De Communistische Partij van Ierland
"Een economie in het belang van de mensen staat in directe tegenspraak met de EU", zegt Eugen McCartan, secretaris-generaal van de Communistische Partij Ierland
Een half jaar geleden heeft 67 procent van de Ierse kiezers voor het Verdrag van Lissabon gestemd. Hebben zij nu spijt van hun beslissing?
Dat is moeilijk in te schatten. We moeten eerst bedenken dat de Ierse kiezers geïntimideerd en onder druk gezet werden. Het ging daarbij niet om het Verdrag maar om de vraag of Ierland in de EU wilde blijven of niet. De economische en financiële ineenstorting werd namelijk door de heersende klasse daarvoor gebruikt: de kiezers wijsmaken dat een NEE een isolatie van het land zou betekenen, politiek en economisch door de EU en zelfs door de VS.
De meerderheid voor JA werd toen als een uitspraak voor het scheppen van arbeidsplaatsen en economisch herstel voorgesteld. Een halfjaar later is niet te zien dat iets daarvan plaatsvindt. Er moet eerlijkheidshalve echter ook gezegd worden dat 25 procent van de kiezers NEE gestemd heeft en dat 40 procent niet eens de moeite heeft genomen om te gaan stemmen. Daaruit blijkt dat een groot deel van de mensen helemaal geen interesse heeft in het politieke systeem.
De communisten hebben de bewering, dat het om banen en economische vooruitgang zou gaan, al vóór de stemming als leugen ontmaskerd. Wij hebben uitgelegd dat de politiek die door de EU en vooral door de Europese Centrale Bank doorgedrukt werd er alleen toe kan leiden dat de recessie zich verdiept en nog meer werkloosheid veroorzaakt. Zo heeft bijvoorbeeld de ECB de Ierse regering ertoe aangemaand vóór 2013 tot de richtlijnen van het Europese Stabiliteitspact terug te keren. Als gevolg hiervan werden de Ierse begrotingspolitiek en de afwikkeling van de bankschulden door de ECB gedicteerd.
Het doel van de ECB is vooral prijsstabiliteit, niet het scheppen van arbeidsplaatsen. Terwijl de Ierse regering zich aan dit dictaat onderwerpt, wordt duidelijk dat ons volk zich op substantiële kortingen van de openbare uitgaven voor onderwijs, gezondheid, werkloosheidsuitkeringen en pensioenen, moet instellen.
Ierland behoort tot de zogenoemde PIIGS-landen. Wat onderscheidt jullie van Portugal, Italië, Griekenland en Spanje?
Een jaar geleden leidde vrees bij de buitenlandse beleggers over de solvabiliteit van Ierland betreffende de vereffening van zijn staatstekort ertoe dat ons land aan de groep van de PIIGS-landen werd toegevoegd. Er zijn echter een paar kleine verschillen tussen onze economie en die van de Middellandse-Zeelanden. Bijvoorbeeld: Ierse obligaties werden in het eerste kwartaal van 2010 hoger verhandeld dan die van alle andere Euro-landen met uitzondering van Oostenrijk. Op de financiële markten verwacht men nl. dat de Ierse bourgeoisie met meer succes de maatregelen van de autoriteiten en bezuinigingen zal kunnen doorvoeren dan in andere landen.
Loonkortingen bij de Openbare Dienst en de oprichting van NAMA (National Asset Management Agency), die de opdracht heeft om de geldgevers van 'giftige' stukken te ontlasten, hebben de druk van de investeerders wat afgezwakt. Ierse obligaties gaven 3,4 procent rente, terwijl de stukken van de Italianen slechts 1,8 procent, die van Portugal 0,8 procent en die van Spanje 2,1 procent opleverden. Griekse stukken leden zelfs een verlies van 0,6 procent.
Bovendien zien we het verschil dat de kapitaalmarkten hun bestand van Ierse stukken vergroot hebben, zodat ze nu reeds als "overweight" gekwalificeerd worden. Dat betekent dat ze een hogere rente geven dan de indicaties normalerwijze aangeven. Tegelijkertijd werden de stukken van de andere PIIGS-landen gedevalueerd. Nochtans is de Ierse economie nog steeds fragiel. Een recessie op de aandelenmarkt zou de regering er snel toe kunnen bewegen de banken nog meer ondersteuning te geven en het begrotingstekort nog meer te vergroten.
