In steeds meer Europese landen neemt het verzet massale vormen aan, zoals hier in Spanje tegen de verhoging van de pensioenen.
In de nasleep van de Griekse schuldencrisis is op de internationale financiële markten een speculatie tegen de euro op gang gekomen. Om te voorkomen dat de eurozone uit elkaar valt, hebben de regeringsleiders en ministers van Financiën van de Europese Unie in het weekeinde van 8 en 9 mei in Brussel, samen met het Internationaal Monetair Fonds, een pakket maatregelen afgesproken ter waarde van 750 miljard euro. De onafhankelijke Europese denktank E2020 analyseert in het meinummer van GEAB de betekenis van deze besluiten voor de verdere ontwikkeling van de mondiale systeemcrisis.
Persbericht bij GEAB nr. 45 (16 mei 2010)
Zoals we enkele maanden geleden al voorspelden, gaat in het voorjaar van 2010 de mondiale systeemcrisis inderdaad een nieuwe fase in: die breidt zich plotseling enorm uit als gevolg van de onhoudbare omvang van de overheidstekorten en het uitblijven van economisch herstel. De dramatische sociale en politieke gevolgen van deze ontwikkeling markeren het begin van een proces van 'mondiale geopolitieke ontwrichting' (wereldwijde ernstige verstoring van de bestaande internationale verhoudingen) die we in februari 2009 al voorzagen.
En verder bevestigen de recente besluiten van de leiders van de eurozone (de 16 eurolanden binnen de EU) onze verwachting dat - in tegenstelling tot de heersende mening in de afgelopen weken - de euro niet zal 'exploderen' als gevolg van het Griekse probleem, maar dat integendeel de eurozone juist versterkt uit deze fase van de crisis tevoorschijn zal komen. We durven nu zelfs te stellen dat door deze besluiten, met steun van Zweden en Polen, een soort coup door de eurozone heeft plaatsgevonden, die een verdedigingsmechanisme moet creëren voor de financiële belangen van 26 van de 27 lidstaten van de EU en die het geopolitieke programma in Europa radicaal veranderd heeft.
Omdat dit niet past in hun gekleurde kijk op de wereld, zullen de meeste media en spelers enkele maanden nodig hebben om te accepteren dat achter een ogenschijnlijk zuiver budgettair-financiële beslissing op Europees niveau een geopolitieke breuk schuilgaat met mondiale gevolgen: een stap in de richting van een Europese politieke unie.
Coup door eurozone in Brussel: oprichters van EU nemen controle weer over
In dit nummer van GEAB analyseren we in detail de vele consequenties voor de Europeanen en de wereld van wat een coup door de eurozone binnen de EU genoemd zou kunnen worden. Gelet op de verslechterende situatie hebben de zestien immers de teugels van de EU in handen genomen door nieuwe mechanismen te creëren, en dat laat de andere elf lidstaten geen andere keuze dan mee te doen of geïsoleerd te raken.
Tien van hen hebben besloten tot het eerste (het Verenigd Koninkrijk heeft afgehaakt) en de twee belangrijkste onder hen, Zweden en Polen, hebben er zelfs voor gekozen om actief te participeren in het nieuwe verdedigingsmechanisme van de eurozone (de andere acht zijn momenteel óf bezig met de onderhandelingen rond hun toetreding tot de eurozone, zoals Estland, óf ontvangen al directe hulp van de eurozone, zoals Litouwen, Hongarije, Roemenië).
Meer dan drie jaar geleden hebben we deze (r)evolutie al voorspeld en onlangs hebben we aangegeven dat de ontwikkelingen in de eurozone snel zouden verlopen als de Duitse regionale verkiezingen en de Britse parlementsverkiezingen eenmaal achter de rug zouden zijn. Maar we hadden nooit gedacht dat het zo snel zou gaan, in slechts enkele uren. Ook staan we versteld van de doortastendheid wat betreft omvang (750 miljard euro of 1.000 miljard dollar) en aard (de eurozone neemt de controle over de EU over en er wordt een grote stap gezet naar verdergaande economische en financiële integratie).
