Sociaalecomische redactie
De linkervleugel binnen de klimaatbeweging heeft sinds Kopenhagen snelle stappen vooruit gezet. In die stad ontstond de slogan 'verander het systeem, niet het klimaat'.
Het Internationaal Vakverbond lanceerde het begrip 'rechtvaardige overgang naar een koolstofarme economie' en 'waardig werk'. De uit Azië afkomstige internationale klimaatbeweging Peoples Movement On Climate Change bekrachtigde haar Peoples Protocol On Climate Change. Maar vooral dankzij Evo Morales vond in april de Klimaattop der Volkeren plaats, waar het 'Akkoord der Volkeren' werd opgesteld.
Het 'Peoples Protocol On Climate Change' en het 'Akkoord der Volkeren' geven visie en structuur aan de linkervleugel van de klimaatbeweging. (*)
De 'Peoples' Movement on Climate Change' ijvert om het 'Peoples' Protocol on Climate Change' naar voren te schuiven als de strategie van de Zuidelijke volkeren in antwoord op het probleem van de klimaatverandering. Het steunt op principes van volksmacht en is gericht op campagnevoering in het Zuiden met bijzondere aandacht voor rechtstreekse ondersteuning van gemeenschappen in hun inspanning voor op de bevolking gerichte alternatieven.
Onze planeet maakt een klimaatcrisis van rampzalige omvang door. Om de toestand ten goede te keren, dringen draconische maatregelen zich op. In de laatste vijftig jaar is de oppervlaktetemperatuur van onze aarde gemiddeld tweemaal zo snel gestegen als een eeuw daarvoor, en in de loop van de komende decennia zal ze waarschijnlijk nog sneller stijgen. Dertien van de laatste vijftien jaren (1993-2008) werden geregistreerd als de warmste jaren ooit. Die opwarming ontwricht het weer, brengt ecosystemen en de rijkdom aan soorten in gevaar, en vernietigt het leven en de broodwinning van de volkeren, in het bijzonder de armste en meest kwetsbare onder hen.
Hittegolven die vaker voorkomen, veranderende neerslagpatronen, tropische stormen die krachtiger worden, het stijgende zeeniveau. De impact van de klimaatveranderingen zal het hardst gevoeld worden door miljoenen armen en onderdrukten: vrouwen, inheemse volkeren, boeren, vissers, kleine eilandstaten en woestijnstaten. Afrika, Azië en Latijns-Amerika worden geconfronteerd met kortere groeiseizoenen, het verlies of de achteruitgang van landbouwgronden, een verminderde landbouwopbrengst en voedsel, een tekort aan zoet water. In Afrika zullen droogtes voor algemene ondervoeding, honger en hongersnood zorgen. Azië moet reeds het hoofd bieden aan overstromingen en aardverschuivingen met steeds grotere aantallen gewonden, doden en zieken. In Latijns-Amerika zullen hogere temperaturen en een verminderde biodiversiteit in de tropische wouden de ondergang van inheemse gemeenschappen tot gevolg hebben. Het stijgen van de zeespiegel en de toename van het aantal stormen bedreigen de volkeren van de kleine eilanden en kustgemeenschappen, en de stijging van de watertemperatuur vermindert de visvoorraden.
De onbestendigheid van het klimaat op onze planeet wordt veroorzaakt door de ongeziene groei van door de mens voortgebrachte broeikasgassen in de dampkring gedurende de laatste twee eeuwen. De gevaarlijkste toename is de uitstoot van koolstofdioxide (CO2), veroorzaakt door het ongebreidelde gebruik van fossiele brandstoffen om energie te leveren aan de kapitalistische nijverheid, handel, vervoer, industriële landbouw, voedselproductie, en voor de oorlogsvoering. De wijdverbreide ontbossing draagt ook bij tot de uitstoot en verlamt de mogelijkheid van de planeet om koolstof opnieuw op te slaan. De verhoogde opeenhoping van broeikasgassen in de dampkring veroorzaakt een opwarming die snel dichter bij de geschatte drempelwaarde komt voor het ontketenen van een rampzalige klimaatverandering: twee graden boven het voorindustriële peil.
De laatste twee eeuwen zijn een aaneenschakeling geweest van grote doorbraken in technologie, productie en welvaartspeil. Die doorbraken kwamen er echter door een onevenwichtig gebruik en overdreven uitbating van de gemeenschappelijke rijkdommen van de planeet, ten voordele van een minderheid van de wereldbevolking en ten koste en ontbering van de rest van die bevolking. De hoofdrolspelers in dat drama zijn de multinationale ondernemingen uit het Noorden, wier tomeloze private winstbejag de controle vereist over kolossale hoeveelheden energie- en natuurlijke hulpbronnen, wat niet alleen leidt tot een ecologische vernietiging, maar ook tot de beroving en verarming van grote aantallen bevolkingsgroepen.
