Sociaalecomische redactie
De transatlantische spanningen aan de vooravond van de G20-top lijken cosmetisch te zijn weggepoetst. Er lijkt een voorlopige wapenstilstand te zijn gesloten tussen de EU en de VS, de twee machten die het meest in beeld waren. De pogingen van Wall Street en de City om het Europese bancaire systeem en de euro te destabiliseren, zullen uiteraard onverminderd doorgaan. Manifest plaatst hieronder een samenvatting van het publieke deel van GEAB 32.
In GEAB 33, voorafgaande aan de top schreef LEAP/E2020: "De afgelopen maand heeft Washington welbewust geprobeerd om de Europese Unie te beschadigen en de Eurozone te verzwakken door steeds weer onjuiste informatie te verspreiden over 'risico's vanuit het oosten' en door de Europese acties te bestempelen als 'aarzelend' in tegenstelling tot de 'krachtdadige' aanpak van de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk."
LEAP/E2020 deed de G20-top drie strategische aanbevelingen in een open brief op 24 maart jl:
Er zijn weinig signalen dat deze voorstellen zijn overgenomen. De crisis zal zich de komende periode alleen nog maar verder verdiepen.
"4e kwartaal 2009 - Begin van fase 5 van de mondiale systeemcrisis: fase van de mondiale geopolitieke ontwrichting
In februari 2006 verwachtte LEAP/E2020 nog dat de mondiale systeemcrisis in vier hoofdfasen zou verlopen: start, versnelling, inslag en decantering (de fase waarin een nieuwe mondiale machtsverhouding tot stand moet komen; noot vert.). Dit schema maakte het ons mogelijk om tot nu toe de gebeurtenissen correct te voorzien. Ons team is nu echter tot de conclusie gekomen dat de mondiale systeemcrisis in het vierde kwartaal van 2009 in een vijfde fase terechtkomen zal, een fase van mondiale geopolitieke ontwrichting. Dit komt doordat de wereldleiders niet in staat zijn de omvang van de actuele crisis ten volle te beseffen, zoals duidelijk blijkt uit hun vaste voornemen om in plaats van de oorzaken van deze crisis de gevolgen ervan aan te pakken. Volgens LEAP/E2020 zal deze nieuwe fase van de crisis door twee belangrijke processen bepaald worden en in twee parallelle ontwikkelingen verlopen.
De twee belangrijke centrale processen in de fase van de mondiale geopolitieke ontwrichting
Aan de ene kant verdwijnt de basis waarop de mondiale orde al meer dan dertig jaar gebaseerd is, een basis die bestaat uit een mengsel van Amerikaanse dollars en Amerikaanse, Britse en, meer algemeen, westerse schulden. Aan de andere kant lopen de belangen van de belangrijkste spelers in het mondiale systeem steeds sneller uit elkaar, wat de G7, de G20 en de andere internationale organisaties ook mogen publiceren in hun persberichten.
De twee parallelle ontwikkelingen in de fase van de mondiale geopolitieke ontwrichting
Deze twee parallelle ontwikkelingen (die niet noodzakelijkerwijs gelijktijdig plaatsvinden) zijn enerzijds een snelle desintegratie van het gehele tegenwoordige internationale systeem, als gevolg van het groeiende onvermogen van de belangrijkste internationale organisaties en markten om hun rol op een efficiënte manier te blijven spelen; en anderzijds een strategische ontwrichting die direct invloed heeft op de grote mondiale spelers zoals de Verenigde Staten, China, Rusland en de Europese Unie. Voor een aantal van deze spelers betekent deze ontwikkeling niet alleen een ondermijning van hun territoriale integriteit en hun sociaaleconomische structuur, maar ook van de structuur zelf van hun politieke macht en hun invloed op de wereld.
