Wil van der Klift [*]
Onderstaand artikel verscheen - enigszins ingekort - eerder in SPanning, blad van de SP, maart 2008 [1].
Socialistische politici zijn per definitie op zoek naar de relaties tussen lokale, nationale en internationale ontwikkelingen om hun doelstellingen zo goed mogelijk in de praktijk te kunnen brengen. Maar meer dan ooit geldt daarbij: "Proletariërs aller landen verenigt u!". De huidige wereld is meer vervlochten dan ooit. Een steeds groter deel van de besluitvorming m.b.t. Nederland en de Nederlandse bevolking vindt elders in de wereld plaats en steeds vaker ook buiten enig democratisch proces om. Er bestaan geen nationale antwoorden die niet mede gebaseerd zijn op internationale analyses. Er bestaan geen blijvende progressieve antwoorden op nationale vraagstukken als die niet zijn ingebed in kennis van de mondiale ontwikkelingen, wetten en regelgeving. Het blijft echter een moeilijke kwestie om deze internationale inzichten te koppelen aan de Nederlandse politiek. Wegvluchten voor deze vraagstukken is echter nog schadelijker.
Alle partijen van links tot rechts kennen dit probleem. Het speelt in alle partijen, omdat het gaat om werkelijke maatschappelijke, politieke en economische mondiale ontwikkelingen. De snelle (kapitalistische) globalisering maakt het voor alle partijen moeilijk om de juiste balans te vinden tussen lokaal, nationaal en internationaal. Voor socialistische partijen was het altijd al een ingewikkeld vraagstuk om de internationale solidariteit te koppelen aan de even zo noodzakelijke klassenstrijd in eigen land. Dat was vroeger zo en dat is het vandaag nog.
De NCPN heeft vanuit deze - en andere opvattingen - altijd stevig ingezet op het aanknopen van internationale betrekkingen met communistische en arbeiderspartijen over de hele wereld. De NCPN vindt ook dat er mondiale standpunten moeten worden ingenomen. De strijd in eigen land 'afschermen' van de internationale ontwikkelingen zal op termijn, meestal sneller dan gedacht, nadelig blijken te zijn. Progressieve partijen hebben de taak om de bevolking voorlichting te geven, niet om de bevolking in slaap te sussen. Hier gelden voor de NCPN eigenlijk alleen, naast ideologische/politieke grenzen, financiële en tijdsinvesteringsgrenzen.
Gezien de geschiedenis van de NCPN, die aansluit op de CPN en veel internationale contacten heeft overgenomen/voortgezet, is het niet verwonderlijk dat de NCPN de meeste contacten heeft met de communistische partijen waarmee de CPN traditioneel al contacten had. Doordat de communistische wereldbeweging danig door elkaar is geschud lopen de scheidslijnen tussen de verschillende 'groepen' communistische partijen niet meer zo strikt als voorheen het geval was (met de nodige voor- en nadelen). Er vinden meer contacten plaats over de oude barrières heen.
Kortheidshalve: De NCPN heeft weinig of geen betrekkingen met de verschillende maoïstische strekkingen, maar onderhoudt met een reeks zogenaamde m.l.-partijen goede bilaterale contacten. De kloof tussen de NCPN en de verschillende stromingen van de vierde internationale is in de praktijk groter. Een nieuwe tegenstelling bestaat er tussen de communistische partijen die zich verenigen rond de vorming van de Europese Linkse partij. Deze partijen, voorzover ze zich nog communistisch noemen, zoals de Franse CP, voelen zich meer thuis bij de Duitse Linke (voorheen PDS), Rifondazionein Italië en deels ook met de SP. Er bestaat daarnaast nog een groep partijen die nog op zoek is of zich als waarnemer opstelt. Dit proces van politieke relocatie vindt nog in volle hevigheid plaats. De NCPN doet nadrukkelijk niet mee aan de vergaderingen gericht op de totstandkoming van een Europese Linkse partij, maar schuwt bilaterale contacten met deelnemende partijen niet.