Inderdaad, de twee eeuwen van steeds groter wordende uitstoot en ecologische vernietiging vallen samen met twee eeuwen van steeds erger wordende economische ongelijkheid tussen landen onderling en er binnenin; met een groeiende opeenhoping van rijkdom bij een beperkte mondiale elite en een veralgemening van behoeftigheid onder de massa van de mensheid; met agressieoorlogen voor de controle over strategische rijkdommen; met koloniale en neokoloniale onderwerping van landen; met het overnemen en beheersen door private bedrijven van de natuurlijke en productieve hulpbronnen van het Zuiden, waarbij het Zuiden zijn economische en staatkundige zelfbeschikking verloor aan machtige economische en politieke organisaties zoals de Wereldbank, het Internationaal Muntfonds, de Wereldhandelsorganisatie. Het bestel dat de klimaatveranderingen veroorzaakt heeft zit tevens achter de ingebakken armoede, onderontwikkeling en oorlog die de kwetsbaarheid heeft vergroot van miljoenen levens die weinig of geen verantwoordelijkheid dragen in de oorzaak van de klimaatveranderingen.
Het is wetenschappelijk aangetoond dat de klimaatveranderingen en hun gevolgen zich vroeger en sterker laten voelen dan aanvankelijk voorzien. De ijskap van de Noordpool, de Zuidpool en Groenland smelt vlugger, de oceanen verzuren snel, en de hogere oppervlaktetemperaturen in de Stille en Atlantische Oceaan zorgen voor nog verwoestender wervelstormen. Doortastende en maatschappelijk eerlijke oplossingen zijn dringend nodig. De uitstoot moet dringend afvlakken en dalen, willen we de opeenhoping van CO2 in de dampkring beperken tot een waarde van 350 deeltjes per miljoen (ppm), en de opwarming onder de anderhalve graad Celsius houden, teneinde de rampzalige gevolgen van de klimaatveranderingen op de armste en kwetsbaarste bevolkingsgroepen in de wereld te beperken.
De actie over heel de wereld: dient de sociaal onrechtvaardige mechanismen die aan de basis liggen van de klimaatveranderingen te erkennen en recht te trekken; moet eerlijk en rechtvaardig zijn; moet de historische verantwoordelijkheid en de actiemogelijkheid weerspiegelen; moet de democratische vertegenwoordiging en het medezeggenschap van de armen toelaten en hun noden ondervangen.
De bestaande officiële klimaatinspanningen lopen echter achter op de klimaatveranderingen en de huidige impact. Niet alleen hebben de regeringen en de ondernemingen van het Noorden geweigerd hun historische verantwoordelijkheid inzake het terugdringen van de uitstoot op zich te nemen en deklimaatacties van het Zuiden te ondersteunen, maar ze hebben de klimaatcrisis ook misbruikt om in eigen voordeel bedachte oplossingen uit te werken, te wettigen en toe te passen, die nieuwe winstkansen scheppen en de macht van bedrijven vergroten over natuurlijke hulpbronnen, productie en energiesystemen, fondsen en technologieën.
De belangen van machtige minderheden uit het Noorden en uit het zakenleven hebben de Kaderconventie van de Verenigde Naties over de klimaatverandering (UNFCCC) ondermijnd. Het Verdrag van Kyoto heeft de verantwoordelijkheid en het afleggen van rekenschap voor de klimaatcrisis verminderd door de vermarkting van de gemeenschappelijke dampkring. De regeling met compensaties en verhandeling van emissierechten, hevelt de aanpassingskosten over van de rijken naar de armen, schept nieuwe afhankelijkheidsrelaties, beloont bedrijven voor de vervuiling die ze aanrichten en verhoogt hun winstmogelijkheden.
Door hun verplaatsing naar de landen uit het Zuiden hebben de multinationale ondernemingen en de investeerders in het Noorden hun energieverslindende bezigheden behouden en zelfs verhoogd, door de plaatselijke elites voor zich te winnen en deelgenoot te maken aan het vernielende proces van kapitalistische productie en consumptie.
Bovendien lijken de huidige onderhandelingen voor een klimaatbeleid zich na 2012 eerder in de richting van een verergering dan in de richting van een oplossing te ontwikkelen. De grootmachten blokkeren de toezegging tot drastische wetenschappelijk aangetoond nodige uitstootbeperking en de financieringen van de kosten in de ontwikkelingslanden voor aanpassing en milderen. Ook duwen ze agressief naar een akkoord dat de verantwoordelijkheid voor een bindende emissiebeperking uitbreidt naar de ontwikkelingslanden, en erger nog laten ze alle verplichte emissieregelingen vallen en geven zo blijk van een groot misprijzen voor billijkheid, rechtvaardigheid, en eigen verantwoordelijkheid in klimaatverandering.
Daarom was het dringend nodig een Volksprotocol over de Klimaatverandering op te stellen, dat het standpunt van de volkeren over dit voor de mensheid zeer dringende vraagstuk vastlegt. Deze verklaring verwoordt de waarden en beginselen die de wereldwijde actie dienen te leiden in de strijd van de volkeren tegen de klimaatsveranderingen en de bijhorende ecologische en maatschappelijke vernietiging. (wordt vervolgd)
(Vertaling uit het Engels van Peoples'Protocol on Climate Change) http://peoplesclimatemovement.net 23 november 2009
(*) Wie meer wil weten of doen kan contact opnemen met Wiebe Eekman.
+32 4 7789 2189