Alevieten op de been tegen de Turkse regering

Grote demonstratie van Alevieten voor gelijke rechten op 8 november jl. in Istanboel (Foto: TKP/www.gorsel.sol.org.tr)

Eda Yenil

Enige tijd geleden heeft de Turkse regering aangekondigd dat zij de jarenlang durende problemen van de Alevieten * zullen aanpakken. Door verschillende bijeenkomsten te organiseren en de problemen bespreekbaar te maken zouden hiervoor oplossingen worden gevonden. Er zijn verschillende bijeenkomsten georganiseerd.

Pas begin 2009 zijn de vertegenwoordigers van de alevitische verenigingen betrokken bij deze bijeenkomsten, bij de overige bijeenkomsten werd vooral de aandacht besteed aan de aanwezigheid van geestelijken. Het alevitische initiatief van de Turkse regering is tot nu toe zonder de aanwezigheid van Alevieten voortgezet.

Hoewel de vertegenwoordigers van Alevieten al hebben bekendgemaakt welke eisen zij hebben, heeft de regering steeds tijdelijke oplossingen voorgesteld. Speciale tv-programma's voor Alevieten, uitkeringen voor dede's (religieuze leiders van Alevieten) of een instelling die de Alevieten zal vertegenwoordigen onder de controle van de overheid... Deze voorstellen kwamen wel na de kritiek vanuit de Europese Unie over de ongelijkwaardige behandeling van Alevieten en verliest hiermee al zijn geloofwaardigheid om een bijdrage te leveren aan de oplossingen.

Het werd daarom hoog tijd om in verzet te komen tegen de Turkse regering. De Alevieten hebben eerder in het jaar verschillende demonstraties georganiseerd tegen de verplichte godsdienstlessen op scholen, die in het algemeen een soennitisch stempel dragen en tegen de beperkingen op hun handelingen in verband met alevitisme, waarmee zij steeds worden geconfronteerd.

De Alevieten in Turkije hebben weer besloten de straat op te gaan. De voorzitter van de Federatie van Alevitische Bektasi Gemeenschappen van Turkije, Ali Balkiz en de voorzitter van Pir Sultan Abdal Culturele Vereniging, Fevzi Gümüs hebben tijdens een persconferentie op 26 september 2009 aangekondigd dat de Alevieten massaal tegen de zogenoemde initiatieven van de Turkse regering zullen protesteren. Tijdens de persconferentie is duidelijk gemaakt dat de initiatieven geen toegevoegde waarde hebben voor de problemen van de Alevieten en dat deze alleen ten goede komen aan de relatie van Turkije met Europese Unie.

Duizenden mensen verzamelden zich voor een protest in Istanboel op 8 november jl. De demonstratie is georganiseerd door de Federatie van Alevitische Bektasi Gemeenschappen en werd gesteund door verschillende linkse organisaties en de Communistische Partij Turkije (TKP). De Alevieten hebben hiermee nogmaals hun eisen herhaald en verteld dat zij de Turkse regering niet vertrouwen. "De Alevieten werden nooit als gelijkwaardige burgers behandeld, maar onze strijd voor gelijkheid en vrijheid zullen we voortzetten", verklaarden de demonstranten.

De Alevieten willen erkenning voor hun bestaan, de Alevieten voelen zich gediscrimineerd door de handelingen van de Turkse regering, de Alevieten willen gelijke rechten... De plannen van de Turkse regering om het ideologische karakter van het alevitisme aan te pakken zodat zij niet in de weg zullen staan van de hervorming in Turkije, worden zichtbaar uit de voorstellen van de regering. Maar zoals de duizenden Alevieten tijdens de demonstratie hebben verklaard, zal de strijd voor gelijkheid en vrijheid worden voortgezet.

Noot

* In Turkije bestaat naast de Soennieten nog een andere religieuze bevolking, namelijk de Alevieten. Alevitisme is een religieuze stroming binnen de islam. Naar schatting bedraagt het zo'n 30 procent van de Turkse bevolking. Dat betekent dat er in Turkije ruim 20 miljoen Alevieten wonen. Hiertoe behoren zowel Turken als Koerden. Het alevitisme als een wereldbeschouwing, geloofsovertuiging en cultuur heeft zijn oorsprong in de grote volksverhuizingen van Turkse stammen vanuit Centraal-Azië naar Anatolië in de 9e en 10e eeuw.

Hoewel het soennisme en het alevitisme beiden tot de islam behoren, zijn de verschillen tussen deze twee stromingen erg groot. Dit geldt niet alleen voor de religieuze uitleg van de islam; de Alevieten hebben hun eigen cultuurbeleving, religieuze uiting en levensbeschouwing.

De Alevieten zijn een religieus/culturele minderheid die, niet voor de eerste keer in de Turkse geschiedenis, geconfronteerd worden met discriminatie in alle takken van het maatschappelijk leven. In de geschiedenis van volksopstanden en strijd voor democratie in Turkije hebben de Alevieten een leidende rol gespeeld. Vandaag de dag werpt de alevitische gemeenschap, met haar afwijzing van de eigenmachtige aspecten van de islam en haar verdraagzaamheid, zich op als een bolwerk tegen pogingen van elementen binnen en buiten de huidige Turkse regering om het islamitische fundamentalisme op te leggen in het land. Daarvoor volgt de Turkse regering een politiek, die mensen met een alevitische achtergrond berooft van fundamentele mensenrechten, hen makend tot tweede klas burgers. (Bron: http://www.alevitisme.nl)