Venezuela in het vizier van Washington


Chávez spreekt menigte toe in Havana. 


'Chávistas' staan als één blok achter hun president. 


 


 

Door Salim Lamrani*

Sinds begin 2006 is het aantal verbale aanvallen op Venezuela door functionarissen van de Verenigde Staten toegenomen. De minister van Defensie van de VS, Donald Rumsfeld, vergeleek president Hugo Chávez met Hitler, een belediging die niet op zichzelf staat en die volgde op de oproep van Pat Robertson [conservatieve Amerikaanse televisiedominee, noot v.d. red.] om de Venezolaanse president te vermoorden. (slot)

Tony Blair, een loyale en onvoorwaardelijke bondgenoot van de regering Bush, bewees zijn volledige ondergeschiktheid aan Washington, tijdens een wekelijkse bijeenkomst van het Britse Parlement. Parlementslid van de Labour Partij Colin Burgon sprak het volgende tot de minister-president: "Ik ben ervan overtuigd dat u de tevredenheid deelt met de vele wetgevers van de Labour Partij over de links georiënteerde ommezwaai in Latijns-Amerika, met het aan de macht komen van regeringen die strijden voor de belangen van de meerderheid en niet voor de belangen van een minderheid." Even later vroeg hij aan Blair: "Bent u het ermee eens dat het slecht zou zijn voor ons als we toegeven dat ons beleid ten aanzien van die landen, in het bijzonder landen als Venezuela, is gebaseerd op de rechtse Republikeinse agenda van de regering van de VS?."[15]

Op verrassende wijze antwoordde Tony Blair: "Tot op zekere hoogte", in een poging om zijn verklaring te rechtvaardigen waarmee hij bevestigde dat het "belangrijk is dat de Venezolaanse regering zou moeten begrijpen dat, als het land respect van de internationale gemeenschap wil krijgen, het zich moet houden aan de regels van de internationale gemeenschap". Het moge duidelijk zijn dat met 'internationale gemeenschap' in dit geval eigenlijk 'de Verenigde Staten' worden bedoeld, wier 'regels' opgelegd moeten worden zonder enige discussie. Voor minister-president Blair eindigt de soevereiniteit van Groot-Brittannië waar de belangen van de VS beginnen.[16]

Washington's bezorgdheid wordt momenteel vooral ingegeven door Hugo Chávez, hij symboliseert immers de Latijns-Amerikaanse hervormingen, waarbij nationale grondstoffen ten goede komen aan de minder begunstigde sociale klassen. De Venezolaanse regering heeft onlangs een indrukwekkende salarisverhoging voor ambtenaren goedgekeurd, die varieert van 34 tot 61,8 procent, met een gemiddelde verhoging van 47 procent. De Venezolaanse regering heeft ook de minimumlonen voor werknemers in de privésector verhoogd met 15 procent. Sinds 2000 is het minimumloon in Venezuela elk jaar met 20 tot 30 procent verhoogd. De hele bevolking heeft middels de inkomensstijging meegedeeld in de economische groei van het land, die is opgelopen tot 9,4 procent in 2005.[17]

In tegenstelling tot de ambtenarensalarissen in Frankrijk, de vijfde wereldmacht met een veelgeprezen sociaal model, die in 2005 slechts zijn verhoogd met 1 procent. In de privésector is sprake van een daadwerkelijke loonsverhoging van 0,6 procent (2,8 procent verhoging minus 2,2 procent inflatie). Het 'socialisme van de 21e eeuw', gepropageerd door president Chávez, zal in Frankrijk, een land waar de regering sinds 2002 een genadeloze asociale politiek voert, niet snel worden ingevoerd.[18]

In Venezuela is één miljard bolivares (munteenheid Venezuela) gereserveerd voor de 'Barrio Adentro III'-missie, een door de regering geleid gratis en algemeen medisch programma. Met het geld kunnen 30.932 medische goederen, waaronder ambulances, worden gekocht. Het geld, afkomstig van een olieoverschot, wordt direct geïnvesteerd in de sociale sector.[19] Dit unieke openbare systeem van gezondheidszorg dat in Venezuela is ontwikkeld en dathet land, naast andere factoren, te danken heeft aan de ondersteuning door 15.000 Cubaanse artsen, heeft 163 miljoen medische consulten mogelijk gemaakt, dat is acht consulten per persoon. De 'Barrio Adentro I'-missie heeft 31.186 levens gered, dankzij de oprichting van 1.012 publieke medische posten in de armste regio's. En er zullen nog eens 20.359 vergelijkbare medische voorzieningen worden gebouwd. In het kader van de 'Barrio Adentro II'-missie zijn 100 integrale diagnosecentra ontstaan, waar uitgebreide, brede medische zorg wordt verleend. Op dit moment worden over het hele land verspreid nog eens 500 vergelijkbare centra gebouwd. En tenslotte is ook nog de 'Miracle Mission' uitgevoerd, onder leiding van Cuba, waarbij meer dan 176.000 Venezolanen, die blind geworden waren ten gevolge van grauwe staar, gratis oogoperaties hebben ondergaan, uitgevoerd door Cubaanse specialisten.[20]

De daling van de werkloosheid in Venezuela heeft zich voortgezet, van 13,2 procent in juni 2005 tot 11,4 procent in december dat jaar. Het efficiënte beleid van de regering heeft het mogelijk gemaakt dat 367.199 mensen een baan vonden.[21]

