Gewapend geweld, vernedering en onderdrukking zijn 'normaal' onderdeel van kapitalistische samenleving in de VS.
International Action Center
Opnieuw heeft zich een drama voltrokken op een school, op Virginia Tech. Deze keer vielen er 33 dodelijke slachtoffers en daarmee is dit het ernstigste incident dat ooit heeft plaatsgevonden op een Amerikaans universiteitsterrein.
De media leken geschokt en stomverbaasd te zijn hoewel hun verslaggeving akelig veel lijkt op die ten tijde van de schietpartij op Columbine, acht jaar geleden. Ze blijven lang stilstaan bij het karakter van de jongeman die geschoten heeft voordat hij zichzelf van het leefde beroofde. Ze noemen hem een 'eenzaat', die depressief was en mogelijk woede koesterde jegens vrouwen.
Maar zijn er niet overal ter wereld eenzame en depressieve mensen? Veel landen hebben hoge zelfmoordcijfers. Waarom ontpoppen sommigen zich in de Verenigde Staten als massamoordenaars?
President Bush haastte zich naar Virginia om een toespraak te houden op een massale bijeenkomst. Hij probeerde de toon te zetten voor de gevoelens bij de moordpartij: 'Het is niet mogelijk enige zingeving te vinden in dit geweld en dit lijden', zei hij.
Vraag niet naar het 'waarom', probeer het niet te begrijpen. 'Heb vertrouwen', dát was Bush' boodschap. Er zijn echter wel redenen waarom dit soort dingen hier plaatsvinden, en voor de rest van de wereld zijn die overduidelijk. Alleen in de Verenigde Staten wordt men verondersteld niet over deze redenen te praten.
Wat onderscheidt dit land van de rest van de wereld? De VS zijn niet het rijkste land ter wereld maar ook niet het armste. Het is niet het meest goddeloze land, maar evenmin het meest religieuze. Op cultureel gebied is het niet het meest homogene maar ook niet het meest divers.
In een opzicht staat het land echter alleen. Het beschikt over het grootste arsenaal van technisch vernuftige wapens ter wereld en steekt daarbij met kop en schouders boven alle andere landen uit. Overal ter wereld zijn er Amerikaanse legerbases terwijl de meeste landen geen troepen buiten hun eigen grondgebied hebben.
De Verenigde Staten voeren op dit moment twee verbeten oorlogen, in Irak en in Afghanistan. De afgelopen jaren zijn er honderdduizenden militairen overzee uitgezonden.
Van de Amerikaanse bevolking wordt elke dag verwacht dat ze zich identificeert met soldaten die woningen in Bagdad binnenvallen, de bewoners bijeendrijven en meenemen voor 'ondervraging'. Iedereen weet dat deze ondervragingen kunnen leiden tot marteling en een gevangenschap van onbepaalde duur.
Ook sturen de VS zwaarbewapende speciale eenheden op geheime missies naar talloze andere landen. Deze eenheden worden ingezet om de invasie en de bombardementen in Somalië mogelijk te maken en proberen in Iran het verzet tegen de regering aan te wakkeren. Van dit alles zijn verslagen verschenen in de diverse media.
Deze ontstellend wrede koloniale oorlogen van nu en vroeger worden door het Witte Huis verwelkomd als de beste, zelfs de enige manier om te bereiken wat de politieke leiding en de invloedrijke en vermogende mensen daarachter willen, namelijk de bescherming van hun wereldrijk. Komen daarbij veel mensen om het leven? 'Zo gaat dat nu eenmaal', zei de vorige minister van Oorlog Donald Rumsfeld. 'Bijkomende schade', zegt het Pentagon.
Het percentage gedetineerden is nergens ter wereld zo hoog als in de Verenigde Staten. Elk jaar belanden er meer dan twee miljoen mensen in de gevangenis, in de meeste gevallen niet-blanken. Met inbegrip van de commerciële beveiligingsmedewerkers zijn er in de VS miljoenen die voor hun broodwinning geweren en andere dwangmiddelen hanteren.
Uiteindelijk zijn het leger en de politie er om dit onechtvaardige systeem van kapitalistische ongelijkwaardigheid te handhaven en te verdedigen; het systeem waarbij een kleine groep mensen de controle heeft over een enorme economie die opgebouwd is met het zweet en bloed van honderden miljoenen werkenden.
Hoe meer deze samenleving verdeeld en gepolariseerd raakt, des te hoger wordt het niveau van de dwang en het geweld. Aanvalswapens zijn alom tegenwoordig in onze maatschappij, evenals 'Tasers' waarmee elektroshocks toegediend worden, handboeien, knuppels en traangas. Meestal beschikken aanvankelijk alleen de politie, het leger en andere ordehandhavers erover maar vervolgens kan iedereen er de hand op leggen.
In de massacultuur levert geweld veel financiële winst op. De televisie, films, B-literatuur, internetsites en videospelletjes wijden veel aandacht aan 'psychopaten' en het gebruik van geweld door de staat, vaak van een eenzaat die de orde handhaaft, wordt verheerlijkt. Als kinderen hun pubertijd bereiken hebben ze al duizenden moordpartijen op televisie gezien. De laatste tijd worden er nog 'spannender' programma's uitgezonden waarin vrouwen en in toenemende mate kinderen gestalkt en geterroriseerd worden.
Het recente schandaal rond een aantal leden van een sportteam dat beschuldigd werd van groepsverkrachting en de vele advertenties voor escort services laten zien dat vooral zwarte vrouwen het slachtoffer zijn van uitbuiting en dat de rechtvaardigheid voor deze vrouwen ver te zoeken is. De moorden die plaatsvinden langs onze grens tonen aan dat het voor racistische moordenaars prijsschieten is op donkere immigranten.
De kapitalistische aard van onze samenleving kan er de oorzaak van zijn dat een labiel en ongelukkig iemand zich van de maatschappij vervreemdt en in razernij ontsteekt. De hulp die hij nodig heeft kan hij niet vinden. Als de berichten juist zijn dat de jonge man die de moorden gepleegd zou hebben antidepressiva zou slikken maakt dat weer iets duidelijk over deze tijd. Ziekenhuizen worden gesloten en de gezondheidszorg is onbereikbaar voor tientallen miljoenen. Het behandelen van patiënten met geestelijke gezondheidsproblemen vereist meer van de maatschappij dan alleen het voorschrijven van dubieuze chemicaliën.
Veel linkse commentatoren grijpen deze gebeurtenis aan om opnieuw op te roepen tot strengere wapenwetten. En inderdaad, handwapens zijn verschrikkelijk, maar ook zware bommen als de 'bunker busters', helikopters die duizenden kogels per minuut afvuren en nucleaire bommen, de ultieme wapens. Als de regering tot de tanden bewapend is en dagelijks gebruikmaakt van bruut geweld en onderdrukking biedt het ontwapenen van de bevolking geen voldoende antwoord.
Het beste tegengif voor deze tragedies is het opbouwen van een beweging die zich inzet voor vergaande sociale veranderingen, gericht op het oplossen van de problemen waarmee een groot deel van de mensheid te kampen heeft: oorlogen, de klimaatverandering of de eenzaamheid in een maatschappij waarin het eten of gegeten worden is.
New York, 18 april 2007, vertaling Frans Willems.