Zonder dat ze ervan wisten en zonder dat er naar hun mening is gevraagd, zijn hiermee in feite 440 miljoen Europeanen burger geworden van een nieuw land, Euroland. Sommigen gebruiken al de gemeenschappelijke munt, de euro, terwijl allen vanaf nu verantwoordelijk zijn voor de gezamenlijke schulden en de instrumenten om de ernstige problemen als gevolg van de mondiale systeemcrisis op te lossen. Men kan de budgettaire en financiële besluiten die tijdens de top van het weekeinde van 8 en 9 mei zijn genomen om een antwoord te geven op de Europese staatsschuldencrisis, op verschillende manieren beoordelen, afhankelijk van de analyse van de crisis en haar oorzaken.
Wij geven in dit nummer van GEAB onze eigen zienswijze over dit onderwerp, maar er bestaat geen twijfel over dat er een radicale verandering in het Europese bestuur heeft plaatsgevonden: plotseling en volkomen onvoorzien is er een collectief continentaal bestuur opgestaan. Ironisch genoeg gebeurde dit precies 65 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog (dat overigens in Moskou groots werd gevierd) en op de verjaardag van de oprichting (in 1953) van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, de gemeenschappelijke voorloper van EU en Euroland. Deze gelijktijdigheid is geen toeval en markeert een belangrijke stap vooruit in de mondiale geopolitieke ontwrichting en het ontstaan van een nieuw mondiaal evenwicht.
Onder druk van de gebeurtenissen als gevolg van de crisis heeft de eurozone zich op deze manier onafhankelijk weten te maken van de Angelsaksische landen en hun financiële markten. Deze 750 miljard euro en dit nieuwe Europese bestuur (van de 26 continentale EU-landen) vormen samen de verdedigingslinie tegen de komende stormen die veroorzaakt worden door de onhoudbare westerse schuldenlast en die eerst het VK en vervolgens de Verenigde Staten zullen treffen, en daar onrust en chaos zullen veroorzaken waarvan de Griekse crisis slechts een voorproefje was.
EMF zal op lange termijn helft van bijdragen aan IMF afpakken: die van Europa
Dit is een onderwerp waar de meeste media al vele weken over zwijgen. In tegenstelling tot de heersende mening beheert het IMF eerst en vooral Europees geld. Van elke drie IMF-dollars is er één bijgedragen door de Europeanen en slechts één op de zes door de VS, wier aandeel gedurende de afgelopen 50 jaar is gehalveerd. Een van de consequenties van de besluiten die begin mei in Europa zijn genomen, is dat dit in de naaste toekomst drastisch zal veranderen.
We zijn ervan overtuigd dat binnen maximaal drie jaar, als het interventiefonds dat op 8 en 9 mei 2010 gecreëerd is verder uitgewerkt en geformaliseerd is tot het Europees Monetair Fonds, de EU zijn bijdrage aan het IMF met eenzelfde bedrag zal verminderen. We mogen er nu al vanuit gaan dat de reductie van de Europese bijdrage (uitgezonderd het VK) in de orde van grootte van tenminste 50 procent zal liggen. Dan kan het IMF weer een betere afspiegeling van de mondiale verhoudingen gaan worden door het aandeel van de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China) te vergroten en tegelijkertijd het Amerikaanse vetorecht te beëindigen. Dat zal echter ooktot gevolg hebben dat het IMF sterk aan belang zal inboeten, vooral omdat Azië reeds een eigen monetair fonds heeft opgericht.
Dit voorbeeld illustreert tot welke verstrekkende geopolitieke gevolgen de Europese besluiten van begin mei 2010 in de komende jaren zullen kunnen leiden. Het is niet waarschijnlijk dat de meeste personen die betrokken waren bij de besluitvorming rond de coup door de eurozone, zich volledig bewust waren van de implicaties van hun beslissingen. Maar niemand heeft ooit gezegd dat de geschiedenis vooral gemaakt wordt door mensen die weten wat ze doen.
Een van de oorzaken, maar ook van de gevolgen, van deze ontwikkeling is de volledige marginalisering van het VK. Sinds het begin van de crisis is het land, net als zijn Amerikaanse meester, in toenemende mate verzwakt en dat heeft de continentale EU-landen de mogelijkheid gegeven om de verdere ontwikkeling van het Europese project weer helemaal en onvoorwaardelijk zelf ter hand te nemen. Dit verlies aan invloed versterkt op zijn beurt weer het isolement van het VK, omdat de Britse leiders verstrikt zijn geraakt in een ontkenning van de werkelijkheid, die ze ook op hun bevolking hebben overgebracht.
