Redactie binnenland
Verschillende crises bedreigen de wereld. Economie, klimaat, voedsel, energie. Hangen die samen? En maakt dit een nieuwe sociaaleconomische ordening nodig? Deze vragen waren aanleiding voor een debat in de Tweede Kamer op 10 juni jl.
"Het kan niet blijven zoals het was", was de conclusie van SP'er Kant. Maar wat er dan voor in de plaats moet komen werd niet duidelijk. Geen Angelsaksisch model, geen neoliberalisme. Hoe de systeemwijziging van de SP eruit zou moeten zien is echter niet erg duidelijk. Er werd in ieder geval geen oproep gedaan om te streven naar een socialistische maatschappij. Maar volgens premier Balkenende is een grote systeemwijziging ook helemaal niet nodig. Dus blijft alles gewoon bij het oude, op wat kleine technische verbeteringen na. Het wachten is dan op de volgende nog heviger crisis.
De SP maakt dus geen vuist. Van de andere partijen hoef je al helemaal niets te verwachten.
Voor VVD'er Rutte is een grotere rol voor een sterke marktmeester het antwoord op de crisis in de financiële sector, want het falen van het financiële systeem komt volgens hem door falend toezicht. Pechtold (D66) zit ook op deze toer en onderstreept het belang om dit toezicht op Europees niveau te organiseren. En volgens Van der Vlies (SGP) moet de overheid een mentaliteitsverandering stimuleren. Allemaal dus geheel volgens het boekje. Het antwoord van Balkenende ook, het kabinet werkt aan een morele agenda: scherper toezicht op beloningsstructuren om perverse prikkels weg te nemen.
Want daarover is politiek Den Haag het helemaal eens: te snelle winsten moeten worden doorbroken. Hamer (PvdA) pleit daarom voor een cultuuromslag: het kapitaal moet geduldig worden! Hoe komt iemand erop! Het is niet verwonderlijk dat de PvdA met zulke oplossingen binnenkort van de politieke kaart dreigt te verdwijnen.
Wel of geen marktwerking, staat of markt, socialisme of kapitalisme? De crisis roept fundamentele vragen op over de ordening van economie en samenleving, maar de Tweede Kamer neuzelt gewoon door.