Groenboek van Europese Commissie lanceert aanvallen op vakbondsrechten


Barosso en Bush, goede 'vrinden', maar ook vertegenwoordigers van elkaar beconcurrerende kapitalistische groepen. Zij dragen - op kosten van de bevolkingen in Amerika en Europa, maar vooral elders - bij aan de versterking van de posities van het meest agressieve deel van de grote, mondiaal opererende, ondernemingen.  


 

Sociaaleconomische redactie

Hieronder wordt in een kort artikel geschetst hoe de Lissabon-agenda, nu in de vorm van een z.g. 'Groenboek' vervat, niet alleen tot doel heeft de verworvenheden van de arbeidersklasse terug te spoelen, maar ook de vakbeweging te ontkrachten. Het 'Groenboek', door de Europese Commissie gelanceerd met het doel 'het arbeidsrecht te moderniseren' (bedoeld wordt uit te kleden), zogenaamd om de uitdagingen van de 21ste eeuw te kunnen aanpakken, is een directe aanval op moeizaam bevochten vakbondsrechten. (*)

Gedurende een periode van vier maanden (tot eind maart) zal er een openbare raadpleging over dit Groenboek plaatsvinden. In aansluiting op deze raadpleging zullen de voornaamste beleidskwesties en -opties die door de lidstaten, de sociale partners en andere belanghebbenden in hun reacties zijn aangesneden, worden verwerkt in een mededeling die de Commissie in 2007 als follow-up zal uitbrengen.

Na het uitstel van de besluitvorming over de beruchte Vaxholm-zaak die momenteel voorligt voor het Europese Hof van Justitie, heeft de Europese Commissie een Groenboek gelanceerd dat de afschaffing eist van de vakbondsrechten zoals we die nu kennen. Het Groenboek, genoemd 'Moderniserend arbeidsrecht om de uitdagingen van de 21ste eeuw' aan te kunnen, is gericht op het invoeren van de conclusies uit het Witboek, dat de Commissie vorig jaar opstelde over 'flexicurity'. Daarin wordt beweerd dat als de arbeiders 'flexibiliteit' zullen omhelzen, de baan'zekerheid' zal volgen. In de echte wereld zijn de verworven arbeidsrechten, omgezet in wetgeving, natuurlijk het resultaat van vakbondsstrijd van de sterkste arbeiders. Niets werd en wordt cadeau gedaan, geen enkele toegeving, zeker niet vooraf, leidde tot successen voor de arbeidersbeweging. Flexicurity levert wel zekerheden op, maar alleen voor de ondernemers. Zij krijgen de beschikking over goedkope, flexibel inzetbare en flexibel geschoolde arbeidskrachten op de momenten en plaatsen waar zij dat willen.

Het Groenboek gaat geheel voorbij aan sociale samenhang of bereikte overeenstemming tussen de georganiseerde arbeid en de werkgevers in de lidstaten en opteert terloops voor de beëindiging van collectieve arbeidsovereenkomsten en voor de volledige atomisering van arbeiders.

De Vaxholm-zaak ondergraaft ook direct het recht op de collectieve arbeidsonderhandelingen. Het gaat hier over de Letse firma Laval die in Zweden gebruikmaakt van goedkope Letse arbeidskrachten, in strijd met de Zweedse wet. De Zweedse arbeiders hielden industriële protestacties, omdat zij vinden dat het bedrijf Zweedse wetten had overtreden die voorschrijven dat lonen en arbeidsvoorwaarden door collectieve arbeidsovereenkomsten worden bepaald.

De Europese Commissie steunt openlijk de sociale dumping en ondergraving van de vakbondsactiviteiten door de Letse firma en beweert dat artikel 49 van de Zweedse arbeidswet de EU-verdragen op vrij verkeer overtreedt. Dientengevolge zou, als dit antivakbonds Groenboek zal worden goedgekeurd, de strijd tegen sociale uitwassen, zoals bij Vaxholm, onmogelijk worden gemaakt, aangezien de collectieve arbeidsonderhandelingen dan onwettig worden geacht.

Het Groenboek beweert dat de "stringente werkgelegenheidsbescherming er toe neigt de dynamiek van de arbeidsmarkt" te verminderen. Het Groenboek toontdat de discussie in Nederland over de versoepeling van het ontslagrecht regelrecht uit de koker van de EU komt. In het Groenboek staan verschillende voorstellen om de normale rechtsbepalingen open te breken.

"Het streven naar flexibiliteit op de arbeidsmarkt heeft geleid tot steeds meer uiteenlopende contractvormen, die aanzienlijk kunnen verschillen van de standaardarbeidsovereenkomst wat betreft arbeids- en inkomenszekerheid en de relatieve stabiliteit van de daarmee samenhangende arbeids- en levensomstandigheden."

"Sinds het begin van de jaren '90 ligt bij de hervorming van de nationale wetgeving tot bescherming van de werknemers het accent op de versoepeling van de bestaande wetgeving om een grotere diversiteit op het gebied van arbeidscontracten mogelijk te maken. De hervormingen versterkten vaak een flexibiliteit 'in de marge', d.w.z. er werden meer flexibele vormen van arbeid ingevoerd die minder bescherming tegen ontslag boden om zo nieuwkomers en kansarme werkzoekenden aan te trekken en om degenen die meer keuze wat betreft werkmogelijkheden wensten tegemoet te komen. Als gevolg hiervan is de arbeidsmarktsegmentering alleen maar groter geworden."

"De plaats die in collectieve arbeidsovereenkomsten voor nieuwe kwesties wordt ingeruimd (zoals herstructurering, concurrentievermogen, toegang tot scholing) en de nieuwe categorieën werknemers waarop zij van toepassing zijn (zoals uitzendkrachten), maakt duidelijk hoe de relatie tussen wetgeving en cao aan verandering onderhevig is. Collectieve arbeidsovereenkomsten hebben niet meer uitsluitend een ondersteunende rol ter aanvulling op reeds in het recht vastgelegde arbeidsvoorwaarden. Zij zijn een belangrijk hulpmiddel bij de aanpassing van rechtsbeginselen aan bepaalde economische situaties en aan de bijzondere omstandigheden van specifieke bedrijfstakken."

"Op EU-niveau zijn talrijke wettelijke en politieke maatregelen genomen en analytische studies uitgevoerd om na te gaan hoe nieuwe flexibeler arbeidsvormen met een minimum aan sociale rechten voor alle werknemers gecombineerd kunnen worden."

De voortzetting van deze koers zal de ontwikkeling mogelijk maken van de interne markt die niet gehinderd wordt door 'traditionele' (in EU-taal gelijk aan slecht) vormen van vakbondsrechten, zoals collectieve arbeidsonderhandelingen. Deze logica zal de sociale dumping institutionaliseren en zal de lonen aanzienlijk verlagen.

Het Groenboek van de Commissie, de Vaxholm-zaak en de koers naar een interne markt zonder sociale waarborgen, leggen allemaal wreed de klassenaard van de EU bloot en tonen de noodzaak van een veel hardere tegenstand van de vakbeweging tegen de politiek van de EU.

(*) Het 'Groenboek' is in het Nederlands te vinden op http://ec.europa.eu/employment_social/labour_law/green_paper_en.htm.