Toon Nagtegaal
Er is geen grond meer voor enige twijfel: de keuze van de Partij van de Arbeid, met Wouter Bos als voornaamste drijfkracht voor een regering met Balkenende, is sociaal en politiek een keuze naar rechts. De verdere afbraak van ieder sociaal element in de machtsstructuur van het kapitalisme, met als wetmatig bijverschijnsel het opduiken van oorlogen en neofascistische structuren. (deel 2, slot)
Zeker, de huidige minister van Financiën, Wouter Bos, deed op 1 mei 2006 nog een poging om in een bejaardentehuis met veel oud-AJC'ers een lied van de vooroorlogse SDAP mee te zingen. Het was echter duidelijk dat hij, afkomstig uit het topmanagement van de Shell, geen flauwe notie had van de inhoud van het lied "Aan u o volk de zegepraal" en "dat is ons heilig ideaal". Wouter Bos en Wim Kok hebben hoe dan ook hun heilige idealen al jarenlang ingeruild voor de gevulde brandkast van de Shell.
De in 1889 opgerichte Tweede Internationale werd eerst intern beheerst door de strijd tegen het anarchisme, doch werd later het strijdtoneel tussen de wetenschappelijke socialisten en de revisionisten, die via de stimulering van de sociale verzekeringen een revolutionaire verandering van de economische machtsverhouding niet noodzakelijk achtten. Ze wezen op het feit dat in de doorslaggevende kapitalistische landen de financiële voorwaarden voor dit revisionisme aanwezig waren. Belangrijke theoretische figuren in de Internationale wezen er echter op dat die financiële voorwaarden in hoofdzaak berustten op de rigoureuze uitbuiting van een hele reeks van hele en half-koloniale landen.
In een (enkele jaren geleden verschenen) proefschrift van mevrouw Christianne Smit over de invoering van de inkomstenbelasting in Nederland toont zij aan dat tot het einde van de 19e eeuw de openbare middelen uit twee bronnen gepompt werden: de koloniën en de accijnzen die de gewone bevolking moesten opbrengen. De rijken betaalden niets of weinig aan belasting.
De franje van het kapitalisme - zoals de vooroorlogse voorloper van Balkenende, wijlen Hendrikus Colijn, het noemde - werd in grote meerderheid bepaald door de uitbuiting van de derde wereld. Dat is nog altijd de marge waarin de sociaaldemocratie zich politiek manifesteert. Het verklaart onder andere waarom lieden als Drees c.s. na de Tweede Wereldoorlog alle medewerking verleenden aan de politionele acties in Indonesië. Die Tweede Wereldoorlog heeft vooral voor de derde wereld de voorwaarden geschapen waarop ze de beschikking kreeg over haar eigen rijkdommen, zoals olie.
De koers die de Engelse politicus Blair de laatste jaren heeft gevaren valt op door de overeenkomst met de conservatieve dame Margareth Thatcher voor het herstel van de Common Wealth, d.w.z. het herstel van de vroegere koloniale structuren, wetmatig verbonden met de koloniale strooptochten van Bush in Irak en het Midden-Oosten. Dat betekent in feite een permanente oorlogssituatie om het bezit van grondstoffen en afzetgebieden. En het zijn vooral de multinationale oliemaatschappijen die in dat gevecht de meest belanghebbenden zijn.
Is het toeval? Bij het begin van de militaire bezetting van Irak bood de Shell aan om de bevolking te "helpen" bij de exploitatie van hun oliebezit.
Onlangs kwam het bericht dat de Shell de gasvoorraden in Irak had gekochtvan de huidige quislingregering van de Amerikanen. Voor de huidige situatie is die medeplichtigheid van de Labourparty overduidelijk. Maar hoe zit dat met onze politieke betrokkenheid, met Wouter Bos als voormalig manager van de Shell en voormalig minister-president Wim Kok als commissaris van die olieclub?
Zeker, er is wat gegrom over de toegenomen financiële beloningen van Kok. Doch hoe moeten we deze 'socialisten' beoordelen als is gebleken dat bij de regeringsformatie Balkenende-Bos-Rouvoet het onderzoek naar de Nederlandse betrokkenheid bij de menselijke tragedie in Irak van de kaart is geveegd en dat al deze heren weigerden om daar nog een woord aan vuil te maken. Maar bij de meerderheid van het Nederlandse volk rijst steeds meer de vraag: hoe zit dat heren?
Al met al tenslotte staat het vast dat de PvdA niets meer te maken heeft met de socialistische bagage van de Nederlandse arbeidersbeweging. Voor die socialistische arbeidersbeweging zijn nog steeds drie fundamentele principes actueel. Dat is ten eerste en vóór alles het verzet tegen ieder militair geweld dat voortvloeit uit de belangen van het grootkapitaal.
Ten tweede heeft het kapitalisme altijd getracht de werkende bevolking te laten opdraaien voor de negatieve gevolgen van hun streven naar maximale winst. Socialisten hebben tot doel de sociale belangen van de werkers te verdedigen.
En ten derde behoort het tot de historische opgave van de socialistische arbeidersbeweging om te vechten voor een maatschappij met politiek-economische structuren waarin planmatig de behoeften van de bevolking centraal staan en niet die van de gokkers op de beurzen en de kassenplunderende managers.
Het geeft de wereld nieuwe hoop dat onder meer in het traditionele imperialistische roofgebied van de Verenigde Staten deze politieke opgaven bezig zijn weer een machtsfactor te worden. (slot)