Tweede helft van 2010:

Snelle verdieping van mondiale systeemcrisis

Vijf fundamentele trends zwaar negatief

In GEAB nr. 42 kijkt de onafhankelijke Europese denktank LEAP/E2020 weer vooruit op de ontwikkeling van de mondiale systeemcrisis:

"De mooie praatjes over het einde van de crisis en het stopzetten van de steun aan de economie en de financiële sector verbergen een zeer simpele waarheid die de regeringsleiders en centrale bankiers echter niet hardop durven uitspreken: ze weten niet wat ze moeten doen, wanneer ze het moeten doen, hoe ze het moeten doen; en of ze het alleen moeten doen of samen met anderen..."

"Rusland is beter voorbereid op de komende jaren dan de andere grootmachten. Dat mag paradoxaal klinken, vooral voor diegenen die alleen de westerse media volgen, maar dat land heeft na 1989 grote veranderingen ondergaan en is in de komende periode verzekerd van een stabiel centraal gezag, en dat geldt zeker niet voor de andere grote mondiale spelers."

Persbericht bij GEAB nr. 42 (16 februari 2010)

Volgens LEAP/E2020 is het effect uitgewerkt van de duizenden miljarden die regeringen uitgegeven hebben om 'de crisis te bestrijden'. Deze enorme sommen geld hebben de ontwikkeling van de mondiale systeemcrisis weliswaar met enkele maanden vertraagd, maar, zoals we al eerder in onze bulletins voorspelden, deze strategie heeft uiteindelijk alleen maar tot gevolg gehad dat landen tegen hun zin betrokken zijn geraakt in een crisis die door de financiële instellingen veroorzaakt is.

Ons team verwacht dan ook dat de crisis in de tweede helft van 2010 snel verergert, enerzijds omdat verschijnselen die in de tweede helft van 2009 tijdelijk 'bevroren' waren opnieuw de kop opsteken, anderzijds omdat het onmogelijk is de verzachtende remedies van de afgelopen jaren in stand te houden.

Een jaar geleden voorspelden we dat eind 2009 een 'fase van mondiale geopolitieke ontwrichting' zou beginnen. Wel, iedereen kan op dit moment zien dat dit proces volop aan de gang is: landen op de rand van bankroet, aanhoudende stijging van de werkloosheid, miljoenen mensen die hun uitkering verliezen, dalende lonen en salarissen, versobering van de openbare dienstverlening en ineenstorting van het mondiale bestuurlijke systeem (mislukken van de klimaattop in Kopenhagen, toenemende confrontatie tussen China en de Verenigde Staten, mogelijke escalatie van conflict tussen Iran en Israël/VS, wereldwijd oorlogen, ...). We staan echter pas aan het begin van deze fase, in het volgende nummer van GEAB zullen we het mogelijke verloop ervan bespreken.

De snelle verdieping van de mondiale systeemcrisis zal gekenmerkt worden door een neerwaartse ontwikkeling van vijf fundamentele trends:

In dit nummer van GEAB gaan we nader in op de eerste drie trends. We hebbenervoor gekozen om in dit persbericht de 'kwestie Griekenland' nader aan de orde te stellen. Enerzijds omdat het ons een voorbeeld lijkt van wat ons in 2010 te wachten staat, anderzijds omdat het een perfecte illustratie is van de manier waarop nieuws en informatie over de mondiale crisis 'oorlogspropaganda' aan het worden is in een steeds heviger conflict tussen blokken en belangen. Het is in de komende maanden en jaren waarin manipulatie via de media sterk in omvang zal toenemen, absoluut noodzakelijk om nieuws en informatie te leren ontcijferen door de fundamentele mechanismen erachter te begrijpen en te herkennen.

