Kabinet dwingt ambtenaren tot acties

Amsterdam, dinsdag 27 maart, Havenstraat 6. Penitentiaire Inrichting. Na een 24 uurs-actie stellen de gevangenbewaarders zich even buiten op. Hun actie voeren zij voor een behoorlijke cao voor rijksambtenaren. Zij eisen een structurele salarisverhoging van 2 1/2 % en een eindejaarsuitkering ofwel dertiende maand. Verder een verlaging van de werkdruk en dat de verschillende ministeries als één werkgever optreden. De gevangenbewaarders gaan door met actievoeren, tot hun eisen ingewilligd zijn. Foto: Éva Strausz

Cao-acties Rijk gaan door

De nieuwe minister van Binnenlandse Zaken, Guusje ter Horst, heeft nog geen krimp gegeven in het conflict tussen de werknemers bij de rijksoverheid. De wisseling van het ene kabinet Balkenende naar het andere heeft nog niets veranderd aan de houding van de grootste werkgever in dit land. De vier bonden ABVAKABO FNV, CNV Publieke Zaak, het Ambtenarencentrum en CMHF hebben op 7 maart een oriënterend gesprek gevoerd met Ter Horst. De minister laat het achterste van haar tong niet zien en heeft geen acceptabel bod gedaan. De rijksambtenaren eisen een prijscompensatie in de vorm van 2,5% loonsverhoging, 100 euro en een geleidelijke optrekking van de eindejaarsuitkering naar het niveau van hun collega's bij andere overheidsdiensten. Het nieuwe kabinet heeft tot nu toe alleen maar een proefballon opgelaten met nieuwe bezuinigingsplannen. De vakbeweging zet terecht de hakken in het zand wanneer er gedacht wordt aan ontslagen. In het kader van bezuinigen op de lonen is de druk groot om ouderen te ontslaan en jongeren aan te nemen. Dat moet tot chaos leiden omdat er geen rekening wordt gehouden met de noodzakelijke kennisoverdracht van de ouderen aan de jongeren. Dat kan worden opgelost door een versoepeling van de PAS-regeling (Partiële Arbeidsparticipatie Ouderen), waarbij korter gewerkt wordt en het loon niet evenredig wordt ingehouden. De massale demonstratie 13 februari in Den Haag was succesvol. Zoals we in Manifest 6 schreven was de actiebereidheid er niet minder om geworden. Integendeel: tijdens de regionale actiebijeenkomsten stemden de mensen voor doorpakken! De acties lopen goed en breiden zich uit. De samenwerking tussen de 4 bonden vertoont geen enkel scheurtje.

Sinds half maart gonst het land van nieuwe acties:

In de gevangenissen blijven de gevangenen langer op cel en krijgen geen programma. Advocaten krijgen alleen toegang als anders in de rechtsgang onherstelbare schade ontstaat. Leveranciers moeten maar op een ander moment terugkomen.

Bij de Belastingdienst is de telefoonservice tot stilstand gekomen en op 2 april ligt de gehele Belastingdienst stil vanwege een landelijke staking.

Douanepersoneel in Rotterdam (Maasvlakte) en Amsterdam( Schiphol) liet de tanden zien en kreeg bijval van collega's uit het hele land. In Rotterdam liep de manifestatie uit op een spontane demonstratie met blokkade van wegtransport.

Hoe nerveus sommige dienstleidingen worden blijkt uit de intimidatie van het personeel. Er wordt gedreigd met ontslag of disciplinaire straf. Het is van groot belang dat de betrokken bondsbestuurders hun rug recht houden en de actieve kaderleden alle steun verlenen voor de gerechtvaardigde eisen van loon en werk!

Wat zijn de gevolgen van verdere uitbesteding en privatisering voor de bevolking?

Het is de bedoeling dat tijdens deze kabinetsperiode nog meer uitverkoop van overheidstaken gaat plaatsvinden. De plannen van de Lissabon-agenda 2000 moeten immers uitgevoerd worden. In 2010 moet Europa de VS economisch voorbijgestreefd zijn. Kort gezegd betekent het dat veel taken van belang voor de gehele bevolking die nu door publieke diensten worden verricht overgelaten gaan worden aan bedrijven die alleen de winstgevende delen zullen behouden. De afgelopen jaren hebben we de resultaten gezien van uitbesteding van overheidsdiensten. De gestegen kosten van energie spreken voor zich. De verslechtering van het openbaar vervoer, de commercialisering van de ziektekostenverzekeringen en de post, de toestand in de thuiszorg maken duidelijk dat het met de dienstverlening bergafwaarts gaat.

De FNV is nu een actie gestart onder het motto: Marktwerking? Time out!

