Chris Carlson
De 'jackpot' van de interventie in Servië was het enorme Trepca mijnencomplex in Kosovo, (waarde meer dan 5 miljard dollar, het kwam na de val van de regering Milosevic in handen van de hoogste bieder). In Venezuela gaat het vooral om het oliebedrijf PDVSA, dat staatseigendom is.
Venezuela bezit één van de grootste oliereserves ter wereld en heeft, alle extra zware, ruwe olielagen meegerekend, waarschijnlijk in totaal meer voorraden dan Saoedi-Arabië. De PDVSA is het toonaangevende bedrijf in Venezuela met het volledige monopolie over de nationale oliebronnen. Dit staatsbedrijf heeft een productiecapaciteit van 3,3 miljard barrels per dag en een jaarlijkse opbrengst van 65 miljard dollar. Daarnaast bezit het bedrijf ook een netwerk van meer dan 13.000 benzinestations in de VS en een aantal raffinaderijen in zowel de VS als in Europa. Daarmee is de PDVSA het op één na grootste bedrijf in heel Latijns-Amerika. [15]
Je kunt er zeker van zijn dat bedrijfsinvesteerders maar wat graag PDVSA in hun bezit zouden willen hebben, samen met een aantal andere bedrijven in de publieke sector in Venezuela. In feite is dat precies waarmee ze bezig waren in de jaren '90 van de vorige eeuw. In 1998 hadden multinationale bedrijven het nationale telefoonbedrijf en het grootste elektriciteitsbedrijf al opgekocht. En de PDVSA werd voorbereid op wat zij noemden het zich 'openstellen' voor internationaal kapitaal, een mooiere benaming voor privatisering.[16]
Maar in datzelfde jaar [1998] werd Hugo Chávez gekozen tot president, met een anti-imperialistisch platform als regering. Daarmee kwam er een abrupt einde aan de uitverkoop van Venezuela. Hugo Chávez is een reëel probleem geworden voor de imperialisten en hun dienaren in Washington. Hij heeft niet alleen de privatisering een halt toegeroepen, maar keert het proces ook om door alles wat ooit geprivatiseerd is weer te renationaliseren. De privatisering van het staatsoliebedrijf is nu bij wet verboden en de regering van Venezuela heeft volledige controle over het bedrijf, waarvan zij de opbrengsten gebruikt om te investeren in de ontwikkeling van het land.
Maar wat Washington en hun 'sponsors' uit het bedrijfsleven nog meer zorgen baart is hoe deze trend zich verspreidt over Latijns-Amerika. De regering Chávez heeft nauwe banden opgebouwd met veel van de buurlanden. En vele volgen in zijn voetsporen. Landen zoals Bolivia en Ecuador trekken steeds meer controle over hun gas- en olievoorraden naar zich toe, waarmee minder ruimte overblijft voor de multinationale bedrijven, die hoopten de voorraden op een dag in handen te krijgen. En daarom, net als de VS hebben gedaan in Servië, Georgië, Oekraïne en in andere landen, heeft Washington een vijfde colonne opgesteld in Venezuela, met de bedoeling van de lastpak Chávez af te komen. Ondanks dat de VS in de afgelopen jaren van alles hebben geprobeerd, inclusief een kortdurende staatsgreep, verkiezingsmanipulatie en massaprotesten, is het Washington nog niet gelukt om de populaire leider af te zetten. Maar zij hebben nog niet opgegeven. Integendeel, de omvang van hun inmenging neemt nog steeds toe.
De nieuwe imperialistische strategie maakt ook gebruik van zogenaamde 'American Corners'. Deze 'corners' zijn kleine kantoren die door Washington worden opgezet op verschillende plaatsen in het betreffende land dat doelwit is van de imperialistische strategie, en die feitelijk dienst doen als mini-ambassades. Het is niet echt duidelijk wat deze 'corners' doen, maar in de kantoortjes vind je een scala aan informatie over de Verenigde Staten, inclusief studiemogelijkheden voor buitenlandse studenten, Engelse les en propaganda voor de VS. Deze mini-ambassades organiseren ook allerlei evenementen, trainingen en lezingen voor studenten.
Het lijkt erop dat deze 'corners' met name gevestigd zijn in landen die Washington wil destabiliseren. In voormalige Joegoslavische landen bevinden zich in totaal 22 'American Corners', waarvan zeven in Servië. In de Oekraïne bestaan 24 'corners', in Wit-Rusland 11, in Rusland 30 en zelfs in Irak bevinden zich al 11 van deze kantoortjes. Het grootste aantal 'corners' bevindt zich in Oost-Europa, waar de destabilisatiepogingen van de VS zich de afgelopen jaren op concentreerden.[17]
Er zijn minstens vier 'American Corners' in Venezuela, het grootste aantal voor een Latijns-Amerikaans land, en de VS financieren letterlijk honderden organisaties verspreid over het hele land voor een totaalbedrag van meer dan 5 miljoen dollar per jaar.[18] Deze door de VS betaalde organisaties werken samen met als doel de Oost-Europese ervaring te implementeren in Venezuela. Zoals gemeld door persbureau Reuters krijgt de Venezolaanse oppositie al les in het toepassen van de Servische tactieken om een regime omver te werpen, de leraar is een gepensioneerde kolonel uit het leger van de VS, genaamd Robert Helvey.
"Helvey, die les heeft gegeven aan jonge activisten in Myanmar [Birma, nvdr] en aan Servische studenten die in 2000 hebben geholpen bij de omverwerping van de voormalige Joegoslavische leider Slobodan Milosevic, geeft deze week cursussen over geweldloze oppositietactieken aan een universiteit in Oost-Caracas," meldt het Reuters-artikel. "Noch Helvey, noch de organisatoren van de cursussen in Caracas waren bereid details te verstrekken over welke oppositietechnieken werden geleerd. Maar bij zijn werk in Servië, vóór de val van Milosevic, leerde Helvey studenten manieren om een staking te organiseren en hoe je de autoriteit van een dictatoriaal regime kan ondermijnen," aldus Reuters.[19]
En een voorbeeld van recentere datum: aan de universiteit van Mérida in Venezuela was Neil Foley, professor geschiedenis uit Texas, gastheer voor een bijeenkomst gesponsord door de VS-ambassade en het Venezuelan-American Center (Cevam), geen officiële 'American Corner' maar het centrum dient wel hetzelfde doel. Foley, die ook gastspreker is geweest in verschillende 'American Corners' in Servië, gaf in zowel Bolivia als Venezuela lezingen over 'Amerikaanse waarden'.[20] (wordt vervolgd)
Vertaling J.Bernaven.