Exclusieve aandacht voor Griekenland is afleidingsmanoeuvre

Laten we eens kijken naar de 'kwestie Griekenland' die de media en deskundigen nu al enkele weken bezighoudt. Onze analyse is gebaseerd op vijf kernpunten:

  1. Zoals we in onze vooruitzichten voor 2010 al hebben aangegeven (in GEAB nr. 41), zal het Griekse probleem over enkele weken van de mediaradar verdwenen zijn. Het wordt immers slechts als een rookgordijn gebruikt om er veel gevaarlijker staatsschulden (met name die van Washington en Londen) achter te verbergen en ook het begin van een verdere ineenstorting van de wereldeconomie, te beginnen in de Verenigde Staten.
  2. Het Griekse probleem is een interne aangelegenheid van de eurozone en de Europese Unie, en de huidige situatie biedt de leiders van de eurozone de unieke mogelijkheid om Griekenland (een geval van 'mislukte toetreding' tot de Europese Gemeenschap in 1981) te verplichten zijn achterhaalde politieke en economische systeem te hervormen. De andere landen van de eurozone, met Duitsland voorop, zullen er alles aan doen om in ruil voor hun hulp de Griekse leiders te dwingen hun land de 21e eeuw in te loodsen. Tegelijkertijd zullen ze, gebruikmakend van het feit dat Griekenland verantwoordelijk is voor slechts 2,5% van het totale bruto binnenlands product van de eurozone, de stabilisatiemechanismen testen die de eurozone in tijden van crisis nodig heeft.
  3. De Angelsaksische regeringen en media gebruiken de huidige situatie om de catastrofale ontwikkelingen in hun eigen economie en staatsfinanciën te verbergen en om de eurozone minder aantrekkelijk te maken voor investeerders, juist op het moment dat de VS en het Verenigd Koninkrijk zelf steeds meer moeite hebben om het kapitaal aan te trekken dat ze zo hard nodig hebben. (Eenzelfde strategie hebben ze overigens het afgelopen jaar toegepast toen ze waarschuwden voor de zogenaamde bancaire tsunami vanuit Oost-Europa, die de eurozone weg zou spoelen.) Tegelijkertijd zouden Washington en Londen het zeer toejuichen als het Internationaal Monetair Fonds dat zij volledig controleren, zich met de Griekse problemen zou gaan bemoeien, zeker nu Londen door het in werking treden van het Verdrag van Lissabon niets meer te zeggen heeft over de euro.
  4. De regeringen in de eurozone zien met groot genoegen dat de euro in waarde gedaald is tot momenteel 1,35 dollar. Ze weten natuurlijk dat dit zo niet kan blijven, omdat het werkelijke probleem de waardedaling van de dollar (en het pond sterling) is, maar ze gunnen hun exporteurs deze korte adempauze.
  5. Speculanten (zoals hedgefondsen) en banken met grote tegoeden in Griekenland hebben er alle belang bij dat de eurozone Griekenland op zeer korte termijn financiële steun biedt. Want, als de Europeanen weigeren om diep in de buidel te tasten (zoals Paulson en Geithner dat in 2008/2009 bij de redding van AIG en Wall Street hebben gedaan) dan zouden de kredietbeoordelaars hen wel eens onbedoeld een vuile streek kunnen leveren: een verlaging van de kredietwaardigheid van Griekenland zou hen immers met ernstige financiële verliezen kunnen opzadelen, omdat dan de leningen van de banken aan Griekenland ook afgewaardeerd worden en de speculatie van de hedgefondsen tegen de euro geen effect sorteert.

De rol van Goldman Sachs in deze Griekse tragedie... en bij de volgende staatsfaillissementen

Zoals elk spannend verhaal heeft ook de 'kwestie Griekenland' een 'slechterik' nodig, of, in de logica van een klassieke tragedie, een 'deus ex machina'. In deze fase van de mondiale systeemcrisis wordt die rol meestal gespeeld door een van de grote investeringsbanken van Wall Street, met name de leider van de bende, Goldman Sachs. In de 'kwestie Griekenland' is het niet anders en is deze New Yorkse investeringsbank direct betrokken geweest bij de budgettaire goocheltrucs waarmee Griekenland zich kwalificeerde voor toetreding tot de eurozone, terwijl de werkelijk bestaande begrotingstekorten dat niet toestonden. Het was Goldman Sachs die in 2002 een van zijn sluwe financiële modellen ontwierp waarvan alleen hij het geheim kent en die bijna voorspelbaar na enkele jaren ontdekt worden en de klant 'opblazen'. Maar wat maakt dat uit, als het Goldman Sachs winst heeft opgeleverd!

