De Shanghai Cooperation Organization: 'vooruitzichten voor een multipolaire wereld'

Deelnemende landen aan de SCO.

Rick Rozoff

Op 15 en 16 juni hield de Shanghai Cooperation Organization (SCO) haar negende jaarlijkse top van staatshoofden in de Russische stad Jekaterinenburg. Deze top werd bijgewoond door de presidenten van de zes gewone leden - China, Rusland, Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan en Oezbekistan - en door vertegenwoordigers van verschillende rang van de vier waarnemerslanden - India, Iran, Mongolië en Pakistan - en van verschillende kandidaatlanden. (deel 5/slot)

De SCO als een instelling en als een concept vertegenwoordigt 's werelds grootste potentieel en is in zekere zin ook haar grootste paradox omdat haar mogelijkheden en de realisatie daarvan vandaag de dag nog zo ver van elkaar afliggen.

De oorlog op de Kaukasus als keerpunt

Op 1 augustus van het vorige jaar lanceerde Georgië een artillerie-aanval op de hoofdstad van Zuid-Ossetië, Tskhinvali, verscheidene mensen werden gedood met inbegrip van een lid van het Russische vredeskorps. Nog geen dag eerder was een door de VS-geleide militaire oefening van de NAVO, met troepen van de VS en Georgië, beëindigd. Zes dagen later startte Georgië, uren nadat zijn, in de VS opgeleide, leider Mikheil Saakashvili een eenzijdig staakt het vuren afkondigde, een volledige invasie van Zuid-Ossetië. De Russische strijdkrachten sloegen de Georgische aanval terug en versloegen een leger dat ontegenzeggelijk jarenlang werd bewapend en getraind door het Pentagon en de NAVO.

De oorlog van de Kaukasus schiep een dubbel precedent. Deze markeerde de eerste keer dat een gevolmachtigd leger van de VS en de NAVO in direct gewapend conflict met Rusland was gekomen en een nederlaag leed, de eerste deuk in het beeld van onverslaanbaarheid van het Westen.

Na de oorlog in augustus en als reactie erop bevestigde de Iraanse president Ahmadinejad de bedoeling van zijn land om zich bij de SCO aan te sluiten en verklaarde: "Het is zo dat elke organisatie zijn eigen functies heeft. Wij hebben onze eigen verwachtingen met betrekking tot de SCO. De wereld bestaat niet slechts uit de NAVO en de Verenigde Staten." [35]

Ook kijkend naar de oorlog Georgië-Rusland, zei het hoofd van het Russische Centrum van Politieke Informatie, Alexei Mukhin, over het bovengenoemde punt: "Als wij spreken over de beweging van de SCO, van een economische organisatie naar een militaire, dan is dit reeds gebeurd. Alle lidstaten waren bereid om een weerwoord te bieden tegen de versterking van de NAVO. "[36]

De directeur van het Centrum voor de SCO en regionale problemen van de Russische Academie van Wetenschappen, Anatoly Bolyatko, voegde er aan toe:

"Het recente conflict in de Kaukasus onderstreepte de behoefte aan een multipolaire wereldorde. Als de NAVO en zelfs de VN dit conflict niet kunnen oplossen, kan de SCO een haalbaar platform worden voor het oplossen van dergelijke problemen..." "De SCO zou uiteindelijk een nieuwe rol moeten gaan spelen binnen en buiten de Kaukasus. Wat wij nu zien is een echte crisis van het idee van een unipolaire wereld, nu de VS en hun bondgenoten van de NAVO beweren niet tot de kern te kunnen komen van wat in de Kaukasus is gebeurd." "Ik geloof dat de organisaties zoals SCO en BRIC, die Rusland samenbrengen met Brazilië, India en China, hier een belangrijke rol zouden moeten spelen." [37]

De Russische politieke analist, Andrei Areshev, merkte op dat "na de crisis van augustus in de Kaukasus, het politieke overleg binnen de SCO is geïntensifieerd... De transformatie van de SCO tot een organisatie geschikt voor effectieve oplossingen, o.a. voor gezamenlijke defensiekwesties, zal steeds relevanter worden aangezien de spanning op het Europees-Aziatische continent, dat van buitenaf wordt veroorzaakt, verder stijgt." [38]

Een zelfs nog krachtiger oordeel is het volgende:

"De veranderingen in de wereldpolitiek na het ontwaken van de Russische beer zouden de deuren van de SCO voor Teheran, dat een van de belangrijkste olieleveranciers voor China blijft, kunnen openen."

