Kinderen zijn puur privéaangelegenheid

Iedere derde jongere in Duitsland vreest na het einde van de opleiding geenbaan te vinden (Foto: ddp)

Jana Frielinghaus (*)

Op zich klinkt het allemaal niet erg spectaculair: Duitsland ligt in het middenveld van 21 onderzochte industrielanden als het gaat om kindvriendelijkheid, namelijk op de elfde plaats. Dit is het resultaat van een vergelijkende studie van UNICEF dat woensdag 14-2 in Berlijn werd gepresenteerd door de voorzitter van UNICEF Duitsland, Heide Simonis.

Aan de top staat Nederland gevolgd door Zweden, Denemarken en Finland. Ook de plaatsen 20 en 21 voor de VS en Groot-Brittannië verrassen niet. Niet alleen de 'harde feiten', zoals financiële en materiële verzorging van kinderen alsmede de gezondheidszorg en opleidingskansen werden in beschouwing genomen, maar ook 'zachte'. Daarmee bedoelt men de verhoudingen met ouders en leeftijdgenoten, een gezonde of juist ongezonde manier van leven en de 'eigen inschatting'.

Wat de materiële situatie van kinderen betreft, staat de Bondsrepubliek op plaats 13 achter Tsjechië, Spanje en Australië. 'Zeer bedreigend', vindt Heide Simonis het consumeren van alcohol en sigaretten door Duitse jongeren. Wat betreft het alcoholgebruik staan echter de Britse leeftijdgenoten, rond 33 procent van de ondervraagde kinderen en jongeren gaf op al twee keer of vaker dronken te zijn geweest, op de eerste plaats. In de BRD, die hierin vice-kampioen is, was dat 17 procent.

Zorgwekkend is ook het feit dat meer dan de helft van alle ondervraagde 15-jarigen in de BRD zegt dat hun ouders zo goed als nooit met hen praten, aldus Simonis. Tegelijkertijd is Duitsland hekkensluiter als het gaat om de bereidheid om in de verzorging en opleiding van jonge kinderen te investeren. Deze is gedurende een lange tijd gezien - zoals ook de oprichting van 'Ganztagsschulen' (scholen die de hele dag onderwijs aanbieden) - als het werk van de duivel. De socioloog Hans Bertram, opsteller van het Duitse onderdeel van de studie, vult aan: "We hebben in Duitsland de neiging om familie, staat en maatschappij als tegenstelling te beschouwen. Er ontbreekt een algemeen beleid van de politiek, opdat kinderen van achtergestelde gezinnen eindelijk een eerlijke kans krijgen". Daarbij past dat meer dan 30 procent van de ondervraagde jongeren niet ervan uitgaat na school en opleiding gekwaliiceerd werk te vinden.

De resultaten van de PISA-studie, die het bewijs leverden dat de BRD tegenover sociaal zwakkeren een uiterst onrechtvaardig onderwijsstelsel heeft, werden door de studie van UNICEF bevestigd.

UNICEF eist van de Duitse staat een doelgerichte uitbouw van onderwijs- en scholingsfaciliteiten voor achtergestelde gezinnen, vooral om de integratie van kinderen van allochtone afkomst te bevorderen. Ook aan het ontstaan van getto's moet dringend een halt worden toegeroepen.

De bondsregering gaf onvolmaaktheden toe. Intussen zou echter met een duurzaam familiebeleid begonnen zijn, zei een woordvoerder van het familieministerie. De kinderarmoede zou overal daar laag zijn, waar men consequent op de compatibiliteit (aanvullendheid) van gezin en beroep zou inzetten.

* in 'junge Welt' van 15 februari jl. Vertaald door Marcel de Jong.