FNV: Geen hoge looneisen in krappe markt

Basis moet in beweging komen


Wegwerkers in Amsterdam in de brandende tropenzon. Zij mogen geen looneisen stellen van de FNV-top.  

Wil van der Klift

Volgens bestuurder Anja Jongbloed van FNV Bondgenoten zal deze bond, ook als de arbeidsmarkt krapper wordt, geen hoge looneisen stellen. Werkgelegenheid zou belangrijker zijn, zoals ook Agnes Jongerius in Buitenhof beweerde, de koppeling tussen lonen en uitkeringen mag niet in gevaar worden gebracht, zijn de FNV-argumenten. En de leden zouden deze mening delen. Maar het bedrijfsleven staat te springen om vaklieden. Individueel en eenmalig mogen de lonen stijgen, maar collectief moet de rem erop, vindt de vakbondstop. Over je uitleveren aan regering en ondernemers gesproken.

De behoefte aan arbeidskrachten zal de komende jaren naar verwachting groeien door de vergrijzing en het aantrekken van de economie. Als de arbeidsmarkt krapper wordt is dat bij uitstek het moment om hogere looneisen te stellen. Tijdens een bijeenkomst over arbeidsvoorwaarden in een krappe arbeidsmarkt zou het dus eigenlijk moeten gaan om het terughalen van achterstallig loon. Maar de FNV-top doet het tegendeel en bindt de strijd aan met haar eigen achterban door angst aan te praten, verkeerde tegenstellingen te creëren en bereidheid tot overleg tot hoogste ideaal te verheffen, om toch vooral maar door te mogen 'polderen'.

Wat hebben de onderhandelaars dan wél in hun koffertje? Waarom geen structurele loonsverhogingen? "We kunnen eenmalige loonsverhogingen eisen. En de indexatie van de pensioenen is bijvoorbeeld ook duur", is het antwoord van Jongbloed op deze vragen.

Vorig jaar vroeg vakcentrale FNV nog om een structurele loonsverhoging in collectieve arbeidsovereenkomsten van 1,5 procent, nauwelijks hoger dan de geschatte inflatie. Later werd die eis nog verhoogd tot 2 procent. Kennelijk wil de vakbondstop zelfs deze bescheiden eisen inruilen voor eenmalige verhogingen. Daarmee zou een deel van de huidige werkelijkheid tot standaard worden verheven. Het rotzooien in de afzonderlijke bedrijfstakken en bedrijven gaat het stellen van structurele CAO-eisen vervangen. Ook op dit punt dreigt de collectiviteit en de solidariteit te worden uitgehold. Korte eenmalige successen zullen de kracht van de vakbeweging verder verzwakken.

Jongbloed zegt zich in de gematigde looneisen gesteund te weten door de leden. Uit ledenonderzoek zou blijken dat werkzekerheid en een goede pensioenregeling belangrijker worden gevonden dan loonsverhoging. Jongbloed haast zich erbij te vertellen dat de leden loonhoogte steeds belangrijker gaan vinden, nu andere arbeidsvoorwaarden als pensioenen onder druk staan. De FNV-top bestrijdt op geen enkele wijze de ondernemerswijsheid dat hogere lonen ten koste zouden gaan van het aantal banen. Uiteraard, als hogere lonen niet ten koste mogen gaan van winsten en topinkomens, ten koste van toenemende oorlogsuitgaven en andere rechtse doelen, moeten de werknemers zélf voor de kosten opdraaien. Een strijdbare vakbeweging zorgt ervoor dat de te verdelen koek groter wordt! Dat er meer geld vrijkomt voor de werknemers, ten koste van de werkgevers en rijken. Een volgzame bond van 'meedenkers met het systeem' probeert steeds opnieuw de kleiner wordende koek zo 'eerlijk mogelijk' te verdelen. Dat gebeurt nu al sinds het begin van de politieke carrière van Lubbers en gaat gezien zijn huidige rol gewoon gestaag verder, sinds Kok de vakbeweging heeft verraden, zonder enige tegenstand van die kant.

Werkgevers roepen uiteraard steevast dat de vaste lonen niet te sterk mogenstijgen. Prestatiebeloningen zijn een volwaardig alternatief voor structurele loonsverhogingen, zegt Hans van der Steen, directeur arbeidsvoorwaardenbeleid van de werkgeversvereniging AWVN. Door lonen afhankelijk te maken van bedrijfsresultaten kunnen bedrijven zich beter aanpassen aan veranderende economische omstandigheden en zouden werknemers gestimuleerd worden productiever te werken. Jongbloed wijst die prestatiebeloning niet af. De vakbondsleiding gaat steeds meer akkoord met individualisme en de afbraak van solidariteit en graaft zo haar eigen graf. Want altijd zal gelden: alleen samen sta je sterk! Versnippering, verbrokkeling en individualisering zullen de strijdbaarheid steeds verder uithollen. Het wordt tijd dat de strijdbare FNV-bestuurders, samen met de strijdbare werknemers, hun invloed aanzienlijk vergroten. Laten we daar na de vakantie onmiddellijk mee beginnen. Rechts is al begonnen getuige hun brutale overval in de Tweede Kamer.