De NCPN in Lemsterland veroverde twee zetels met twee stemmen minder dan het CDA dat drie zetels haalde. Het verlies van één zetel betekende echter tegelijkertijd ook het behoud van de positie aldaar. Ondanks de aanvallen op onze partij in die gemeente en ondanks het feit dat de lokale verkiezingen in het teken werden geplaatst van de landelijke verkiezingen op 9 juni, hield de NCPN in Lemsterland zich staande. De dagelijkse inzet van onze kameraden, met Rinze Visser op kop, leidt er al jaren toe dat een belangrijk deel van de bevolking vertrouwen heeft in de NCPN. De partij is in Lemsterland zichtbaar door haar optreden voor de bevolking. Een niet onbelangrijk deel van de bevolking kent de kameraden in Lemsterland en weet hun steun te waarderen.
Een soortgelijke ontwikkeling vindt plaats in Heiloo. Daar heeft Willem Gomes het vertrouwen van een deel van de bevolking. Hij wist zijn zetel veilig te stellen. De dynamische campagnes in Amersfoort en Enschede leverden niet het gewenste resultaat op.
De activiteiten van onze partijgenoten in Lemsterland en Heiloo hebben geleid tot vertrouwen onder delen van de bevolking en bieden op die manier voldoende tegenwicht tegen de anticommunistische berichtgeving in de media en de twijfel die nog steeds onder grote delen van de bevolking bestaat over de haalbaarheid en noodzaak van het socialisme in Nederland. Alleen zichtbaar en continue optreden onder de bevolking zorgt op den duur voor voldoende vertrouwen. Een snellere omweg bestaat niet.
Ook de SP moest dit aan den lijve ondervinden. Jan Marijnissen was uitgegroeid tot een vaderfiguur en daardoor in staat het vertrouwen te winnen van grote delen van de bevolking en die politiek aan zich te binden. Op die manier kon hij het wantrouwen tegen het socialistische project wegnemen. Weliswaar door veel water in de socialistische wijn te doen, zorgde de SP wel voor een progressieve haven voor veel verontruste en door de heersende politiek in de steek gelaten mensen. Alhoewel Agnes Kant inhoudelijk vaak juiste standpunten inneemt, wekte haar optreden onvoldoende vertrouwen. De uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen, de peilingen en de twijfels over haar eigen functioneren als boegbeeld van de SP hebben haar inmiddels doen besluiten om af te treden als fractievoorzitter en lijsttrekker op 9 juni. De SP heeft zich daarenboven de afgelopen jaren ook teveel ontwikkeld tot parlementaristische partij en heeft veel van haar vroegere directe binding met groepen uit de samenleving verloren.
De Partij van de Arbeid verloor bijna 30 procent van het aantal zetels. Toch heeft de PvdA, door zich los te maken van de dodelijke neoliberale coalitie met het CDA, precies op tijd een basis gelegd voor een mogelijk herstel. De verbale bocht naar links van de PvdA-voorlieden legt de partij geen windeieren. Indien in de praktijk ook daadwerkelijk afstand wordt genomen van de neoliberale politiek kunnen deze veranderingen alleen maar positief worden beoordeeld.
De twee sociaal-liberale partijen GroenLinks en D66 doen het goed in het huidige politieke klimaat van twijfel en het zoeken naar nieuwe zekerheden. De vraag zal echter zijn of deze partijen heldere keuzen nog veel langer kunnen uitstellen. Door de politieke en economische ontwikkelingen worden deze partijen steeds meer gedwongen te kiezen tussen links en rechts, waardoor hun aantrekkelijkheid voor veel gematigde kiezers zal afnemen.
De opmars van PVV-leider Geert Wilders was voorspelbaar. Gesteund door een niet-aflatende media-aandacht kon hij in twee steden doorbreken. Het succes van de PVV moet echter direct worden gerelativeerd nu zij er in Den Haag niet in is geslaagd om de PvdA voorbij te streven en in Almere aanzienlijk lagere resultaten werden behaald dan eerder waren voorspeld. Deze feiten zouden wel eens het begin van het eind van de zegetocht van de PVV kunnen inluiden.
Als de PvdA haar neoliberale veren daadwerkelijk weet af te schudden, zullen grote groepen kiezers die nu hopen op verbetering van hun levenspeil door op de PVV te stemmen, maar zich tegelijkertijd ergeren aan de extreem-rechtse vreemdelingenhaat, zich van deze partij afkeren. De PVV zal dan hetzelfde lot treffen als Le Pen in Frankrijk, De Winter in België en een aantal andere illustere voorgangers in eigen land. De poging om te profiteren van de toegenomen onrust ten gevolge van de economische crisis door anti-immigrantengevoelens aan te wakkeren en xenofobe en antilinkse slogans te verspreiden zal dan mislukken. De crisis komt van rechts, is veroorzaakt door rechts en zal niet door rechts worden opgelost. Uiteindelijk gaat het om inkomen, werkgelegenheid en pensioenen, alle pogingen ten spijt om de schuld van de crisis in de schoenen te schuiven van migranten. Alleen een linkse politieke meerderheid die samen met de vakbeweging het verzet weet te organiseren, te versterken en te bundelen is in staat de bevolking tegen verdere aanslagen op het levenspeil te verdedigen.
De goedkope provocaties van Geert Wilders en zijn zetbaasjes in Den Haag en Almere kunnen wel eens veel eerder dan gedacht worden doorgeprikt. Er is geen enkele reden om de PVV met fluwelen handschoenen aan te pakken. Dat toont ook het succes van D66, maar de solistische strijd van Pechtold tegen Wilders zal zeker tot niets leiden als het daarbij blijft. Bovendien staan de neoliberale 'hervormingsplannen' van die partij, gebracht als noodzakelijke en vernieuwende politiek, een adequate strijd tegen Wilders in de weg. Alleen gezamenlijk links en progressief verzet kan de rechtse en islamofobe PVV stoppen.
In de meeste steden zullen moeizame coalitieonderhandelingen plaatsvinden. De ruk naar rechts in de lokale politieke verhoudingen zal leiden tot een reeks van nieuwe bezuinigingen voor de lokale bevolking. Bovendien dreigt het overheidspersoneel te worden geslachtofferd. Bezuinigingen op het eigen ambtenarenapparaat krijgen naar verwachting prioriteit. Steeds duidelijker klinkt ook de roep om de provincie als bestuurslaag op te heffen. Er dreigen ingrijpende bezuinigingen en fundamentele aanpassingen van het sociale beleid te zullen plaatsvinden in de gemeenten met een rechtse meerderheid. Door de verkiezingsuitslagen, die tot een aanzienlijke verrechtsing hebben geleid, zal er in veel gemeenten gekozen worden voor verdergaande uitholling van het sociale beleid.
Inmiddels is alle aandacht onmiddellijk na de gemeenteraadsverkiezingen gericht op de komende parlementsverkiezingen. De lokale verkiezingen hebben zonneklaar aangetoond dat alleen een linkse parlementaire en buitenparlementaire coalitie het rechtse tij kan keren en daarmee de neoliberale pogingen om de financiële en economische gevolgen van de crisis af te wentelen op de werkende en uitkeringsgerechtigde bevolking.
Partijbestuur NCPN, 4 maart 2010.