We hadden gehoopt dat de decanteringsfase de wereldleiders de gelegenheid zou geven om de juiste conclusies te trekken uit de ineenstorting van het mondiale systeem, zoals dat sinds de Tweede Wereldoorlog bestaat. Op dit moment kunnen we hier helaas niet meer optimistisch over zijn [1]. In de Verenigde Staten, en ook in Europa, China en Japan, blijven de leiders reageren alsof het mondiale systeem slechts slachtoffer is geworden van een soort tijdelijke storing en slechts grote hoeveelheden brandstof (liquiditeiten) en andere medicijnen (renteverlagingen, het opkopen van giftige activa, financiële reddingsoperaties in halfbankroete bedrijfstakken) nodig heeft om er weer bovenop te komen. In werkelijkheid is het mondiale systeem eenvoudigweg defect (en daarom gebruikt LEAP/E2020 al sinds februari 2006 de uitdrukking 'mondiale systeemcrisis'); er moet een nieuw systeem opgebouwd worden in plaats van proberen te redden wat niet meer te redden is.
De geschiedenis staat er niet om bekend geduldig te zijn. Daarom zal de vijfde fase van de crisis dit noodzakelijke proces van reconstructie in gang zetten, maar wel op een ruwe manier: door middel van een complete ontwrichting van het huidige systeem, met bijzonder tragische gevolgen voor enkele grote mondiale spelers (zoals beschreven in dit 32e nummer van GEAB).
Volgens LEAP/E2020 is er nog maar een heel korte periode waarin voorkomen kan worden dat dit scenario zich ontwikkelt: de komende vier maanden, voor de zomer van 2009. Praktisch gesproken is de G20 top in april 2009 waarschijnlijk de laatste mogelijkheid om de werkzame krachten op het juiste spoor te zetten, dat wil zeggen voordat het Verenigd Koninkrijk en vervolgens de Verenigde Staten hun betalingsverplichtingen niet meer kunnen nakomen [2]. Als ze daar op de top niet in slagen, zullen ze niet meer in staat zijn om de gebeurtenissen te controleren [3], veelal ook niet die in hun eigen land; en de wereld zal deze fase van geopolitieke ontwrichting ingaan als een stuurloze boot. Op het einde van deze fase zal de wereld er eerder uitzien als het Europa van 1913 dan als onze wereld in 2007.
Omdat ze het steeds toenemende gewicht van de voortgaande crisis blijven torsen, realiseren de meeste staten, inclusief de machtigste, zich niet dat ze bezig zijn voorbereidingen te treffen om zelf te bezwijken onder het gewicht van de geschiedenis; daarbij vergeten ze dat ze slechts door mensen gemaakte organisaties zijn die alleen maar overleven omdat ze tegemoetkomen aan de belangen van een grote meerderheid. In dit 32e nummer van GEAB heeft LEAP/E2020 ervoor gekozen te anticiperen op de gevolgen van deze fase van geopolitieke ontwrichting voor de Verenigde Staten, de Europese Unie, China en Rusland.
Het wordt de hoogste tijd dat het grote publiek en de sociaal-politieke spelers zich voorbereiden om zeer zware tijden het hoofd te bieden gedurende welke hele segmenten van onze samenlevingen zullen veranderen [4] en tijdelijk of zelfs permanent zullen verdwijnen. Bijvoorbeeld, het ineenstorten van het mondiale monetaire systeem dat we voorzagen voor de zomer van 2009, zal niet alleen de val van de Amerikaanse dollar (en alle in dollars uitgedrukte activa) tot gevolg hebben, maar zal ook, als gevolg van een psychologische besmetting, een algemeen verlies van vertrouwen in alle papiergeld veroorzaken (deze gevolgen leiden tot een aantal aanbevelingen in dit nummer van GEAB).
Last but not least, ons team verwacht momenteel dat de meest monolithische, de meest 'imperialistische' politieke eenheden [5] het zwaarst te lijden zullen hebben van deze vijfde fase van de crisis. Enkele staten zullen werkelijk te maken krijgen met een strategische ontwrichting die hun territoriale integriteit en hun wereldwijde invloed ondermijnt. Als consequentie daarvan zullen andere staten plotseling hun beschermde status verliezen en in een regionale chaos terechtkomen.
Bron: Persbericht GEAB nr. 32; 16 februari 2009; http://www.leap2020.eu
Vertaling: Louis Wilms
Voor een toelichting op de organisatie LEAP/E2020 zie Manifest nummer 1 2009.