 Hoekstra zal nog wel enige tijd door moeten gaan met het politieke theater. Regering en parlement zijn vleugellam zonder strijd aan de basis voor vrede en tegen het imperialisme van Bush en voor sociaal fatsoen.
|
 Zal de vakbondstop zich de komende tijd strijdbaarder opstellen?
|
 Demonstratie 'Breken met Bush", Foto Manifest
|
Wil van der Klift
De formatie van een nieuwe regering zat al vast vanf het begin. Niemand had eigenlijk anders verwacht. Met deze verkiezingsuitslag kunnen rechts en links elkaar voortdurend neutraliseren in de Tweede Kamer. Maar om nieuwe verkiezingen roepen doe je niet zomaar.
Voorlopig doen CDA, PvdA en SP een stoelendans. Wie valt er - het liefst zonder kleerscheuren - uit de boot? De kiezers willen dat de brutale bezuinigingsaanvallen worden gestopt. Geen Amerikaanse toestanden hier. Ze willen ook wel eens af van dat zuur. Dus, welke regering er ook komt, het zal niet meer op ramkoers kunnen, zoals onder Balkenende 1, 2 en 3. Maar hoeveel wil de meerderheid van de bevolking de koers bijstellen? Hoe radicaal?
CDA-leider Balkenende heeft te kennen gegeven wel met de PvdA in onderhandeling te willen treden. Dat is uiteraard ook de meest voor de hand liggende optie. Het CDA wilde toch al een beetje minder hard bezuinigen. Nu het verlost is van de VVD is dat ook makkelijker te realiseren. Wat drie jaar geleden nog niet kon, is na jaren van neoliberaal bezuinigen nu veel makkelijker. Met de PvdA van Wouter Bos kan er op dit moment wel wat worden uitgedokterd.
De SP heeft herhaaldelijk te kennen gegeven toe te zijn aan regeren. Dat de leiding van de SP dat ook werkelijk wil, valt niet te betwijfelen. Maar samen regeren met PvdA en CDA zou het einde van die partij betekenen. Als de SP dat evenwel zou zeggen, zal er meteen worden gezegd dat die partij niet echt wil regeren, een partij van holle praatjes dus. Marijnissen wordt daarom steeds meer door Bos in een spagaat geduwd. Bos kan zonder enig risico blijven roepen dat hij, o zo links, graag met de SP in de regering wil. In alle gevallen wint hij met die aanpak. De optie zal nooit werkelijkheid kunnen worden, omdat of het CDA of de SP dan grote problemen krijgt. Hij is in alle gevallen de lachende derde.
De SP in de oppositiebankjes en de PvdA samen met CDA en bijvoorbeeld de ChristenUnie is een gevaarlijke optie voor de sociaaldemocraten, omdat de SP op die manier mogelijk de gelegenheid krijgt verder te groeien en zo bij volgende verkiezingen de PvdA zou kunnen overvleugelen. En SP wil wel regeren, maar uiteraard niet samen met PvdA en CDA. Ziehier de impasse.
Het CDA wil - ook weer begrijpelijk vanuit zijn optiek - niet in een coalitie opereren waarin het zich geconfronteerd ziet met een linkse overmacht. Het CDA zal wel een toontje lager willen zingen, maar uiteraard geen hele toonladder. Balkenende zal proberen zo min mogelijk te buigen voor de politieke werkelijkheid. De stoelendans van deze drie partijen zal niet meer lang duren. De rek is er nu al helemaal uit. Het enige dat telt is dat de partijen ongeschonden uit dit gedoe tevoorschijnkomen.
Het ziet ernaar uit dat de komende periode nieuwe spelletjes zullen worden bedacht: CDA, PvdA, ChristenUnie en CDA, PvdA, GroenLinks. De PvdA zit in een coalitie met de ChristenUnie in eenzelfde soort positie als het CDA zou zitten in een coalitie met de SP. En een coalitie met GroenLinks betekent voor Balkenende dat hij zich met een minder grote overmacht geconfronteerd ziet dan indien hij met de SP moet samenwerken.
Het aantal mogelijkheden voor een werkbare coalitie die kan rekenen op eenmeerderheid in het parlement is beperkt. Geen enkele uitkomst van de coalitiebesprekingen zal een stabiele regering opleveren. Dat realiseert poltiek Den Haag zich uiteraard volledig. Daarom wordt er met minstens één oog gekeken naar nieuwe verkiezingen op korte termijn. De bevolking kan zich intussen beter bezighouden met het voorbereiden van acties om zoveel mogelijk terug te halen van wat er is gestolen. De tijd is er rijp voor.