Om het kosten- en tijdbestedingsprobleem op te lossen wordt zeer goed gekeken of ontmoetingen ook daadwerkelijk moeten plaatsvinden. Uitwisseling kan ook op andere wijze dan middels vergaderingen. Verre reizen moet de NCPN noodgedwongen zoveel mogelijk vermijden, gezien de kosten, maar het internationale netwerk van de partij en de aansluiting op internationale informatiekanalen compenseert gelukkig een deel van deze belemmeringen. De NCPN hecht niet aan het herstellen van de Derde Internationale, maar is wel voorstander van sterkere internationale secretariaten van communistische en arbeiderspartijen, waarbij moet worden gewaakt voor het ontstaan van een nieuw centrum. Daarentegen is het vraagstuk van informatie-uitwisseling (op basis van studie en onderzoek) belangrijker dan ooit. De NCPN juicht daarom alle voorzetten toe om te komen tot sterkere organisaties voor onderzoek, studie, educatie en informatie-uitwisseling.
Dichter bij huis heeft de NCPN enkele vruchtbare initiatieven genomen. Het zogeheten vierlandenoverleg met de Duitse DKP, de Luxemburgse KPL en de Belgische PVDA voorziet in toenemende mate in de gezamenlijke behoefte aan uitwisselingen van gezamenlijke standpunten, analyses en actiedoelen m.b.t. de zogeheten Lissabon-agenda 2000 (de flexicurity-plannen van Brussel en de komende aanvallen op het Arbeidsrecht - waaronder het ontslagrecht).
De NCPN heeft enkele langer lopende contacten in Engeland, Scandinavië en in het Middellandse Zee-gebied met name met de Griekse CP. In Latijns-Amerika heeft de partij goede (bilaterale) contacten met een reeks partijen, waaronder vooral met de Cubaanse CP, maar ook met de PCV(Venezuela), de CP do Brazil. Goede contacten zijn er ook met een reeks Aziatische en Arabische partijen.
Omdat de NCPN geen Europese zetel heeft lopen de lijnen naar Brussel niet direct. Via enige partijen, verenigd in de GUE, krijgt de partij echter informatie en kunnen ook onze standpunten worden geventileerd. De NCPN onderhoudt ook goede betrekkingen met andere partijen en (sociale) organisaties over heel de wereld, maar legt om principiële en praktische redenen het accent op de contacten met de communistische en arbeiderspartijen.
Omdat de NCPN van mening is dat de belangrijkste nationale strijd plaats zal vinden in 'buurten, maar vooral bedrijven', hecht de partij veel waarde aan het ontwikkelen van internationale en nationale banden met (strijdbare en politieke) vakbonden. De NCPN tracht de illusie door te prikken dat de
nationale parlementen plekken zijn waar daadwerkelijke (en blijvende) verbeteringen voor de werkende klasse kunnen worden gerealiseerd. Wij wijzen parlementarisme af. Werkelijke veranderingen zullen op lokaal niveau door stakingen en demonstraties, gericht op betere lonen, arbeidsomstandigheden en democratische verhoudingen, moeten worden afgedwongen, maar gezien de huidige internationale ontwikkelingen zullen die stakingen moeten passen in internationale acties, zoals de werkers in de Rotterdamse haven ons de afgelopen periode twee keer toonden. De NCPN werkt mee aan het opbouwen van de noodzakelijke internationale netwerken.
Steeds meer problemen waar wij mee te maken krijgen stoppen niet bij onze grenzen en vragen om internationale afstemming en samenwerking. En om internationale strijd voor betere omstandigheden en eerlijker kansen voor
wat nog steeds de verworpenen der aarde zijn. Het veronachtzamen van de internationale politieke ontwikkelingen die nog steeds, en sinds het wegvallen van de socialistische staten steeds meer, de meest schadelijke invloed op de emancipatie van mensen en de bescherming van democratische en sociale rechten voor iedereen hebben, is kortzichtig. Samenhang tussen lokale, nationale en internationale politiek betekent voor alles de samenhang aangeven tussen deze internationale bedreigingen en de gevolgen ervan op lokaal niveau. Dat is de taak van de huidige socialisten, anders plaatsen zij zich gewild of ongewild op hetzelfde niveau als opportunisten, zoals Wilders en Verdonk. In veel gevallen zijn mooie idealen - in toenemende mate - onder de gegeven nieuwe kapitalistische verhoudingen niet daadwerkelijk in de praktijk te brengen. Zeker niet zonder nieuwe krachtige internationale verbindingen en heldere internationale keuzen. Het komt er steeds meer op aan om het kapitalistische stelsel zelf af te wijzen en onverkort op te roepen om aan de vorming van het socialisme te werken.
[*] Internationaal Secretaris NCPN
[1] http://www.sp.nl/nieuws/spanning/200803/samenwerking_volgens_de_buren.shtml