Ron Verhoef
Traditiegetrouw werd ook voor de Europese verkiezingen weer een scholierenverkiezing gehouden. Al even traditiegetrouw bleek de uitkomst van die scholierenverkiezing radicaler dan die van gewone verkiezingen. De PVV bleek bij de opgekomen jongeren het populairst. Daar moeten we dan wel de kanttekening bij plaatsen dat het Instituut voor Publiek en Politiek die de scholierenverkiezingen organiseert geen opkomstcijfers voor de scholierenverkiezingen publiceert. Hoe groot de aanhang van Wilders is onder alle jongeren is dus onduidelijk.
Toch is de uitslag zorgelijk. Niet alle scholen doen immers mee aan de scholierenverkiezingen. De scholen die dat wel doen hebben over het algemeen een speciaal lesprogramma dat naar die verkiezingen toewerkt. De jongeren die in deze verkiezingen hebben gestemd mogen dus geacht worden in ieder geval iets van politiek af te weten. Ondanks dat blijkt de PVV dus populair.
Voor sommige jongeren is wellicht de anti-islamhouding van Wilders de reden om op hem te stemmen. Al moet opgemerkt worden dat ook op islamitische scholen Wilders nog 4 procent van de stemmen kreeg, genoeg dus voor één eurozetel. Sterker nog, in het Noorden was de PVV ook veruit de grootste partij en dat is opmerkelijk, omdat in de twee noordelijke provincies het aantal moslims op de vingers van één hand te tellen is. De anti-islam- houding is dus duidelijk niet het enige dat jongeren trekt.
De duidelijke no-nonsensetaal van Wilders is in ieder geval wel een duidelijke trekker bij jongeren. Geen ingewikkelde of genuanceerde verhalen. Taal die iedereen begrijpt. Nu begrijpt iedereen ook wel dat de samenleving niet zo simpel in elkaar zit dat er simpele oplossingen zijn, maar toch willen jongeren duidelijke taal horen. Het feit dat de SP wederom goed scoort bij jongeren wijst daar ook wel op.
Is nu de les dat de politiek duidelijker taal moet spreken? Dat lijkt me nauwelijks houdbaar. Neem ons eigen communisme, een goed doordachte theorie maar niet even in Jip-en-Janneketaal uit te drukken. De samenleving is nu eenmaal een kruitvat van tegengestelde belangen en dat laat zich niet zo makkelijk uitleggen. Simpele oplossingen zijn dan wellicht aantrekkelijk op papier, maar in de praktijk zouden ze wel eens tot hele vervelende bijeffecten kunnen leiden, zoals de geschiedenis meermaals heeft aangetoond.
En daar zijn we misschien wel bij de kern van het probleem. Dat jongeren en veel ouderen de samenleving niet goed kunnen analyseren heeft veel te maken met het gebrek aan kennis. Nederland is (samen met Groot-Brittannië) het enige land in Europa waar geschiedenis na het 14e levensjaar geen verplicht vak meer is. Ook op de uren maatschappijleer heeft de overheid de laatste jaren flink bezuinigd. Kies exact, is nog altijd het motto. Nu is er niets mis met exact, maar een zekere kennis van geschiedenis en maatschappijleer is onontbeerlijk.
Toegegeven, in de landen waar geschiedenis wel een verplicht vak is wordt ook vaak radicaal gekozen. Zo is in België, waar stemplicht meegewogen moet worden, het Vlaams Belang behoorlijk groot. Het Vlaams Belang zelf hecht er nog waarde aan een deel van de geschiedenis (al geeft dat wel een zwaar verwrongen beeld weer) mee te nemen in haar partijpropaganda. Buitenlanderhaat trekt dus ook in ander landen wel aan. Maar mijn punt is nu juist dat dat niet de enige reden is waarom mensen op Wilders stemmen.
Het heeft mij altijd zorgen gebaard dat het historisch besef bij veel Nederlanders (zelfs bij hoger opgeleide mensen) te wensen overlaat. Geen wonder dus dat ook hoger opgeleiden steeds meer op Wilders stemmen. Het is uiterst zorgelijk dat ook zij geloven in de eenvoudige oplossingen van Wilders.
Anders dan veel partijen beweren moet Wilders dus niet dus niet worden aangepakt door het overnemen van een deel van zijn ideologie of door hem met woorden proberen te bestrijden. Het antwoord ligt in een beter onderwijs. Meer aandacht voor hoe een samenleving in elkaar zit. Hoe die samenleving geworden is zoals zij is en vooral welke spanningsvelden er in een maatschappij bestaan. Het is van belang dat jongeren, die straks gewoon moeten werken om te overleven, leren dat ze van Wilders niets te verwachten hebben. Dat ze dan in wezen heulen met hun ergste vijand. Goed en gedegen onderwijs in geschiedenis en maatschappijleer is zeker geen luxe. Kies dus niet alleen exact.