Sociaaleconomische redactie
Na een stevig debat heeft een ruime meerderheid van de bondsraad van FNV Bondgenoten te kennen gegeven achter de FNV-deal te staan. Ook heeft de bondsraad uitgesproken zich te kunnen vinden in de gekozen inzet richting najaarsoverleg, namelijk koopkrachtverbetering voor alle groepen, dus ook voor minima, gepensioneerden en uitkeringsgerechtigden.
De bondsraad heeft wel te kennen gegeven dat de communicatie niet goed was. Afgesproken is dat het hoofdbestuur samen met de delegatieleiders met een voorstel komen hoe dit in de toekomst beter kan. De verbazing was immers erg groot toen op 9 september plotseling bekend werd dat er een akkoord was over ontslagrecht en loonmatiging.
Ten aanzien van de looneis voor het volgende jaar is afgesproken dat deze minimaal op de hoogte van de inflatie zal liggen. Om druk te zetten op het najaarsakkoord zal FNV Bondgenoten de looneis pas daarna naar buiten brengen.
Ergens in juni 2007 lanceert minister Donner zijn plan om de ontslagbescherming om zeep te helpen. In november is hij gedwongen door een campagne van de FNV (Exit Flitscontract) om zijn plannen in de koelkast te zetten. Wel kondigt hij een commissie van wijze mannen aan. Deze commissie wordt voorgezeten door TNT-topman Bakker. Zelf verantwoordelijk voor de afbraak van werkgelegenheid en de arbeidsvoorwaarden bij TNT. Nadat de commissie Bakker in juni met haar advies aan het kabinet kwam, waren de bonden het er snel over eens dat er in deze aanbevelingen een hoop verslechteringen zaten die zo snel mogelijk van tafel moesten. Vlak daarna koos het kabinet voor een omvattende, geïntegreerde en voortvarende aanpak over de volle breedte van de lijnen die de commissie Bakker had uitgewerkt.
De strategie van FNV Bondgenoten was steeds: eerst moet de rommel van de commissie Bakker van tafel, pas dan willen we met de werkgevers en het kabinet om de tafel om in het najaarsoverleg nadere afspraken te maken over koopkracht. Dit om te voorkomen dat wij onder druk gezet zouden worden om onze lonen te matigen in ruil voor koopkrachtverbetering voor iedereen (inclusief minima, gepensioneerden en uitkeringsgerechtigden).
De rommel van Bakker is nu van tafel. Het ontslagrecht en de WW zullen niet worden aangetast en er komt geen werkbudget.
De inzet uit het laatste voorjaarsoverleg is gerealiseerd. De FNV heeft toen richting kabinet stevig ingezet op het niet laten stijgen van de btw van 19 naar 20 procent, omdat de inflatie hard opliep en de koopkracht door deze maatregel nog verder onder druk zou komen te staan. Het kabinet heeft hier nu gehoor aan gegeven.
De hoogte van de WW-premie is al jaren een doorn in het oog van de vakbeweging. De fondsen zitten overvol terwijl de werkloosheid terugloopt. Alleen om aan de normen van het EMU-saldo te kunnen voldoen werd de premie kunstmatig hoog gehouden. Onacceptabel, want het is geld van de werknemers. Na een jarenlange lobby van de FNV heeft het kabinet eindelijk besloten om de WW-premie voor werknemers te verlagen. Het betreft hier een premie-pauze.De zeggenschap van de vakbeweging over de WW blijft hiermee onaangetast.
Het kabinet wil in ruil voor de verlaging van de WW-premie loonmatiging (verantwoorde loonontwikkeling). Er is hem al te kennen gegeven dat loonmatiging niet aan de orde zal zijn. De looneis zal minimaal op het niveau van de inflatie liggen (3,5%). Of de inflatie niet hoger zal uitvallen valt nog te bezien.
De drieënhalf procent werknemers in loondienst die meer dan 75.000 euro per jaar verdienen zullen op 1 jaarsalaris worden afgetopt. Dat klinkt mooi maar in de praktijk is dat zeer onredelijk. Belangrijk argument tegen een dergelijke afspraak is dat daarmee aantasting van het ontslagrecht met een aftopping geaccepteerd is die vervolgens de toekomstige discussie over de gekozen grens gaat bepalen. Volgens de FNV worden door de afspraak slechts 3,5 procent van alle werknemers in loondienst getroffen, anderen houden het op 10 procent. Bovendien zal deze arbitraire grens in de praktijk leiden tot valse tegenstellingen tussen werknemers die verder in een gelijke positie verkeren.
Er is nog een andere reden waarom het nu overeenkomen van een aftopping bijzonder dom te noemen is. Het is bij de leiding van de FNV bekend dat de kring van kantonrechters zich dit najaar gaat buigen over zijn formule om de ontslagvergoeding mee te berekenen. Er wordt van alle kanten druk uitgeoefend op deze beroepsgroep om de formule naar beneden bij te stellen. Immers de huidige formule past volgens de neoliberalen niet in de Lissabon-strategie en laat zich ook niet verenigen met de Flexicurity-aanpak. Juist op dat moment laten sociale partners weten dat een aftopping op 75.000 aanvaardbaar is. Dan is de conclusie snel getrokken en ligt een algemene bovengrens voor de ontslagvergoeding op maximaal 75.000 euro in het verschiet en heeft opeens 80 procent van de werknemers in loondienst er last van.
Voor alle mensen die minder dan 75.000 euro per jaar verdienen blijft alles zoals het is. Voor iedereen, dus ongeacht het inkomen, geldt dat de rechtsgang bij ontslag ongewijzigd blijft.
Inzet voor het najaarsoverleg is koopkrachtverbetering voor iedereen, ook voor de kwetsbare groepen. Mocht tijdens het najaarsoverleg blijken dat het kabinet deze groepen onvoldoende wil compenseren, dan kan alsnog een veel hogere looneis worden gesteld dan de inflatie.