De laatste tien jaar is er klakkeloos gekozen voor marktwerking en privatisering. De vorige regeringen wilden ons wijsmaken dat marktwerking zou leiden tot concurrentie tussen verschillende aanbieders van producten en diensten. We kregen de ene na de andere slogan via de media: 'verbetering van de kwaliteit van de producten, de service en een verlaging van de prijs'. Maar in de praktijk heeft het introduceren van marktwerking vaak andere effecten. Consumenten worden bijvoorbeeld lastiggevallen met telefoontjes van agressieve verkopers van telecom- en energiebedrijven die hun waar aanprijzen. Ook de reclamefolders van zorgverzekeraars stapelen zich op.

Terugkeer van stukloon

In een brief aan de Tweede Kamer pleiten ABVAKABO FNV, BVPP en CNV Publieke Zaak voor aanpassing van de nieuwe Postwet. De nieuwe particuliere postbedrijven Sandd en Selekt Mail betalen hun postbestellers zo slecht dat TNT Post daar niet tegenop kan boksen. De gezamenlijke bonden pleiten daarom voor een bedrijfstak-cao. We zien hier waar privatisering van openbare voorzieningen toe leidt. De 'marktwerking' brengt concurrentie en ieder nieuw bedrijf moet onder de prijs gaan werken. Het zijn de werknemers die eerst de dupe worden van de uitverkoop van openbare bedrijven. Dikwijls is de werkgelegenheid in het geding. Of moeten de werknemers onder slechtere arbeidsomstandigheden werken. Het was naïef van de bonden in Nederland om toe te geven aan dergelijke privatiseringen en niet eens een harde garantie te eisen voor behoud van werkgelegenheid en rechtspositie van de toenmalige ambtenaren van de PTT. Nu moet er gerepareerd worden!

Wie dacht dat het stukloon (betalen per afgeleverd product of dienst) tot de geschiedenisboekjes behoorde en een fenomeen was uit de vorig eeuw heeft zich vergist.
In de afgelopen jaren zijn er 9000 banen verdwenen bij TNT Post. Dat waren fulltime banen, waar mensen een modaal inkomen mee verdienden. Bij de concurrenten Sandd en Selektmail werken ongeveer 20.000 postbezorgers. Door de bestellers per poststuk te betalen, kunnen de bedrijven het minimumloon ontduiken. Dat de voorzitter van de FNV dit 'zeer oneerlijke concurrentie' noemt is nauwelijks een doekje voor het bloeden. Het is immers een gevolg van de maatregelen in het kader van de Lissabon-agenda, mede goedgekeurd door de Europese vakbeweging.

"Het verlies aan werkgelegenheid zal dramatisch zijn, als er niets gebeurt", zegt bestuurder Anneke Stevens. De vakcentrale FNV heeft een beleidsnota over de gevolgen van de marktwerking geschreven. De FNV wil een stop op marktwerking in post, gezondheidszorg, thuiszorg en andere publieke diensten. Bij de presentatie van Marktwerking? Time-out! riep voorzitter Agnes Jongerius op tot bezinning. Ze vindt dat er eerst een hoorzitting in de Tweede Kamer moet komen:"In dat debat moeten ook buschauffeurs, postbezorgers en thuishulpen aan het woord komen."

In de eerste week van april zal de Tweede Kamer de postwet behandelen. De vakbonden willen dat de nieuwe postbedrijven pas een postvergunning krijgen als ze hun mensen een dienstbetrekking geven. Daarom zullen de vakbonden met zoveel mogelijk mensen een petitie aanbieden aan staatssecretaris Frank Heemskerk van Economische Zaken.

Het zal blijken dat het niet voldoende is om alleen een werkgarantie te eisen. De eigenaren van TNT willen een zo hoog mogelijk rendement en lappen een maatschappelijke plicht aan hun laars. Er liggen plannen op de plank voor opheffing van de postbezorging op maandag en inzet van studenten en huisvrouwen voor de bezorging van post. Wie kan zich nog de postbode herinneren met zijn uniform die vol trots zijn ronde deed? We zien wat er gebeurd is met kleine 'onrendabele' postagentschappen waardoor veel mensen, met name op het platteland, bus, auto of zelfs een taxi moeten nemen om het dichtstbijzijnde postagentschap te bereiken.

We hebben de fikse verhoging gezien van de postzegel binnenland (van 39 naar 44 eurocent, of 1 gulden!). Het verzenden van pakketpost is fors omhoog. Het is een ongecontroleerde dienstverlening geworden waarbij het winstoogmerk telt en de belangen van werknemers en klanten secundair zijn.