Wil van der Klift
Op 27 en 28 januari vond voor de tweede keer - op initiatief van de NCPN - een conferentie plaats van communistische partijen uit België (PvdA), Duitsland (DKP), Luxemburg (KPL) en Nederland.
De conferenties beogen een gezamenlijk antwoord te formuleren op de neoliberale aanvallen, zoals verwoord in de z.g. Lissabon-agenda, alle uitwerkingsdocumenten die daarna verschenen en de nationale vertalingen. Geen enkele regering kan deze Europese 'dwangbuizen' negeren. De tweede conferentie was een belangrijke stap op weg naar meer en betere gemeenschappelijke analyse en gezamenlijk optreden. Het streven blijft erop gericht om meer kaders en bestuursleden uit de vakbeweging uit te nodigen om gezamenlijk plannen te kunnen ontwikkelen. Ook dit jaar leverde Niek Stam weer een belangrijke bijdrage aan de discussies.
Er valt nog veel werk te verrichten, maar de lijnen voor het gezamenlijk onderzoek en het gezamenlijke optreden worden steeds helderder. Samenhangen en achterliggende doelen van de neoliberale rapporten verduidelijken, strijdperspectieven ontwikkelen en het nemen van gezamenlijke initiatieven om de aanvallen te weren, vormen de ruggengraat van het gezamenlijke werk. Een belangrijk onderdeel vormt het in kaart brengen en bundelen van successen in de klassenstrijd. Ook de uitwisseling van 'succes'formules blijkt stimulerend en bruikbaar. Er wordt naar gestreefd om met enige regelmaat gezamenlijke verklaringen uit te geven over belangrijke kwesties. Leerzaam is ook het onderzoek naar de overeenkomstige ontwikkelingen in de verschillende landen en de verschillen tussen de landelijke ontwikkelingen. Sommige landen - waaronder Nederland de afgelopen decennia - fungeren duidelijk als 'trekpaarden' van de afbraakplannen. De beperking tot 'maar' vier Europese landen blijkt tot op heden eerder functioneel dan een belemmering.
De praktijk leerde inmiddels ook dat er veel meer tussentijds moet worden overlegd. Eenmaal per jaar een conferentie is veel te weinig. Het idee van tussentijds werkzame (bredere) taakgroepen met een specifieke opdracht dient zich steeds nadrukkelijker aan. Deze werkwijze maakt het bovendien mogelijk om meer mensen bij de ontwikkelingen te betrekken. Een moeilijk te nemen drempel, gezien de extra tijd en middelen die daarvoor nodig zijn, maar het inzicht is aanwezig dat er geen andere weg kan worden bewandeld. Geen enkel land kan zich nog onttrekken aan de mondialisering. Het Europese kapitaal reorganiseert zich voortdurend en roert de trom luidruchtig. Een gezamenlijk en zo breed mogelijk gedragen antwoord is noodzakelijk.
Om de vaart erin te houden zal de voorbereidingsgroep, in de wandelgangen spreekt men van de 'Luik'-groep, op de plaats waar de laatste tijd wordt vergaderd en enigszins verwijzend naar de 'Doorn'-groep die al enige jaren in vakbondsland functioneert, snel weer bij elkaar komen om voortgangsafspraken te maken.
Een belangrijk thema zal zijn vast te stellen welke prioriteiten we moeten en kunnen oppakken. De lijst van mogelijke thema's is (te) lang. Een zorgvuldige afweging en een realistisch tijdspad zijn nodig. Op dit moment circuleert een z.g. 'Groenboek' van de Europese Commissie, waarin plannen om te komen tot 'modernisering van het arbeidsrecht'. De conferentie nam het besluit te proberen een gezamenlijk antwoord te formuleren. De 'Doorn'-groep van vakbondsbestuurders uit België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en Nederland heeft berekend dat er ruimte is voor hogere lonen. Hun conclusies worden echter nauwelijks gebruikt in de cao-onderhandelingen. Een reden om na te denken over hoe dat wel zou kunnen.
De NCPN neemt ook deel aan een overleggroep in eigen land die zich met name bezighoudt met de Nederlandse ontwikkelingen en de vraag wat tegen de verdere afbraak van de verzorgingsstaat moet worden gedaan. Er wordt gewerkt aan scholingsmateriaal voor de vakbeweging en materiaal dat kort, bondig en begrijpelijk verklaart hoe de verschillende maatregelen in elkaar grijpen en wat de werkelijke bedoelingen zijn achter de mooie woorden over meer werkgelegenheid en permanente scholing. Wat is de betekenis van het begrip 'flexicurity'? Wat doet de vakbeweging tegen de aanvallen op de arbeidersklasse? Hoe kan er een nieuw links bondgenootschap worden gevormd?
Via partij en krant zullen we de komende periode verslag doen van de ontwikkelingen. In de partij zullen we de prioriteit 'bond en bedrijf', zoals vastgesteld op het laatste congres, verder vormgeven.