Volgens experts zal de Ierse economie zich niet vóór 2011 herstellen. Klopt dat?
Daarvoor moet men te rade gaan bij de ontwikkeling van de Ierse economie de afgelopen 30 jaar. De snelle groei die Ierland de bijnaam "Keltische Tijger" heeft bezorgd was gebaseerd op vier bronnen, waarvan drie onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn: financiën, bouwwezen, onroerend goed en rechtstreekse investeringen uit het buitenland. We hebben er steeds weer op gewezen dat dit een zeer kortzichtige strategie was die de staat talrijke risico's zou bezorgen, en dat resultaat krijgen we nu te voelen.
De 'boom' is allang voorbij en de transnationale concerns zijn verder naar Polen of India getrokken en hebben hier een massale werkloosheid achtergelaten. Een heleboel bouwplannen moesten afgebroken worden. Omdat op dit gebied geen kredieten meer nodig waren, is een belangrijke bron voor economisch herstel weggevallen. Voor al deze 'vuile kredieten' heeft de regering de NAMA opgericht. Nu blijkt, dat de meeste van deze kredieten slecht vastgelegd waren.
Ondanks alle moeite van de regering om de schulden van de banken te nationaliseren en hen vers kapitaal toe te schuiven, is het kredietsysteem vergaand ingestort omdat de buitenlandse schulden van de banken zijn blijven bestaan. Er wordt geschat dat de regering - direct of indirect - ongeveer 70 miljard euro aan schulden van de banken heeft overgenomen.
Dit alles kan niet in korte tijd gecorrigeerd worden. Als men dan het groeiende aantal werklozen bekijkt, evenals de massieve loonkortingen in de openbare en private sector en de aanval op de pensioenen, dan is niet in te schatten hoe de economie zich moet herstellen.
De werkenden moeten nu voor de crisis en het falende systeem van het kapitalisme betalen. Een nieuwe 'dot.com'bubbel of onroerendgoedbubbel zou het systeem in een nog diepere crisis kunnen storten, omdat dan de solvabiliteit van landen betwijfeld wordt.
In de 'boom'-jaren zijn de ongelijkheid en de armoede evenals de welstand van enkelen en de 'big business' gegroeid. Bij de ongelijkheid ligt Ierland op plaats twee na de VS. Toen het bruto binnenlands product omhoogschoot, zagen we tegelijkertijd nieuwe records bij dakloosheid en drugsverslaving.
De staat is ver verwijderd van de oplossing van dit probleem, de situatie verergert zelfs. Er worden nieuwe aanvallen gedaan op de rechten van de werkenden en hun verworvenheden d.m.v. loonkortingen, kortingen op de openbare uitgaven, stijgende aantallen werklozen, een reserveleger van arbeidskrachten. Het behoort allemaal tot het systeem van het kapitalisme,vooral in tijden van recessie.
De voor de hand liggende kapitalistische oplossingen bij een zodanig groot overschot aan arbeidskrachten zijn: óf vernietiging door oorlog, óf massale emigratie. In de geschiedenis van Ierland waren er deprimerende perioden van emigratie en ook nu emigreren weer veel mensen en zoeken landen waar arbeidskrachten nodig zijn, of waar zij denken werk te kunnen vinden.
In een bericht van verleden jaar definieerde de Europese Commissie de crisis zeer helder en correct als een gunstige gelegenheid. In hun ogen is het een gelegenheid om de soevereiniteit van de lidstaten verder uit te hollen, doordat hun dictaten met betrekking tot de begrotingspolitiek en de daarin besloten prioriteiten opgelegd worden. Met de middelen en manieren van de concurrentieregulering en de fiscale parameter mengt de EU zich steeds meer in de politiek van de nationale regeringen. Hun wordt voorgeschreven wat ze moeten doen en wat ze mogen doen.
Het Verdrag van Lissabon maakt een grotere controle op de economie door de EU mogelijk en wij weten allemaal dat die ook gebruikt wordt. Men moet daarbij natuurlijk zien dat de belangen van de grotere en de kleinere lidstaten niet volstrekt overeenstemmen en dat er in de EU een kern en een periferie bestaat. Dat beantwoordt precies aan het beeld van het globale kapitalistische systeem.
