Vervuilende rook van petrochemische fabriek.
Folderen aan de Shell-poort tijdens pensioenstaking. NCPN stelt nu veiligheid aan de orde.
Vervuilende rook van petrochemische fabriek.
|
|
Folderen aan de Shell-poort tijdens pensioenstaking. NCPN stelt nu veiligheid aan de orde.
|
|
Jan Ilsink/Wiebe Eekman
Het afgelopen jaar hebben zich bij de raffinaderij van Shell verschillende ernstige en minder ernstige incidenten voorgedaan, die de veiligheid van de bevolking rondom de raffinaderij in gevaar heeft gebracht of heeft kunnen brengen. Erger is voorkomen door de inzet van het operatorpersoneel. De incidenten zijn deels in de media gemeld maar werden vaak gebagatelliseerd.
Volgens zegslieden onder het personeel is de oorzaak van de incidenten vooral te zoeken in het te weinig verrichten van preventief onderhoud, het vervangen van kwetsbare onderdelen van het raffinageproces vóórdat het kapot is. Het "terugbrengen van kosten" is daarvoor een belangrijk motief. Deze incidenten zijn niet beperkt tot de raffinaderij van Shell. Ook bij andere petrochemische bedrijven hebben zich soortgelijke problemen voorgedaan.
Hoe aardolie geraffineerd wordt en verder verwerkt hebben ingenieurs al tientallen jaren onder de knie. Zij weten precies wat technisch kan en wat moet worden vermeden. De laatste jaren bespaart Shell op onderhoud van installaties en op productiepersoneel dat de processen in het oog moet houden. Deze bezuinigingen leveren gevaar op.
Grote stroomstoring 14 juli 2005: veroorzaakte een kettingreactie van installaties die uitvielen door beveiligingsingrepen. Er werd géén koelwater meer aangevoerd, waardoor de stoomproductie uitviel. Het gevolg: affakkelen en roetoverlast. Maar in 1999 was de stroom ook al uitgevallen. Dat werd geanalyseerd, waarna maatregelen werden voorgesteld om een dergelijke kettingreactie in de toekomst te voorkomen. Waarom waren die maatregelen in 2005, vijf jaar later, nog niet uitgevoerd?
Op 5 januari dit jaar: de 'instrumentatielucht' naar de stoomketels valt uit. Daardoor stopt de productie van stoom. Enkele chemie-afdelingen en de 'crude destillatie units' van het raffinaderijcomplex vallen uit door gebrek aan stoom. En alweer wordt er afgefakkeld met overlast voor de omgeving. Dus weer een kettingreactie van een kleiner incident naar een heel groot incident. De oorzaak lag hier bij een piepklein onderdeel van nog géén 1 euro, dat na 30 jaar niet te zijn vervangen het uiteindelijk opgaf.
Op 15 januari, twee weken later: een transportlijn voor stoom onder druk barst open. Geluidsoverlast tot in de woonwijken. Geen stoom meer naar de kraakinstallatie, die uitvalt. Tegelijk komen er rookgassen met resten onverbrande olie ('koolwaterstoffen') in de elektrostatische stofvanger terecht. Explosie in de stofvanger. Shell kreeg van de provinciale overheid vergunning de installatie weer op te starten ZONDER die stofvanger, waardoor elke dag 1000 kg fijn stof over de buurt wordt geblazen!
Shell heeft net als veel andere petrochemische bedrijven in de wereld een verklaring van zorg voor het milieu en voor veiligheid ondertekend. Waarom dan toch deze incidenten?
Het management, de bazen in de bedrijven, zeggen uiteraard dat zij de veiligheid blijven vooropstellen. De meesten van hen zullen dat ook wel menen. De veiligheid wordt niet in eerste instantie door hen bedreigd, maar door de grote aandeelhouders. Die eisen steeds hogere rendementen voor hunbeleggingen. Ze willen de kosten drukken door personeelsvermindering en besparingen op het onderhoud van de installaties. Dit is wat zij aan het uitvoeren zijn:
Dit bezuinigingsbeleid is wat veel werknemers verontrust. Zij willen werkzekerheid, een correct loon én de waarborg dat er veilig wordt gewerkt. Dit moet ook mogelijk zijn. Shell heeft superwinsten gemaakt. Shell-topman Van der Veer ontving vorig jaar 3,46 miljoen euro. Zij moet opnieuw investeren in tijdig onderhoud en tijdige vernieuwing van de installaties. De provincie als toezichthouder op veiligheid moet zorgen dat Shell de ontplofte stofvanger onmiddellijk herstelt. Zolang dit niet gebeurt komt er per dag 1000 kg fijn stof méér in de lucht terecht, dat op de woonbuurten in de omgeving neerslaat. De arbeiders zijn hierover verontrust. De buurtbewoners hoeven dit ook niet te nemen.
De afdeling Rotterdam van de NCPN heeft de veiligheidsproblematiek van Shell in een pamflet aan de kaak gesteld. Dit pamflet is aan de bedrijfspoort van Shell onder het personeel en huis aan huis in woonwijken rond de raffinaderij verspreid. Daarnaast is het pamflet met aanbevelingsbrief ook gestuurd naar de (deel)gemeenteraden van de betreffende gemeenten en naar provinciale staten. De actie is bedoeld om bij te dragen aan druk uitoefenen op de directie van Shell om weer 'preventief onderhoud' aan de installaties te verrichten. Het uit bezuinigingsoogpunt afwachten tot er iets kapotgaat en dan ingrijpen stelt het personeel en de omwonenden aan een te groot gevaar bloot.