In het Griekse geval stelde de investeringsbank iets heel simpels voor: sluit een lening af buiten de begroting om, bijvoorbeeld via een valutaswap die een fictieve reductie van het Griekse overheidstekort oplevert. De Griekse regeringsleiders waren op dat moment natuurlijk volledig aansprakelijk en zouden volgens ons ter verantwoording geroepen moeten worden in een Grieks en Europees politiek en juridisch proces omdat ze de EU en hun eigen burgers bedrogen hebben bij een zo belangrijke gebeurtenis als de creatie van een gemeenschappelijke Europese munt.

Maar laten we duidelijk zijn, de verantwoordelijkheid van de New Yorkse investeringsbank is als medeplichtige minstens even groot, zeker als men zich realiseert dat in die tijd Goldman Sachs' vicepresident voor Europa meneer Mario Draghi was, momenteel de president van de Italiaanse centrale bank en kandidaat om Jean-Claude Trichet op te volgen als hoofd van de Europese Centrale Bank.

Zonder Draghi's rol in de kwestie van de lening waarmee de Griekse statistieken werden gemanipuleerd, vooraf al te willen beoordelen, moet men zich toch afvragen of het niet de moeite waard zou zijn om zijn betrokkenheid in deze kwestie te onderzoeken. In een democratie zouden de pers en het parlement (in dit geval het Griekse en het Europese) deze taak eigenlijk zelf moeten oppakken. Gezien het belang van Goldman Sachs in de internationale financiële aangelegenheden gedurende de afgelopen jaren zou alles wat deze bank doet regeringen en wetgevers moeten interesseren. Paul Volcker, momenteel hoofd van de financiële adviseurs van Barack Obama, is een van de krachtigste critici van Goldman Sachs' activiteiten geworden. Wij hebben tijdens Obama's verkiezingscampagne al geschreven dat Volcker de enige persoon in zijn gevolg is die de ervaring en de vaardigheid heeft om harde maatregelen door te drukken en die op dit moment weet waarover, of beter over wie, hij het heeft.

Als het gaat om de transparantie in de financiële activiteiten en begrotingen van overheden zijn wij, naar aanleiding van de rampzalige rol van Goldman Sachs en de grote investeringsbanken in het algemeen, van mening dat het voor de Europese Unie en haar vijf honderd miljoen inwoners heilzaam zou zijn als voormalige managers van deze investeringsbanken uitgesloten zouden worden van elke post die te maken heeft met financiële, budgettaire of economische controle (Europese Centrale Bank, Europese Commissie, nationale centrale banken). Het vermengen van deze betrekkingen kan alleen maar leiden tot een nog grotere verwarring tussen publieke en private belangen en dat is altijd ten nadele van het Europese algemene belang. Om te beginnen zou de eurozone moeten eisen dat de Griekse regering stopt met het inroepen van de diensten van Goldman Sachs, want volgens de Financial Times van 28-1-2010 gebeurt dat nog steeds.

Als het hoofd van Goldman Sachs meent dat hij 'god' is, zoals hij zichzelf beschrijft in een recent interview (Times, 8-11-2009), dan kan men er gerust vanuit gaan dat zijn bank en de andere grote investeringsbanken in staat zijn zich in werkelijkheid ook te gedragen als duivels en het is wijs om daar de consequenties uit te trekken. Dit advies geldt volgens ons voor geheel Europa en voor alle andere continenten. Er zijn nu eenmaal 'private diensten' die botsen met 'publieke belangen', vraag dat maar aan de Griekse burgers en de Amerikaanse huiseigenaren wier huizen nu weer in bezit zijn van de banken!

Tot slot een suggestie voor diegenen die zich afvragen in welk land zich de volgende schuldencrisis voor zal doen: kijk alleen maar naar die landen die de afgelopen jaren een beroep hebben gedaan op de diensten van Goldman Sachs, dat is aanwijzing genoeg!

Bron: www.leap2020.eu, vertaling: Louis Wilms.