Athene: Vallianios Nationale Bibliotheek van Griekenland.
Athene: Vallianios Nationale Bibliotheek van Griekenland.
|
Anna Ioannatou
Al eerder schreven we over uitgeverijen en boeken. Is dit onderwerp nog wel van belang in een wereld van imperialistisch oorlogsgeweld, toenemende armoede, op de werkplek sneuvelende arbeiders enz.? We geloven van wel, want boeken maken nog altijd een belangrijk onderdeel uit van bewustzijnsbeïnvloeding en/of -manipulatie en dat heeft weer te maken met wat mensen lezen, horen en zien via welk middel dan ook.
Twee dingen, die op het eerste gezicht tegenstrijdig lijken, vallen op in Griekenland: Grieken lezen niet, maar de concentratie en centralisatie van het uitgeverskapitaal gaan onverdroten door.
Het meest recente onderzoek, dat in november 2005 werd gepubliceerd, toont aan dat er steeds minder wordt gelezen. Van de ondervraagden leest 82 procent nooit een boek, of dat nu met zijn/haar beroep heeft te maken of niet. Op het verzoek een Griekse schrijver te noemen, antwoordde 68 procent er geen te weten, 1 procent noemde Papadiamantis (een 19de eeuwse klassieker), 3 procent Kazantzakis (de meest bekende in de westerse wereld) en 2 procent de Nobelprijswinnaar Elytis. En 78 procent kon geen enkele buitenlandse schrijver noemen. Twee procent noemde Dan Brown (Da Vinci Code!) en minder dan 1 procent wist namen te noemen als Hemingway en Dostojevski.
Toch zei de minister van Cultuur, naar aanleiding van het 29ste Boekenfeest midden mei aan de voet van de Akropolis, dat wat boeken betreft, er een ware nieuwe wereld is ontstaan die tot uitdrukking komt in het feit dat het lezerspubliek groeit. Het raadsel van de ogenschijnlijke tegenstrijdigheid is opgelost, als je kijkt naar welk soort boeken er steeds meer gelezen worden. Een verschijnsel dat zich ook voordoet in landen met veel hogere leescijfers en veel meer kennis van literatuur en menswetenschappen. Volgens bovengenoemd onderzoek is er sprake van een flinke stijging in praktische boeken, huis, tuin en keuken, maar ook almanaks, occultisme, doe-het-zelf, kruiswoordpuzzles, astrologie, huisdieren, auto's, sport enz. enz. enz..
Hoe aangenaam, en af en toe nodig, ook dit is allerminst het soort boeken dat mensen intellectueel optrekt, hun taalgebruik cultiveert en hen aan het denken zet over wereld en samenleving. Daarom ook wordt dit soort lectuur zo 'gepromoot' door het grote uitgeverskapitaal, nu ook in Griekenland, een land dus met relatief veel politiek-sociale beweging, weliswaar overwegend praktisch en zonder veel theoretische grondslag, maar toch nog overwegend in progressieve richting. Dit laatste komt op rekening van de relatief sterke maatschappelijke aanwezigheid van de Communistische Partij van het land (KKE) en diens jeugdbeweging, de KNE. Maar het zijn uiteindelijk de problemen die de mensen de straat opdrijven om te betogen.
De uitgeverij Synchroni Epochi (Moderne tijd) staat op de bres om verbetering aan te brengen in de achterstand in theoretische vorming en culturele ontwikkeling. Na heel moeilijke jaren van taai volhouden zelfs met een zekere mate aan succes. Dus geen gevecht tegen de bierkaai! Het is de uitgeverij bij uitstek van de werken van Marx-Engels-Lenin, maar ook van klassiek en modern-Griekse literatuur. Vooral wat het eerste betreft, is er sprake van een gestadige stijging in de verkoopcijfers, ook van het progressieve ideologische boek in het algemeen. Een hoopvol teken in een tijden type samenleving, waar theorie en theoretische vorming verbannen lijken, laat staan de marxistische. Uiteindelijk toch de enige om er achter te komen hoe de maatschappelijke vork in de steel zit.