UNESCO heeft de opzienbarende sociale verworvenheden van de Bolivariaanse Revolutie erkend, door de toekenning van de José Martí International Prize aan president Hugo Chávez. Deze onderscheiding benadrukt de inspanningen van Chávez ten gunste van de Latijns-Amerikaanse en Caribische eenheid en voor het behoud van regionale identiteit, tradities en culturen.[22] In de praktijk betekent dit onder meer dat Venezuela zijn buurlanden voorziet van olie tegen voordelige tarieven, evenals een aantal VS-zones, zoals Vermont, Maine en Rhode Island. Inwoners van deze regio's, in de steek gelaten door de regering Bush, krijgen de mogelijkheid om brandstof te kopen tegen tarieven met 40 procent subsidie, van het Venezolaanse bedrijf Citgo. "Dat zal zich vertalen in de besparing van enige miljoenen dollars voor de bevolking van Vermont", zei Erin Campbell, woordvoerder van Vermont.[23]

Op 6 februari jl. maakte de regering Bush de VS-begroting bekend voor 2007, waarin aanzienlijke stijgingen zijn voorzien van de gereserveerde bedragen voor defensie, binnenlandse veiligheid en buitenlandse zaken. Het VS-defensiebudget verbreekt alle records met een totaalbedrag van 439,3 miljard dollar, een stijging van 6,9 procent ten opzichte van vorig jaar. Tegelijkertijd worden de budgetten voor gezondheid, justitie, onderwijs en andere sectoren drastisch verlaagd. Daarbij wordt onder meer op 141 sociale programma's bezuinigd of worden beëindigd. Er wordt een bezuiniging van 65 miljard dollar verwacht op het Medicare programma, dat medische hulp biedt aan bejaarden en lichamelijk gehandicapten. Op de pensioenen zal ook aanzienlijk worden bezuinigd.

Twee tegengestelde maatschappelijke modellen staan tegenover elkaar, de ene in Caracas en de andere in Washington. In het ene model staat het welzijn van de bevolking centraal in het nationale programma, terwijl in het andere model de ontwikkeling van het militair-industrieel complex nog steeds de absolute prioriteit heeft.[24]

Terwijl de regering Bush bereid is om werkelijk alles te doen om een nieuwe verkiezingsoverwinning van Hugo Chávez op 3 december dit jaar te voorkomen, gaat Venezuela door met het uitvoeren van hervormingen, bedoeld om de levensstandaard van de bevolking verder te verbeteren. De invloed van het land op het continent is aanzienlijk in vergelijking met de afzwakkende invloed van de VS in de regio. De reden daarvoor is heel simpel: Venezuela heeft voor buitenlandse hulp aan zijn buurlanden voor een periode van zeven jaar 28 miljard dollar gereserveerd, een gemiddelde van 3,6 miljard dollarper jaar. Daartegenover hebben de Verenigde Staten een enorme verlaging aangekondigd van hun bijdrage voor het jaar 2007, met een daling van 28,5 procent van de steun voor de ontwikkeling van Latijns-Amerika en de Cariben, een daling van 10 procent voor de medische hulp en een verlaging van 11 procent van hun financiële bijdrage aan de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS). Dus ook op dit gebied twee tegengestelde boodschappen: Caracas draagt jaarlijks 3,6 miljard dollar bij als onderdeel van zijn hulp aan Latijns-Amerika, terwijl Washington juist verwacht de 1,2 miljard dollar aan economische hulp te verlagen.[25]

De Bolivariaanse regering daagt met succes de neoliberale doctrine uit die in sociaal, economisch en politiek opzicht onhoudbaar is, en dat verklaart de woede van het Witte Huis. Ondanks de verschillende aanvallen en bedreigingen vanuit de VS, heeft president Chávez signalen afgegeven aan Washington die een opening kunnen bieden, door te zeggen: "Als zij die houding veranderen dan zullen wij op dezelfde manier reageren. Alles kan worden verbeterd als zij respect tonen voor onze soevereiniteit en onze beslissingen." Het is echter niet waarschijnlijk dat reden en dialoog de kern vormen van de agressieve/oorlogszuchtige regering Bush.[26]

(*) Salim Lamrani is een Franse onderzoeker aan de Universiteit van Sorbonne, gespecialiseerd in VS-Cuba relaties.

  1. "Chávez acusa a Blair de 'inmoral'", El Nuevo Herald, 9 februari 2006.
  2. Idem.
  3. "Incrementan salarios de empleados públicos en Venezuela", El Nuevo Herald, 13 februari 2006.
  4. "Salaires de base dans le secteur privé et dans la fonction publique d'Etat, troisième trimestre 2005", INSEE Conjoncture, 10 januari 2006, nó 14.
  5. "Presidente aprueba casi Bs. 1 millardo para Barrio Adentro III", Agencia Bolivariana de Noticias, 5 februari 2006.
  6. "Chávez: Barrio Adentro consolida Sistema %nico Nacional de Salud", Agencia Bolivariana de Noticias, 5 februari 2006.
  7. "Baja desempleo en Venezuela", El Nuevo Herald, 10 februari 2006.
  8. "Recibe Hugo Chávez en La Habana Premio Internacional otorgado por la UNESCO", Granma newspaper, 3 februari 2006 (Website geraadpleegd op 4 februari 2006).
  9. "Vermont se apresta a comprar petróleo barato a Venezuela", El Nuevo Herald, 19 januari 2006.
  10. "Budget 2007: George Bush veut réduire les dépenses sociales au profit de la défense", Le Monde, 6 februari 2006.
  11. "Chávez Making Friends While Bush Earning Enmity", Andres Oppenheimer, The Miami Herald, 9 februari 2006.
  12. "Chávez pide respeto para cambiar relación con EE.UU.", El Nuevo Herald, 10 februari 2006.

Vertaling J.Bernaven.