Geen van de Britse politieke partijen - in dit geval ook niet de Liberaal-Democraten die meestal toch een grotere helderheid tonen - is genegen de decennia van scherpe kritiek te heroverwegen die Europa verantwoordelijk maakte voor alle kwaad en de euro alle mogelijke nadelen toedichtte. Ook als hun leiders zich bewust zouden worden van de domheid van een strategie die het VK elke dag verder isoleert, dan nog zullen ze, zelfs nu de wereldcrisis naar een hogere versnelling heeft geschakeld, zich niet los kunnen maken van dit algemeen geaccepteerde euroscepticisme onder de bevolking, dat ze gedurende de afgelopen jaren zo gecultiveerd hebben.
De ironie van de geschiedenis heeft zich in dit historische weekeinde van 8 en 9 mei 2010 weer eens duidelijk laten zien: door te weigeren deel te nemen aan gezamenlijke verdedigings- en beschermingsmechanismen van de eurozone hebben de Britse leiders in feite geweigerd om de laatste reddingsboei te grijpen die binnen hun bereik was (*). Het Europese continent kan nu rustig toekijken hoe zij gaan proberen de 200 miljard euro te vinden die hun land nodig heeft om de overheidsbegroting van dit jaar in evenwicht te brengen.
En als de leiders in Londen denken dat de speculanten in de City er voor zullen terugschrikken om het pond sterling te laten vallen en Britse staatsobligaties te verkopen, dan komt dat omdat ze nog steeds de grondbeginselen van het mondiale geldwezen niet begrepen hebben en evenmin de nationaliteiten van deze spelers gecontroleerd hebben.
In een wereld waarin de financiële markten hevig slag met elkaar leveren, heeft het VK te maken met concurrentie van Wall Street dat er alles aan zal doen om het mondiale kapitaal aan zich te binden, van Washington dat zich uitslooft om alle mondiaal beschikbare besparingen op te slorpen om zijn eigen tekorten te financieren, en van het Europees continent dat zich vanaf nu geplaatst heeft onder de paraplu van één munt en een gemeenschappelijke schuldenpolitiek.
We maken momenteel nog alleen de proloog van het toneelstuk mee, want de Britse hoofdrolspelers hebben nog steeds niet begrepen dat ze zich in een val gemanoeuvreerd hebben. Over enkele weken zal de Britse tragedie zich ontrollen en deze zomer zal het hele land ontdekt hebben in welke historische valkuil het, helemaal alleen, terechtgekomen is. (...)
Wat er het weekeinde van 8 en 9 mei 2010 in Europa is gebeurd, heeft een groot aantal directe wortels in de Tweede Wereldoorlog en haar gevolgen. Het is ook een van de kenmerken van de mondiale systeemcrisis zoals we in februari 2006 al voorspelden: "het einde van het Westen zoals we dat sinds 1945 hebben gekend." (...)
(*) In dit verband willen we een monetair fabeltje ontzenuwen dat in de economische media en onder een meerderheid van de economen circuleert: dat een land naar believen zijn munt kan devalueren, is helemaal geen teken van onafhankelijkheid, noch een zinvolle manier om uit een crisis te geraken, integendeel. Aan de ene kant worden deze waardeverminderingen opgelegd door de 'markt', dat wil zeggen door externe krachten die pas in laatste instantie begaan zijn met het lot van de getroffen bevolking; aan de andere kant leiden deze devaluaties onvermijdelijk tot een verarming van het land en een grotere afhankelijkheid van zijn handelspartners die in een systeem van vrij circulerend kapitaal met hun sterke munten het 'familiezilver' op kunnen kopen. Het proces dat momenteel in de eurozone aan de gang is en dat harde bezuinigingsmaatregelen oplegt, wordt juist gezamenlijk ondernomen met het doel om de betrokken landen in staat te stellen weer te komen tot gezonde overheidsfinanciën zonder dat tegelijkertijd het evenwichtige Europese sociaaleconomische model wordt aangetast.
Bron: www.leap2020.eu
Vertaling en bewerking: Louis Wilms.