Van de redactie

Hollands polderlandschap


Hogevorst gaat 'innen'  


Van Nederlandse bezettingsleger in Afghanistan worden helden gemaakt  


Bos noemt CDA-politici 'wolven in schaapskleren'  


Gezellig onderonsje van Jongerius, Lubbers, Kroes en Wientjes. Samen klussen klaren zonder scrupules.  

Beste lezers, leden en vrienden,

De eerste krant na de zomervakantie, Manifest 15, ligt voor jullie. Op zondag 13 augustus vierde de Cubaanse president Fidel Castro zijn 80ste verjaardag. Hij kon deze vieren nu hij weer aan de beterende hand is. De zoveelste teleurstelling voor de vijanden van het socialisme in de VS en elders op de wereld. Blijdschap onder progressieve mensen. In Latijns-Amerika vinden juist op dit moment grote veranderingen plaats.

Bush (en zijn hulpje Blair) en zijn vrienden in de regering van Israël lopen steeds meer politieke schade op, ten koste overigens van duizenden mensen, mannen, vrouwen en kinderen over de hele wereld. In stilte ontstaat er weer een nieuwe Koude Oorlog nu steeds meer landen, zoals Rusland, China en India, zich ontworstelen aan de greep van de VS en hun westerse marionetten. De heersende klasse, met onverantwoordelijke neoconservatieven aan het roer, is gevaarlijker dan ooit. Een kat in het nauw maakt rare sprongen. De komende periode tot de Congres-verkiezingen in november in de VS is uiterst explosief.

In eigen land trachten regering en gehoorzame media de invasie in Afghanistan goed te praten en worden 'onze jongens' weer ouderwets opgehemeld. De soldaten daar worden in de media zelfs vergeleken met brandweerlieden hier. Wat een schandalige vergelijking. Nederland loopt in veel opzichten aan het lijntje van de VS, dat werd ook weer zichtbaar in het optreden van de regering tijdens de bloedige oorlog van Israël tegen Libanon.

Hedge funds en buitenlands kapitaal zorgen voor massaontslag

Hedge funds en durfkapitaal (private equity, een naam om te onthouden) nemen steeds meer het economische roer in handen en dwingen iedereen om - steeds meer - alleen uit te gaan van (snelle) winst. De slachtoffers zijn de loonafhankelijken en uitkeringsgerechtigden.

Een klein artikel in NRC Handelsblad van 17 augustus jl. spreekt boekdelen. Het aantal arbeidsplaatsen bij Nederlandse vestigingen van buitenlandse bedrijven is vorig jaar met 2,4 procent gedaald tot ruim 535.000. Het aantal banen is gedaald nu steeds meer fabrieken en kantoren in handen van buitenlandse ondernemingen komen. In 2005 telde Nederland 5.380 vestigingen van buitenlandse bedrijven, 1,4 procent meer dan een jaar eerder. Een tendens die alleen maar zal toenemen nu het aantal 'overnemingen' zeer snel groeit. Dat er sprake is van stagnatie in de afname van de vermindering van het aantal werklozen hoeft dus niet te verwonderen.

De nationale koek - het totaal van geproduceerde goederen en diensten - nam vorig jaar met 1,5 procent toe tot een bedrag van 506 mrd euro. Een middelmatige prestatie, waarop het kabinet zeker niet trots hoeft te zijn. Maar hoe werd die koek in 2005 verdeeld? Minister Zalm van Financiën pikte maar liefst 1,5 procent van het bruto binnenlands product in, net zoveel als de totale groei van de economie! En met dat 'beleid' wil hij gewoon verdergaan. Bedrijven waren de andere spekkopers. In 2004 waren de winsten al hoog, maar vorig jaar groeide de winst vóór belastingen met nog eens ruim 2 mrd euro tot 84 mrd euro. De banken en verzekeringsmaatschappijen boerden ook goed (bijna 24 mrd euro winst). Ook de vermogens van pensioenfondsen exploderen. Daartegenover staat vier jaar daling van de koopkracht. Vorig jaar zakte het beschikbare inkomen van gezinnen met 0,7 procent in en over vier jaar beloopt het verlies ruim 4 procent! Uniek in het naoorlogse Nederland. Vorig jaar werd de daling van de besteedbare inkomens vooral veroorzaakt door de CAO-lonen, die maar met 0,8 procent stegen, terwijl alleen al de inflatie 1,7 procent bedroeg. De koopkracht van de burger daalt voor het vierde jaar op rij, de hypotheekschulden van gezinnen nemen scherp toe en er wordt geld gehaald van de spaarrekeningen. De Nederlandse bevolking wordt gedwongen een groot voorschot op de (onzekere) toekomst te nemen.

Ratten verlaten schip

De klus is geklaard. Een aantal 'ratten' verlaat nu ijlings het schip 'Balkenende III'. Laat de volgende bezuinigingsronden maar aan anderen over is het devies. Tal van bewindslieden wagen de sprong naar het bedrijfsleven, waar overigens steeds meer ook vandaan kwamen en komen. Het is nu voor een aantal 'zwoegers', zoals Hogevorst, 'pay-day': uitbetaling met een vette baan in het bedrijfsleven na het klaren van de klus om Nederland sociaal af te breken en hapklaar te maken voor het 'durf-kapitaal'. Nederland moet een 'ondernemersland' worden, roepen ondernemers, rechtse partijen, maar ook de PvdA, in koor. Niet de belangen van de gewone mensen staan centraal, alleen nog die van het (durf)kapitaal.