"Als dit het geval is, kan men mogelijk spreken van een ongekende consolidatie van de landen van het Europees-Aziatische continent rond Peking en Moskou. "Dit zal de aanval van de VS op Iran onmogelijk maken en zal een eind maken aan de plannen van Amerika om nieuwe lijnen te trekken in het Midden-Oosten en Centraal-Azië." "Dergelijke ontwikkelingen... veranderen de hele wereldorde zoals gevormd na de ineenstorting van de USSR." [39]

Vooruitzichten: De wereldcrisis en een Nieuw Internationaal Alternatief

In oktober 2008 kwamen de premiers van de SCO-lidstaten bijeen in Kazachstan tegen de achtergrond van de ergste financiële en economische crisis sinds de Grote Depressie van de jaren '30.

Tijdens de top zei de Russische premier Vladimir Putin: "Te midden van de mondiale financiële crisis krijgt de SCO nieuwe betekenis." [40] Hij specificeerde dat elk lid van de organisatie "zijn concurrerende voordelen aanbiedt leidend tot gemeenschappelijk voordeel op internationale markten."

"In deze zin verdubbelt de rol van de organisatie vandaag, aangezien wij een ingewikkeld proces in het internationale financiële systeem en in de wereldeconomie meemaken. God heeft de landen van ons gebied gezegend om van hun concurrerende geografische en historische voordelen gebruik te kunnen maken." [41]

Putin zinspeelde op een centraal kenmerk, inderdaad het eigenlijke fundament van de SCO en zijn model van horizontale, eerder dan verticale, integratie. Wat de organisatie haar enorme potentieel verschaft: is zowel de veelzijdige alliantie en structuur in Eurazië als een microkosmos en prototype voor een internationale transformatie in al zijn rijkdom. Niet alleen de individuele of zelfs collectieve middelen van zijn leden, maar zijn principe en praktijk van complementariteit, van het vermijden van inefficiënte en dure herhalingen en vermijden van wat in het Westen onkritisch als 'concurrentie' wordt vereerd.

Het is precies die bijziende en hebzuchtige, wrede en asociale politiek van de afgelopen twintig jaar - toen de VS en hun bondgenoten praktisch onbetwist de wereld vormgaven en zij als enige aan zet waren - die voor de mensen in het Westen en de rest van de wereld heeft geleid tot een economische en sociale hel. De laatste mogelijkheden voor de door, macht geobsedeerde westerse politieke elites die overgebleven zijn, zijn het beroven van hun eigen burgers en die van deze wereld teneinde de instituties en individuen te subsidiëren die de crisis creëerden en oorlog te behouden als hun laatste troefkaart.

Tijdens de SCO-top in oktober 2008 noemde de Iraanse vicepresident Parviz Davudi een initiatief dat grote belangstelling kreeg en een gevoel voor verhoogde urgentie gestalte gaf toen hij zei: "de Shanghai Cooperation Organization is een goede plek voor het ontwikkelen van een nieuw banksysteem dat onafhankelijk is van internationale banksystemen." [42]

De bijdrage van Putin van Rusland bevatte ook dergelijke commentaren:

"Wij zien nu duidelijk de fouten van het monopolie in de wereldfinanciën en de politiek van economisch egoïsme. Om het huidige probleem op te lossen zal Rusland deelnemen aan het veranderen van de mondiale financiële structuur zodat het stabiliteit, welvaart en vooruitgang in de wereld zal kunnen waarborgen." "De wereld ziet de totstandkoming van een kwalitatief veranderde geopolitieke situatie, met de totstandkoming van nieuwe centra van economische groei en politieke invloed." "Wij zullen getuigen zijn van en zullen deelnemen aan de transformatie van de globale en regionale veiligheid en ontwikkelingsarchitectuur naar een nieuwe werkelijkheid van de 21ste eeuw, wanneer stabiliteit en welvaart onafscheidelijke begrippen worden." [43]

De wereld is aangekomen op een historisch kruispunt waar de veiligheid en zelfs de overleving van het mensdom op het spel staan. Tot nog toe werd de weg bewandeld van 'het recht op macht en ieder voor zich', ongeacht de gevolgen. De andere weg is een rationeler, vreedzamer en multipolair alternatief. (slot)

Noten


[35] Interfax, August 29, 2008.
[36] Deutsche Presse-Agentur, August 27, 2008.
[37] Voice of Russia, September 7, 2008.
[38] Strategic Culture Foundation, December 24, 2008.
[39] RosBusinessConsulting, August 30, 2008.
[40] Voice of Russia, October 31, 2008.
[41] Interfax, October 30, 2008.
[42] Mehr News Agency, October 31, 2008.
[43] Russia Today, October 30, 2008.

Bron: Stop NATO, 21 mei 2009, vertaling Ben Braam.