Klaus Fischer*
De opbloeifantasieën van sommige politici liepen een deukje op. Op 2 januari maakte de 'Bundesagentur für Arbeit' (BA) in Neurenberg bekend dat er in december weer meer dan vier miljoen mensen werkloos waren. Officieel en volgens de ambtelijke statistieken hadden in de Bondsrepubliek 4.008.000 mensen geen baan. Daarmee lag het cijfer van de geregistreerde werklozen zo'n 1200 hoger dan in november, maar 597.000 lager dan een jaar ervoor. Het gemiddelde werkloosheidspercentage bleef onveranderd staan op 9,6 procent.
Desondanks toonde het hoofd van de Bundesagentur, Frank-Jürgen Weise, zich optimistisch: "Het aantal werkloze mensen is in december 2006 veel minder gestegen dan normaal. Voor het seizoen gecorrigeerd was er een buitengewoon sterke teruggang van de werkloosheid." De arbeidsmarkt zou dus in het afgelopen jaar hebben geprofiteerd van de economische opbloei. "De werkloosheid is sterk gedaald", beklemtoonde Weise. De gunstige ontwikkeling berust volgens hem vooral op de groei van de gesubsidieerde banen. Dat ziet hij als een resultaat van de economische verbetering. Bovendien hadden ook het zachte weer en de door de btw-verhoging bevoordeelde werken in de bouwsector er invloed op. In de BRD zouden er in december jl. 797.000 vacatures zijn geregistreerd.
Deze gewenste opbloei vertoont toch enkele tegenstrijdigheden. De helft van de toename bij de gesubsidieerde banen werd in de uizendsector gerealiseerd, verklaarde BA-bestuurder Heinrich Alt. Deze sector geldt over het algemeen als 'lonenverlager' en uitzendkrachten treden niet zelden op als goedkope concurrentie van arbeiders met een cao.
Kornelia Möller, woordvoerder van de fractie 'Die Linke' in de Bondsdag voor arbeidsmarktvraagstukken, reageerde kritisch op de jubelmeldingen uit Neurenberg. Weliswaar worden ook de goede economische ontwikkeling en de buitengewoon zachte temperaturen weerspiegeld op de Duitse arbeidsmarkt. Maar nu komt het erop aan dat het levenspeil van de mensen door deze ontwikkeling wordt verbeterd. "Anders zal het aantal armen ondanks het dalen van de werkloosheid verder stijgen." Nu al zijn 1,9 miljoen mensen met een gesubsidieerde baan aangewezen op een tweede baan. "Dat zijn er 36.000 meer dan in het jaar ervoor. Deze ontwikkeling - arm ondanks arbeid - kan niet worden geaccepteerd."
Vooral laaggekwalificeerden en langdurig werklozen hebben volgens Kornelia Möller bijna geen perspectieven. "Hun aandeel stijgt verder drastisch, van 36 procent in 2005 naar 42 procent in december 2006. Het bedrijfsleven heeft deze mensen al afgeschreven."
Twijfels over de opbloeidromen heeft ook de econoom Gustav Horn, hoofd van het, op de vakbond georiënteerde, 'Instituut voor Macro-economie en Conjunctuuronderzoek'. Hij sluit vanwege de btw-verhoging en de bezuinigingen op de begroting een lichte achteruitgang van de economische groei tot ongeveer 1,5 procent niet uit. "Dan zal geen banengroei meer plaatsvinden", aldus Horn.
(*) Klaus Fischer in "Junge Welt" van 3 januari 2007. Vertaling: Marcel de Jong