Het CDA gaf een voorproefje van wat de Nederlandse bevolking te wachten staat nadat, als de verkiezingen voorbij zijn, zal blijken dat het nog lang niet over is met de tijd van matigen. Of zoals Wouter Bos het met enige zelfkennis schreef: "Het CDA is dezelfde wolf in schaapskleren als bij de verkiezingen in 2002 en 2003". "Mooie woorden voor de verkiezingen en daarna keihard bezuinigen." Datzelfde lot zal overigens ook Wouter Bos ondergaan als hij onverhoopt toch in de regering zal komen. De wijze waarop en het tempo waarin er zal worden bezuinigd zal anders zijn, dat is waar. Zijn 'vrienden' in de vakbeweging steunen hem daarin. Edith Snoey en Xander den Uyl (ABVAKABO FNV): "Op dit moment lijkt de discussie in politiek Den Haag zich volledig te richten op de vraag hoe de 15 miljard bezuinigingen vorm gegeven moeten worden. Er heeft in de media nauwelijks enige discussie plaatsgevonden over de conclusies die het CPB trekt, terwijl het bureau zelf in de studie aangeeft dat de uitkomsten niet bedoeld zijn als een begrotingsberekening." Met andere woorden, het hoeft allemaal niet zo snel en ook de vorm waarin staat ter discussie. Dát het moet staat ook bij de FNV vast. Nu de economie (tijdelijk) wat aantrekt mag de bevolking wel wat op adem komen voor de volgende bezuinigingen over haar worden uitgerold.

Geen wezenlijk politiek verzet

Op geen enkele wijze wordt er tegenstand geboden aan de neoliberale retoriek. Nee sterker nog, zelfs nu de economie (tijdelijk) fors aantrekt en het bedrijfsleven aan het opstrijken is worden nog zeer gematigde looneisen gesteld. Waarom eigenlijk? Volgens de Duitse aan de vakbeweging gelieerde WSI/Böckler Stichting waren de nominale lonen in 2005 en 2006 in Nederland - op Duitsland na - het laagste van de EU-15 landen.

Het CDA neemt de voorstellen van de werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB klakkeloos over en zet tijdens de verkiezingen sterk in op een kleinere overheid. De partij wil van de vacatures die bij de overheid ontstaan nog maar een kwart opnieuw laten vervullen. Zo moet het aantal ambtenaren met ongeveer 15.000 afnemen. Langer werken en uitbesteden aan maatschappelijke organisaties en bedrijven moet een oplossing bieden voor de taken die blijven liggen. Loze verkiezingskletspraat, inderdaad. Maar in feite wordt er stelselmatig voortgegaan met de schadelijke deregulering van gemeenschapstaken en de afbraak van het publieke domein. Bovendien wordt er volop ingezet op langer werken, zogenaamd om vergrijzing het hoofd te bieden, feitelijk om de overheveling van de economische koek naar de rijken en superrijken nog verder te versnellen. Een veertigurige werkweek zou de arbeidsomstandigheden in ons land in één klap op hetzelfde niveau brengen als in de'nieuwe' Europese landen, terwijl in de ons omringende landen vergelijkbaar lang wordt gewerkt. Kennelijk is dat het 'beleid' van de neoliberale politici in ons land. Zo snel mogelijk naar 'Oost-Europese' toestanden. FNV en CNV lieten terecht weten dat ze zich de veertigurige werkweek niet laten opleggen.

VVD-lijsttrekker Rutte is dus positief. "Dit lijkt een partij waarmee wij zaken kunnen doen." Alhoewel het neoliberale karakter van de plannen ook wat hem betreft allemaal wat duidelijker had mogen zijn. Maar de politiek-economische doelen van de huidige leiding van het CDA en de VVD passen naadloos op elkaar.

De gevolgen zichtbaar gemaakt

Het aantal mensen dat in 2005 een beroep heeft gedaan op schuldhulpverlening is sterk gestegen. In totaal dienden 43.000 mensen (+10%) bij de Nederlandse vereniging voor volkskrediet (NVVK) een aanvraag voor een schuldregeling in. De ernst van de schulden is toegenomen, stelt de koepelorganisatie van gemeentelijke kredietbanken en schuldhulpverleners in haar jaarverslag. Voor het lopende jaar wordt opnieuw een verdere toename verwacht.

"Het zijn de mensen met de lagere inkomens die het moeilijk hebben", zegt NVVK-secretaris Aant de Jong. "Zeven van de tien mensen die een aanvraag indienden, verdienen minder dan 1360 euro per maand, 130 procent van het minimumloon." Het merendeel van de aanvragers is alleenstaand en 25 tot 45 jaar oud. "Maar ouderen vormden in 2005 voor het eerst in tijden een toenemende groep". De schuldenproblematiek verergert al jaren. In 2001 waren er nog maar 24.000 aanvragen. Bepalende factor is de geringe inkomensgroei bij armere huishoudens, gecombineerd met hogere voedsel- en energieprijzen. "Deze groep mensen heeft geen buffers en dan zijn enkele financiële tegenvallers al voldoende om grote problemen te veroorzaken."

Het wordt hoog tijd voor een ander, een menselijk, beleid. Laten we in ieder geval voorkomen dat er een kabinet Balkenende IV komt. Er is inmiddels al veel te veel afgebroken!

Manifest kan dus nog lang niet stoppen met tegendraadse berichtgeving!