Ierland behoort tot de periferie en om die reden zijn de verdediging van de nationale onafhankelijkheid en de echte democratie noodzakelijke belangen van de mensen van dit eiland. Wie een alternatieve economische strategie wil bereiken, waarbij de behoeften van de werkende mensen op de voorgrond staan, moet zich tegen het monopoliekapitalisme van de EU te weer stellen. Een economie in het belang van de mensen staat in directe tegenspraak met de EU.
Wij beschouwen de EU in eerste instantie als een imperialistisch project. Het gaat erom een machtsblok met mondiale invloed op te bouwen. De EU wordt gedomineerd door de grote transnationale concerns en dient hun belangen. De EU is ook naar hun wensen vormgegeven. De actuele crisis heeft dat duidelijk getoond. De Commissie en de Centrale Bank gebruiken de crisis om nieuwe aanvallen op lonen, arbeidsvoorwaarden en sociale uitkeringen uit te voeren en daarmee de verworvenheden van tientallen jaren strijd van de arbeidersklasse af te nemen.
De arbeidersklasse en haar organisaties waren op deze aanvallen niet voorbereid en waren niet in staat eensgezind en gecoördineerd te reageren. De vakbeweging in Ierland is zo sterk ingepakt door de politiek van het 'sociale partnerschap' en is nog steeds door valse voorstellingen van het klassenkarakter van de EU zo verlamd dat ze tot nu toe geen serieus verzet gepleegd heeft.
De 'klassenloze' aanpak bepaalt ook het handelen van de Europese Vakbond (EVV), een creatie van de EU en ontvanger van belangrijke financiële middelen van de Europese Commissie. De EVV houdt zich vooral bezig met hoe een plaats aan de tafel op te eisen en is van mening dat het standhouden op bestaande posities of vorderingen, of beter gezegd "openbaar lobbywerk", de belangen van werkenden dient. De Griekse arbeidersklasse, die tegen de door de EU opgedrongen politiek strijdt, heeft zo goed als geen solidariteit van de EVV bemerkt, die tenslotte toch beweert de belangen van de Europese arbeiders te vertegenwoordigen.
De ervaringen tonen aan dat de vorderingen van de arbeiders door de kracht van de organisatie ondersteund moeten worden, zodat ze op de agenda gezet worden.
Wij Ierse communisten zijn voor het ontbinden van de EU in haar huidige vorm. We zijn er vooral tegen dat verdere bevoegdheden aan de commissie gegeven worden en we willen dat alle bevoegdheden aan de nationale regeringen worden teruggegeven.
Met de economische strategie, die de commissie alle EU-landen opdringen wil, kunnen de problemen van de diepe kapitalistische crisis niet opgelost worden. Vooruitgang in Ierland is alleen mogelijk met een nationale democratische strategie. Zij moet vooral aan de economische en sociale behoeften van ons volk beantwoorden. We moeten ons van de erfenis van een economische en sociale politiek losmaken die in eerste instantie de belangen van het Britse imperialisme diende en de afgelopen tijd door de eisen en de druk van de EU en de VS vervangen werd. Zo'n strategie zal, naar onze mening, de weg banen in de richting van een socialistische samenleving.
Ierland is nog steeds een verdeeld land. Zal de bezetting van Noord-Ierland door het Britse imperialisme voor altijd blijven bestaan?
De actuele crisis heeft de mensen in het noorden van Ierland getoond hoe weinig hun economische en sociale eisen meetellen en hoe weinig invloed ze hebben op de machtscentra in Londen, Dublin en de EU, waardoor ze geregeerd worden.
Om die reden pleiten we voor een economische en sociale strategie voor heel Ierland en nauwere politieke samenwerking tussen beide delen van het land.
Eensgezind kan grotere economische en sociale zekerheid bereikt worden. De arbeidersklasse moet daarbij de beslissende kracht zijn en bij de ontwikkeling van een nieuw Ierland moeten alle onenigheden overwonnen worden die zo zorgvuldig door de imperialistische krachten in stand werden gehouden.
Interview: Uli Brockmeyer, Zeitung vum Lëtzebuerger Vollek
Vertaling: Willy Berend