Griekenland op het 'juiste' pad...

Op 14 oktober jl. beval de sociaaldemocratische PASOK-regering de oproerpolitie om de archeologische site van de Akropolis binnen te vallen om werknemers met tijdelijke contracten die demonstreerden voor het recht op een stabiele en duurzame arbeid aan te vallen. De politie gebruikte traangas en wapenstokken tegen de werknemers met een tijdelijk contract die de ingang van de Akropolis hadden afgesloten als onderdeel van een reeks demonstraties met de volgende eisen: permanent en stabiel werk, onmiddellijke uitbetaling van alle achterstallige lonen (in sommige gevallen al 22 maanden niet uitbetaald), de stopzetting van alle ontslagen, enz. Ten minste vier werknemers raakten gewond. Ook elders in Athene trad de politie bruut op tegen werknemers die opkwamen voor hun rechten. Soortgelijke berichten over politieoptreden komen uit Frankrijk en België. Het schandalige politieoptreden in Rotterdam op 1 mei past in deze ontwikkelingen. (Foto KKE; zie http://inter.kke.gr).

Anna Ioannatou

Op 7 november a.s. vinden in Griekenland gemeenteraads- en districtsverkiezingen plaats in een sterk veranderde sfeer vergeleken bij vier jaar geleden. Sinds de nationale verkiezingen van 4 oktober vorig jaar is het land in een golf van stakingen, betogingen en protesten terechtgekomen waar geen eind aan schijnt te komen. Over de krasse maatregelen, die de nieuwe regering nam om het land op het "goede pad" te helpen, schreven wij al herhaaldelijk.

De prijzen blijven stijgen in veel snellere mate dan het Europese gemiddelde via stijgingen van de btw, eerst met 11 procent en al spoedig daarna met nog eens 23 procent, zelfs op het geliefde volksgerecht souvlaki.

Premier Papandreou verklaarde laconiek, dat alles wat zijn regering nu doet al jaren geleden had moeten gebeuren en dat de economische crisis hem een mooie gelegenheid biedt de krasse onpopulaire maatregelen te rechtvaardigen. Dat er door Griekenland een bezem moest worden gehaald is duidelijk, maar de ware stal is het economische systeem op zich en dat probeert men juist te redden ten koste van de bevolking.

In Griekenland is er meer corruptie, meer belastingontduiking, meer politiek cliëntelisme dan in andere landen van Europa. Nog steeds gesloten beroepen, zoals de transporteurs, die voor de meest recente stakingen zorgden, een soort gildes die moesten worden opengegooid en modern kapitalistisch moeten worden. En dat gaat een aantal bedrijven de kop kosten.

Krasse veranderingen vinden nu ook plaats in de hele gemeentestructuur van het land. Het z.g. plan 'Kallikrates' betekent een forse vermindering van het aantal gemeenten en is de meest radicale herstructurering van het lokale en provinciale zelfbestuur die sinds 1974 heeft plaatsgevonden.

Particuliere commercialisering al wat de klok slaat

'Kallikrates' en het beruchte memorandum (dat van die maatregelen van de troika om het probleem overheidsschulden op te lossen, waarover al herhaaldelijk in vorige nummers van Manifest) zijn met elkaar verbonden, want het memorandum zal ook toegepast worden met behulp van de nieuwe gemeenten en districten.

Een greep uit diverse kranten: "Het toekomstmodel voor de groei loopt via het gemeentewezen en de verkozen districtsbesturen", "de verkozen plaatselijke leiders krijgen heel wat te managen", "de burgemeester, vooral die van de grote steden en het districtshoofd moeten de gemeente en het district in de uniforme Europese ruimte weten in te lijven".

De grotere bestuurseenheden met hun burgemeesters en districtshoofden als lokale en provinciale managers scheppen een geschikter kader voor samenwerking met monopoliegroepen in het bedrijfsleven, die dan publieke werken op zich gaan nemen voor de infrastructuur - zoals energie, vervoer enz. - waarvoor het nieuwe gemeentewezen zelf moet betalen. Hetgeen betekent dat lonen, arbeidsomstandigheden en verzekeringsstelsel onder een rechtstreekse neerwaartse druk komen te staan, geheel naar de wens van het memorandum.

