KLASSIEK EN ACTUEEL

"(...) De eerste pogingen van het proletariaat om in een tijd van algemene onrust, in de periode van de omverwerping van de feodale maatschappij rechtstreeks zijn eigen klassenbelangen door te zetten, leden noodzakelijkerwijze schipbreuk. Dat was te wijten aan de onontwikkelde vorm van het proletariaat zelf en aan het ontbreken van de materiƫle voorwaarden voor zijn bevrijding, die immers juist het product zijn van het burgerlijk tijdperk. De revolutionaire literatuur die deze eerste bewegingen van het proletariaat begeleidde is wat de inhoud betreft noodzakelijkerwijze reactionair. Zij predikt een algemeen ascetisme en een ruwe gelijkschakeling. De eigenlijke socialistische en communistische stelsels, de stelsels van Saint-Simon, Fourier en Owen, enz., duiken op in de eerste onontwikkelde periode van de strijd tussen proletariaat en burgerij, die we hierboven besproken hebben. (Zie burgerij en proletariaat). De uitvinders van deze systemen zien wel de tegenstelling tussen de klassen en de werkzaamheid van de ontbindende elementen in de heersende maatschappij zelf. Maar zij zien aan de zijde van het proletariaat geen historische zelfwerkzaamheid, geen politieke beweging eigen aan het proletariaat. (...)"

Uit: Het Communistisch Manifest, Karl Marx en Friedrich Engels, (Het kritisch-utopisch socialisme en communisme)