapte en onderdrukte joodse medemens zou zijn. Hun gevoel van kameraadschap en solidariteit was doorslaggevend om gehoor te geven aan de oproep van de CPN: Staakt, staakt, staakt!
En daar stonden ze dan, de jongens van de gemeente, tram en bussen, de vrouwen van de WSBZ, de mannen van de stadsreiniging, de stratenmakers en nog vele anderen. Zij zijn vooraan gegaan in de strijd tegen fascisme en rassenhaat, schouder aan schouder.
En nu, 65 jaar later spreekt hun moed en daadkracht ons nog steeds aan. Het inspireert ons om ook in deze tijd waarin de symptomen van rassenhaat, discriminatie en moreel verval aan de orde van de dag zijn de strijd aan te binden tegen dit soort ongewenst gedrag. Ook juist nu gaat het om verdraagzaam en solidair met elkaar te zijn. Eén voor allen en allen voor één! Hun strijd van toen is onze strijd van nu."