Nog ernstiger is dat sectoren als gezondheid, sociale voorzieningen, landbouw, veeteelt, milieu en onderwijs ook onder plaatselijke verantwoordelijkheid komen te vallen, die daar dan geld voor moet zien te vinden.

Ziekenhuizen bijvoorbeeld zullen moeten gaan functioneren als "zelfstandige economische eenheden", die zichzelf bedruipen in een gemeenschappelijk raam met de particuliere sector. Dus volgens particulier-economische op de concurrentie georiënteerde maatstaven.

Geld krijgen ze niet van de overheid en dat betekent weer flink bezuinigen op dit gebied en voor de bevolking meer plaatselijke belastingen en particuliere betalingen doordat de financiële lasten "gedecentraliseerd" worden. Bovendien wordt de landelijke eenheid in onderwijs en onderzoek in sectoren als rurale ontwikkeling, landbouw en visserij verbroken, doordat elke bestuurseenheid haar eigen belangen en mogelijkheden gaat afwegen.

Het centrale controlemechanisme van de overheid op productief commerciële activiteiten die het milieu en de volksgezondheid beïnvloeden, wordt sterk verzwakt. Diensten worden ingedeeld (voorzover niet gewoon afgeschaft), al naargelang de concurrentiemogelijkheden en de ondernemerscapaciteit van elke gemeente of district. Vast personeel zal geleidelijk aan helemaal vervangen worden door flexibele werknemers en vrijwilligers. Dat er veel ontslagen zullen vallen hoeft dus geen betoog.

En toch blijven alle politieke partijen, behalve de communistische, volhouden, dat gemeenteraadsverkiezingen niet politiek zijn, maar "zelfbestuurlijk", een term die erg gepusht wordt de laatste tijd.

Hoe 'onafhankelijk' is onafhankelijk?

De zogeheten 'onafhankelijke' kandidaten zijn een verschijnsel, dat zich vooral bij dit soort verkiezingen voordoet en mooi aansluit bij het z.g. niet-politieke karakter van plaatselijke verkiezingen. De aanstaande verkiezingen geven een hausse van dit verschijnsel te zien. Aan de ene kant kaderleden van burgerlijke partijen, die ineens verklaren onafhankelijk te zijn en zogenaamd boven alle partijen staan. Aan de andere kant de partijen zelf, die ineens o zo voor de "plaatselijke samenleving" zijn en "onafhankelijke" kandidaten lanceren.

Zo presteerde de regerende Pasok het via het onafhankelijkheidsfoefje met drie burgemeesterskandidaten voor Athene-centrum te komen, alle drie gisteren nog van de Pasok. De verkiezingen voor het plaatselijk zelfbestuur zijn immers niet politiek... Dit keer doen aan dit spel ook de kleinere partijen mee, behalve de KKE, die dan ook constant door iedereen aangevallen wordt, omdat zij ook deze verkiezingen politiek vindt.

Hoezeer de andere partijen het op dit punt eens zijn mag het voorbeeld van het eiland Ikaria demonstreren (zo'n 40 procent van de bevolking daar stemt communistisch), alwaar alle andere partijen zich in één lijst aaneengesloten hebben tegen de communisten. Een parlementslid van het ultrarechtse Orthodoxe Volks Reveil formuleerde het zo eerlijk in een interview: "Alle democratische niet-communistische burgers samen, een ieder die de KKE-schimmel zat is, steunt de lijst van de verzoening..."

De lijn is duidelijk zichtbaar: Griekenland moet een liberaal kapitalistisch land worden en heel wat structuren zaten deze Europese en wereldwijde ontwikkeling in de weg. Daar komt nu wel zeer drastisch en plotseling, naar het volksgevoel, verandering in. De krant 'Rizospastis' kwam met een artikel, waarin de internationale ervaring met vergelijkbare veranderingen wordt vermeld aan de hand van voorbeelden uit Denemarken, Frankrijk, Italië, Duitsland, Spanje, Finland, Engeland en ook de VS.

In de 27 lidstaten en de 271 districten van de EU zijn de economische en sociale ongelijkheden groot en bovendien nog scherper geworden na de nieuwe toetredingen van 2004 en 2007. Conclusie van de krant: "Kallikrates" heeft als doel de burgerlijke staat aan de moderne eisen van het kapitaal aan te passen.