Rinze Visser
We zaten aan tafel aan de warme maaltijd. Onze zoon die die dag te gast was óók. Happend in de aardappels met groente ging zijn mobiele telefoon. Want de flexibele arbeider moet immers altijd te bereiken zijn. Het was iemand van het uitzendbureau die, omdat deze op dit tijdstip belde, zelf ook een flexibele arbeider was. Je hoeft morgen niet naar je werk; de baas wil met jou niet verder, zo klonk het. Ontslag dus. Twee weken en één dag gewerkt.
Weer moest ik denken aan die alsmaar voortdurende jammerklacht - aan dat Wientjesgehuil - van de werkgeversorganisaties, dat de bazen geen nieuwe mensen aan durven te nemen omdat ze er als er minder werk is zo moeilijk weer vanaf kunnen. Aan tafel dacht ik: kan het dan nog makkelijker?
Toen ik ergens dit voorval en mijn gedachten daarbij vertelde werd, kennelijk in een poging mijn standpunt af te zwakken, gezegd dat het hier natuurlijk wel over een uitzendbureau ging. Bij uitzendbureaus is zoiets toch normaal... Dus op staande voet ontslag krijgen is, als je voor een uitzendbureau werkt, de gewoonste zaak van de wereld. Dus als op staande voet ontslag niet zo mag heten, dan bestaat het dus niet...? En is dus ook niet meer erg? De sociale verbouwing van dit land en van heel wat andere landen is zowel materieel als ideeël al behoorlijk ver gevorderd.
Bij de NCPN vervoegt zich een moeder die tijdens een verjaardagsvisite post op de mat hoorde vallen. Daar was ook een blauwe envelop bij. Vierentwintighonderdzestig(!) euro kinderopvangtoeslag aan de belastingdienst terug te betalen. Weg feestvreugde. Dit bedrag dat over een van de voorgaande jaren ging was, ook na het doorzoeken van allerlei papieren, niet thuis te brengen. Het bleek dat de administratie door een koepelorganisatie - een stichting - werd gedaan. Deze had de toeslagen van de belastingdienst geïnd en had daarover nooit iets gemeld. Deze organisatie moest ook met betrokkene de eigen bijdrage met de toeslag verrekenen. Na een aantal weken telefoneren en mailen werd bericht dat de moeder nog een eigen bijdrage van meer dan vijftienhonderd euro verschuldigd was. Nog heel erg veel vergeleken met andere jaren. Hoe moest zij dat betalen van het karige loon dat zij als kantinewerkster bij een scheepswerf verdiende?
Weer bellen. Weer mailen. Hetzelfde verhaal als de vorige keer. Naar cursus, snipperdag, ziek, zwangerschapsverlof. Nooit te controleren smoezen te over. NCPN schrijft brief aan stichting. Na drie dagen is het te betalen bedrag dat voor rekening van de moeder komt van 2460 via 1500 naar 110 euro gegaan. Eigenlijk is dat bedrag te laag, constateren wij. Het zwijggeld zal wel ingecalculeerd zijn... Is hier een poging tot oplichting verijdeld? Waarschijnlijk wel.
Een jonge vrouw krijgt op staande voet ontslag bij McDonalds. Om één plakje kaas dat over was en in een hamburger voor een collega was gelegd. Nationaal - wat? - internationaal nieuws! Maar wel negen maanden later. Toen de rechter de jonge vrouw die het ontslag had aangevochten in het gelijk stelde. De NCPN kent het échte verhaal achter het nieuws. Hoe de baas-knechtverhoudingen van heel heel vroeger - in moderne gedaante, dat wel - voor miljoenen mensen allang weer praktijk is. Nieuws, omdat de jonge vrouw terugvocht en geen genoegen nam met ontslag op staande voet. Maar dan het verhaal achter het nieuws. Een voortdurend gevecht met uitkeringsinstanties, waaronder ook de sociale dienst. Een poging tot het opleggen van een boete is met veel moeite afgewend! Zij heeft een maand van honderdtachtig(!) euro moeten leven. Een andere maand van vierhonderd euro! Klachten hierover worden beantwoord met zinnen als 'dat is dan jammer voor u...'
De na het gerechtelijk nieuws aan koffie en stamtafel tot heldin verhevene is in werkelijkheid een geslagene. En wat te zeggen van al diegenen die een dergelijk ontslag niet gerechtelijk aanvochten? Of van hen die dat wel deden maar bij de rechtbank nul op rekest kregen? Is hier sprake van terreur van de machthebbende bazen en instanties? Waarschijnlijk wel.
Moeten we het hebben over de loondiefstal en oplichting waarvan de flexibele arbeidskrachten slachtoffers zijn? Vakantiegelden die nooit uitbetaald, dus verduisterd worden! Overwerkuren waardoor vanwege ontslag geen vrije dagen meer opgenomen kunnen worden en men naar de geldelijke vergoeding kan fluiten! Dat is dagelijkse praktijk! Laat niemand nu aankomen met de smoes dat het wel meevalt. Onze partij-afdeling, en zeker schrijver dezes, weet uit ervaring met mensen dat dit in Nederland anno 2010 de gewoonste zaak van de wereld is. Pas zei nog iemand tegen mij: "dat er vanuit woede hierover nog geen dooien vallen..." Mijn antwoord is dan altijd: "wat er nodig is, is collectieve woede!"
De wetenschap begeleidt het reactionaire proces. Krantenkoppen als 'Eerder ophouden met werken leidt tot geheugenverlies' en 'Ziekenhuisopname leidt sneller tot dementie' zullen we steeds vaker tegenkomen. Wat staat ons aan uitkomsten van 'wetenschappelijke' onderzoeken nog te wachten? Geneesmiddelen genezen niet, maar maken ziek? Slapen in de buitenlucht is gezond? Arme mensen zijn gelukkiger dan rijke? Mensen met vast werk vaker naar de dokter? Staan ons deze 'eigen bijdragen' van de wetenschap nog te wachten?
De mobiele telefoonontslagenen, de van hun vakantiegeld en loon bestolenen; de door de o zo keurige organisaties opgelichten; het McDonalds-plakje kaas-meisje; zij allen, zo kunnen toekomstige 'wetenschappelijke' onderzoeken uitwijzen, zullen de gelukkigste mensen van Europa - wat! - van de wereld blijken te zijn... Ontwaakt, verworpenen der aarde!