In het 50e nummer van GEAB analyseert de Europese denktank LEAP/E2020 de ontwikkeling van de schuldencrisis in de westerse landen. In de Verenigde Staten is de centrale regering de politieke regie kwijt en dreigen lokale overheden te bezwijken onder hun schuldenlast. In Europa wordt gewerkt aan een gemeenschappelijke aanpak van de crisis, onder andere door de invoering van euro-obligaties. Op basis van deze en andere ontwikkelingen verwacht het onderzoeksteam dat in de tweede helft van 2011 de zeepbel van Amerikaanse en Europese staatsschulden uiteenspatten zal en dat beleggers een deel van de rekening zullen gaan betalen. Lees meer hierover in onderstaand persbericht.
De onderzoekers gaan in deze GEAB ook nader in op de structurele gevolgen van WikiLeaks voor de invloed van de VS in de internationale betrekkingen. De openbaarmaking van vele duizenden ambtsberichten door WikiLeaks leidt volgens hen tot de definitieve ontmaskering van de Amerikaanse mythe. Ook al proberen de VS en hun bondgenoten naar buiten toe de betekenis ervan te bagatelliseren, toch gaat het in werkelijkheid opnieuw om een gebeurtenis die de ondergang van de naoorlogse wereldorde zal versnellen. De VS lijken op een goochelaar wiens trucs verraden worden: hij is niet meer in staat om zijn publiek te overdonderen en in zijn ban te houden.
Persbericht bij GEAB nr. 50 (16 december 2010)
In de tweede helft van 2011 zullen wereldwijd de beleggers moeten erkennen dat het Westen een groot deel van de schulden die het in de afgelopen 20 jaar is aangegaan, nooit zal terugbetalen. Wij gaan ervan uit dat het moment van de waarheid in oktober 2011 bereikt zal worden. Dan zullen veel Amerikaanse steden, gemeenten en staten een bankroet niet meer kunnen vermijden, omdat de centrale regering hen niet langer financieel zal kunnen ondersteunen. Tegelijkertijd zullen de Europese landen een groot deel van hun schulden moeten herfinancieren. (Het Verenigd Koninkrijk meegerekend gaat het voor 2011 en 2012 om meer dan 1.500 miljard euro per jaar.)
Tegen die tijd heeft de mediahysterie, dat de staatsschulden van de perifere eurolanden onvermijdelijk zullen leiden tot het uiteenvallen van de eurozone, de voorwaarden geschapen voor een zodanige paniek onder de beleggers dat aan deze zijde van de Atlantische oceaan de zeepbel van de staatsschulden zal uiteenspatten. Een voorproefje van wat ons te wachten staat hebben we in november 2010 al gekregen toen op de markt voor Amerikaanse 'munis' (leningen aangegaan door lagere overheden ter financiering van lokale publieke infrastructuur) een minikrach in de loop van slechts enkele dagen de totale winst van een geheel jaar vernietigde. Deze extreem scherpe koersdaling, die wij al afgelopen juni voorspelden, is voor het brede publiek bijna volledig verborgen gebleven. De Brits-Amerikaanse media (met name de Financial Times) zijn in staat geweest de wereldwijde aandacht volledig op de 'eurocrisis' en het naderende einde van de eurozone te richten. (De hysterie bereikt momenteel bijna het niveau van de berichtgeving over de Mexicaanse griep een jaar geleden.) Correct is dat de combinatie van de Europese schuldencrisis en de krach op de Amerikaanse markt van 'munis' momenteel een sterk explosief mengsel vormt. Volgens ons bevindt het internationale financiële systeem zich in een situatie die vergelijkbaar is met die van het voorjaar 2008: toen was het faillissement van Bear Stearn de voorbode van de ondergang van Lehman Brothers en daarna in september van de ineenstorting van Wall Street. Dat de media zelden waarschuwen voor de werkelijk grote gevaren en liever een vals alarm afgeven, is inmiddels algemeen bekend.
