Festival Avante

Blik op het festival van Avante (Foto's PCP)

Poster: 30 jaar feest Avante

Jan Ilsink

Het eerste weekend van september wordt traditioneel het Festival van de krant van de Portugese Communistische Partij 'Avante' gehouden. Ditmaal voor de 30e keer. Onmiddellijk na de 'anjerrevolutie', die het fascistische regiem in Portugal verjoeg, werd het festival voor de eerste keer gehouden.

Van meet af aan een volksfeest, gedragen door de afdelingen van de partij, is het uitgegroeid tot een massaal fenomeen dat vooral ook jongeren trekt. Dit jaar werden opnieuw records gebroken in bezoekersaantallen en omzet. Op acht podia vonden parallel muziek- en theatervoorstellingen plaats. Workshops over historische en actuele politieke vraagstukken en centrale politieke massameetings dragen bij aan de politieke inhoud van het drie dagen durende feest.

Festival 'snijdt aan vele kanten'

Ook nu weer bleek de PCP het feest niet enkelvoudig te zien als de organisatie van een festival. Ze benadert het feest ook als mobilisatie en versterking van de partijorganisatie, als een platform om actuele politieke standpunten van de Portugese communisten publiekelijk uit te dragen, als een belangrijke inkomstenbron voor de afdelingen van de partij en vooral als een mogelijkheid om contacten met jongeren te leggen en te verstevigen.

Interactieve inzet vrijwilligers

In 1990 vond het festival plaats op eigen terrein, dat de partij in de gemeente Seixal had gekocht. Elk jaar starten vier maanden voor het feest de werkzaamheden. Deze zullen nog een maand duren na het festival. Eerst voor de opbouw en voorbereiding, vervolgens voor de afbraak en verwerking van de ervaringen en voor de 'aftersales'. Vele vrijwilligers worden daarbij ingezet. De partij heeft hiervoor een eigen 'personeelsbeleid' ontwikkeld. Werden vroeger de voorbereidingen uiteengerafeld in 'taken' waarvoor vervolgens 'partijvrijwilligers' werden gezocht, nu gaat de festivalcommissie uit van een 'beschikbaarheid' van alle kameraden, waarbij voor ieder een op haar of hem toegesneden taak wordt gezocht. Het gaat daarbij niet alleen om de opbouw van de verschillende paviljoens waarin verschillende afdelingen en centrale activiteiten van de partij zich presenteren. Of om werkzaamheden waarmee ter voorbereiding van het festival permanente voorzieningen en infrastructuur op het terrein worden verbeterd. Het gaat ook om het werven van sponsors, het uitbrengen van een glossy festivalkrant, het scouten en contracteren van nieuw 'aanstormend talent' in de muziekwereld en cultuur, in Portugal zelf en daarbuiten, het begeleiden van bijzondere bezoekers en public relations. Het Festival is door deze aanpak voor de partij niet alleen een politiek, maar ook een zakelijk succes.

Pogingen tot dwarsbomen

De heersende klasse in Portugal ziet dit met lede ogen aan en verzint elk jaar nieuwe trucs om het festival te beknotten. Dit jaar heeft de Portugese regering de regeling voor steun aan politieke partijen, die in het parlement zijn vertegenwoordigd, aangepast. In het vervolg wordt op de bijdrage, die een partij per parlementslid krijgt, de inkomsten van een partij uit commerciële activiteiten in mindering gebracht. En het Festival van Avante wordt door de heersende klasse als commerciële activiteit gezien. Als de partij hieraan zou toegeven zou ze 500.000 euro aan inkomsten verliezen. Overbodig te melden dat deze korting niet geldt voor individuele donaties, waarmee de burgerlijke partijen hun kassen spekken. De partij wordt dus gedwongen tot juridische stappen: of om aan te tonen dat het festival geencommerciële activiteit is of om het festival formeel niet zelf maar door een of meerdere stichtingen te laten organiseren. Maar dit vergt wel meer administratieve en bureaucratische rompslomp, wat ten koste gaat van politieke activiteiten. En daar is het de klassentegenstanders mede om te doen.

Ook werd dit jaar het festivalterrein en de activiteiten onderworpen aan een strenge hygiënische controle. De afdelingsstands, waar regionale culinaire specialiteiten aan de festivalgangers worden verkocht, en de toiletten werden geconfronteerd met nieuwe hygiënische eisen die de regering had vastgesteld. Men heeft het niet aangedurfd nu al maatregelen te nemen. Maar het volgende festival wordt omgetwijfeld opgezadeld met de noodzaak van nieuwe investeringen op hygiënisch gebied.

Een activiteit dient verschillende doelen

Maar de partij is niet voor één gat te vangen. Integendeel, in veel gevallen heeft zij het initiatief en laat het mes aan meerdere kanten snijden. Er waren bijvoorbeeld 45 buitenlandse delegaties die aan de uitnodiging van de PCP om het festival bij te wonen gehoor hebben gegeven en in een hotel werden ondergebracht. Dit keer in de gemeente Montijo, net als het festivalterrein aan de zuidoever van de Taag, maar twee gemeenten 'verderop'. Waarom in Montijo? "Omdat we daar bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen verloren hebben", was het antwoord. De ruim 100 buitenlandse communisten van de delegaties werden dus alleen al door hun aanwezigheid ingezet om het prestige van de PCP in deze gemeente te versterken. Dat is strategisch en intelligent omgaan met je middelen en het mes aan verschillende kanten laten snijden!

Versterking onderlinge contacten partijen

Op het festival waren dit keer delegaties van 45 buitenlandse partijen en politieke organisaties aanwezig. De NCPN werd vertegenwoordigd door Jan Ilsink. Gedurende het festival konden de delegaties hun onderlinge banden versterken. De PCP benadrukte daarbij de noodzaak van gezamenlijke strijd tegen het imperialisme, dat opnieuw ongehinderd dood en verderf zaait waar kapitaalsbelangen in het geding zijn. Er dienen vormen te worden gevonden om de strijd in eigen land tegen bijv. troepenuitzendingen naar conflictgebieden te verbinden met internationale initiatieven. Ook strijd tegen uitvoering van de neoliberale politiek op de arbeidsvoorwaarden van de werkers in de verschillende landen moet met elkaar worden verbonden. In oktober wordt in Portugal een algemene staking van een dag tegen sociale afbraak georganiseerd, waaronder een aanval op de pensioenen en pensioengerechtigde leeftijd. Net als in ons land, Duitsland, België en Frankrijk wordt ook in Portugal geprobeerd deze 'richtlijn' uit het EU-akkoord, dat in 2000 in Lissabon is gesloten, uit te voeren. De communistische partijen zijn zich ervan bewust dat gezamenlijke strijd tegen de 'Lissabonagenda' noodzakelijk is en dat daarvoor vormen moeten worden gevonden. Aspect daarvan is hoe de vakbeweging uit haar verdoving kan worden gehaald om gezamenlijk, grensoverschrijdend de strijd tegen uitvoering van de Lissabonagenda aan te pakken.