Poetin vertegenwoordigt groeiende macht van ongebonden landen; maakt Westen onzeker.
Poetin vertegenwoordigt groeiende macht van ongebonden landen; maakt Westen onzeker.
|
Redactie buitenland
De Russische president Vladimir Poetin heeft op 10 februari jl. de Verenigde Staten en het Westen in scherpe bewoordingen aangevallen. Hij veroordeelde het "hyper-gebruik van geweld" door Amerika, dat "zijn grenzen op bijna alle gebieden te buiten is gegaan". Poetin noemde dit "erg gevaarlijk" en waarschuwde voor een nieuwe wapenwedloop. "Wat is een unipolaire wereld? Hoezeer we deze term ook oppoetsen, het betekent één centraal machtscentrum en één meester."
Poetin deed zijn uitspraken tijdens de, in de Koude Oorlog begonnen, jaarlijkse veiligheidsconferentie in München, die gedomineerd wordt door westerse politici. De Russische president richtte zijn pijlen op het unilateralisme en veroordeelde het Amerikaanse machtsmisbruik. Sinds het eind van de Koude Oorlog leven we nu al in een "unipolaire wereld": "Een wereld met één politiek machtscentrum, één militair machtscentrum, één centrum van besluitvorming. Dit is de wereld van één heerser, één soeverein. Met democratie heeft het niets te maken."
Volgens Poetin zijn de VS en de NAVO verantwoordelijk voor een gevaarlijke militarisering van de wereld. "Waarom moet er bij elke gelegenheid gebombardeerd en geschoten worden?" Unilaterale acties hebben volgens Poetin de problemen alleen maar verergerd. "Dit is erg gevaarlijk: niemand voelt zich nog veilig omdat niemand zich nog kan verschuilen achter het volkenrecht." Hij verwierp de opvatting dat de NAVO en de EU het recht zouden hebben zelf te besluiten waar en wanneer ze militair ingrijpen.
Tegenover het unilateralisme plaatst Poetin een multipolaire wereld van opkomende machten - zoals China, Brazilië en India - die om evenwichtiger verhoudingen vraagt. "Sommige landen waar de doodstraf is verboden", zei Poetin, "aarzelen niet over deelname aan oorlogen die honderdduizenden slachtoffers eisen."
Poetins krachtige optreden past in het herwonnen Russische zelfvertrouwen en de nieuwe bondgenootschappen die ontstaan in de wereld en geven zo ook uitdrukking aan het feit dat de krachtsverhoudingen op de wereld aan het veranderen zijn. Zijn pleidooi voor een multipolaire wereld en de suprematie van de VN was daarmee ook een claim om de opkomende machten bij de beslechting van wereldproblemen als gelijken te behandelen door het Westen.
Rusland zal niet instemmen met een oplossing voor het Kosovo-vraagstuk als een van beide partijen zich er niet in kan vinden. Ook plaatst Poetin vraagtekens bij het INF-Verdrag uit 1987, waarin de VS en Rusland hun middellange raketten in de ban deden. De Russische president noemde de oostwaartse uitbreiding van de NAVO "een provocatie". Ook de Amerikaanse plannen om een antiraketschild te bouwen met bases in Polen en Tsjechië noemde hij onacceptabel. Washington zegt dat het gaat om een verdediging tegen bijvoorbeeld Iraanse raketten. Maar volgens Moskou reiken die niet zover en is de maatregel bedoeld om Russische intercontinentale raketten vlak na hun lancering uit te kunnen schakelen.
De rede van Poetin kwam duidelijk hard aan bij zijn gehoor. De VS hebben Rusland op het wereldtoneel hard nodig bij het oplossen van allerlei problemen, van Kosovo en Iran tot Noord-Korea. Volgens Poetin had hijalleen maar, tijdens een conferentie, hardop gezegd wat hij echt denkt. Zijn schoten voor de boeg zijn echter ook een duidelijk signaal. Uitspraken die tot nadenken stemmen. Wellicht ook voor de Nederlandse vredesbeweging.
Bron: VK en NRC, 12-2-2007.