Trouw aan onze eigen 'methode van politieke anticipatie' houden we ons natuurlijk al enkele jaren ook bezig met de vraag of de euro niet zou kunnen verdwijnen of in elkaar zakken. Volgens ons bestaat daar slechts één scenario voor: als tenminste twee van de grote eurolanden geregeerd zouden worden door partijen die er belang bij hebben dat conflicten binnen Europa weer gaan oplaaien. Voor de komende twintig jaar - en dat is de tijdshorizon van onze voorspellingen - achten wij de waarschijnlijkheid hiervan nul. Deze conclusie is natuurlijk teleurstellend voor diegenen die treuren om het verdwijnen van de D-Mark of de Franse franc, en voor die economen die menen dat hun theorieën voor de werkelijkheid belangrijker zijn dan de feiten. Maar ook voor die Britten die zich niet kunnen voorstellen dat het Europese vasteland in economische en financiële zaken zijn weg zonder hen zal voortzetten. Volgens WikiLeaks gaat zelfs Mervin King, de voorzitter van de Engelse centrale bank, ervan uit dat de eurozone onder druk van de crisis versneld tot een eenheid zal groeien.
De westerse schuldencrisis verscherpt zich met hoge snelheid onder de toenemende druk van vier factoren:
Deze vier factoren zorgen voor ontwikkelingen en reacties die natuurlijk per land en regio kunnen verschillen.
Europa verandert langzaam maar uiteindelijk met een tot dusver onvoorstelbare snelheid van een eurozone in de quasi-staat Euroland. Dat dit proces vaak moeizaam verloopt heeft volgens ons drie oorzaken:
Het effect van deze mediamanipulatie neemt echter sterk af, want tijdens de 'Ierse crisis' verloor de euro ten opzichte van de dollar veel minder aan waarde dan tijdens de eerdere 'Griekse crisis' nog het geval was. Volgens ons zal vanaf het voorjaar van 2011 negatieve berichtgeving over de euro nog slechts tot verwaarloosbare koersveranderingen leiden. Wat de kwaliteit van de Europese politici betreft vestigen wij onze hoop op de verkiezingen die in 2012/2013 in de belangrijkste landen van de eurozone zullen plaatsvinden. Tegelijkertijd zal dan ook de kwestie van de democratische legitimering voor de verstrekkende structurele omvorming van de Europese Unie opgelost worden. Een en ander betekent dat tot 2012/2013 eerst de noodzakelijke maatregelen genomen worden om de crisis te overwinnen en dat pas in tweede instantie de democratische legitimering daarvoor geschapen wordt.
Als de beleggers eenmaal begrepen hebben wat eigenlijk schuil gaat achter het debat over de invoering van euro-obligaties (obligaties luidend in euro's en uitgegeven door alle eurolanden en enkele andere EU-lidstaten; ook eurobonds genoemd), dat sinds enkele weken steeds intensiever gevoerd wordt, zal de zeepbel van de schulden van de westerse staten sneller uiteenspatten dan iemand zich tot nu toe kan voorstellen. Want uiterlijk eind 2011 zullen tegen de achtergrond van de oprichting van een duurzaam Europees Financieel Stabilisatie Fonds de kaarten met betrekking tot die euro-obligaties op tafel gelegd worden. Dan zullen speculanten die momenteel massaal Grieks en Iers schuldpapier kopen, tot hun verrassing moeten vaststellen dat de Europese solidariteit voor hen niet zal gelden, wat de regeringen vandaag ook beweren.
Wij voorzien dat de oplossing van de schuldencrisis daarin zal liggen dat beleggers gedwongen zullen worden om hun staatsleningen om te wisselen in euroleningen waarvan de rente en de terugbetaling gegarandeerd worden door alle eurolanden. Omdat de situatie op de markten van staatsschulden tegen die tijd nog verder verslechterd zal zijn, zal de rente op die euro-obligaties beduidend lager zijn en zal de omwisseling alleen maar kunnen plaatsvinden met een korting van 30 tot 50 procent. De in 2012/2013 nieuw gekozen Europese regeringen zullen een voldoende democratische legitimering hebben om een dergelijke gedwongen omruil door te voeren, waarvan de grote banken (ook Europese) de eerste slachtoffers zullen zijn. Het is zeer goed mogelijk dat aan enkele geprivilegieerde crediteurlanden zoals China, Rusland en de olie-exporterende landen een omruil tegen betere voorwaarden zal worden aangeboden. Voor hen zal de hele operatie daarmee zeer positief uitpakken, want in een klap zijn ze dan van hun onzekere beleggingen af.
Bron: http://www.leap2020.eu
Vertaling en bewerking: Louis Wilms