Sociaaleconomische redactie
In alle stilte bereidt Europa zich voor op een revolutie. Het concurrentiekrachtpact van Van Rompuy en Barroso is helemaal niet vager of milder dan dat van Merkel en Sarkozy, zoals enkele kranten schreven. "Dit is een frontale aanval op sociaal Europa. Veel erger dan de Bolkesteinrichtlijn", klinkt het in vakbondskringen.
Het FD berichtte op 1 maart jl. over het concept van het concurrentiekrachtpact van Europees president Herman Van Rompuy en Commissievoorzitter José Manuel Barroso. Het plan zou "tamelijk vrijblijvend" zijn en "tanden missen" omdat er "geen afdwingbare afspraken" in staan. Volgens betrokkenen bij het beraad zijn de EU-lidstaten het nog lang niet eens over de voorstellen. Op 11 maart spreken de regeringsleiders er verder over. Berlijn had eerder gesuggereerd dat de pensioenleeftijd in de eurolanden zou meegroeien met de demografische ontwikkeling. Van dit harde punt zou weinig meer over zijn gebleven.
Volgens Ronald Janssen, economisch adviseur van het Europees Vakverbond (EVV) worden "de teksten alleen maar erger". "Iedereen staart zich blind op de index. En het klopt: er staat niet meer dat de automatische loonindexering moet worden afgeschaft, maar wel dat het systeem verbeterd moet worden. Daarmee kan je natuurlijk nog altijd alle kanten uit."
Belangrijker is echter dat Van Rompuy en Barroso de lonen in de pas willen laten lopen met de stijging van de productiviteit. "Dat betekent dat de vakbonden in alle Europese landen de inflatiecompensatie moeten opgeven", vreest Ronald Janssen.
"In 1999 sloten de Duitse vakbonden een pact met de eerste regering van Gerhard Schröder. Daarin stond toen ook dat de lonen niet sneller mochten stijgen dan de productiviteit. Maar gaat dat over de reële lonen (het loon dat rekening houdt met vermindering van de koopkracht, nvdr) of over de nominale lonen? Zo vroeg men zich al snel af in vakbondskringen. Tien jaar later kennen we het antwoord: de nominale lonen mogen niet sneller stijgen dan de productiviteit. Met de inflatie wordt minder rekening gehouden", aldus Janssen.
Ook in de andere hoofdstukken ziet Janssen de Duitse geest rondwaren. "Volgens de tekst willen ze de werkgelegenheid aanzwengelen. Dat wil iedereen natuurlijk. Maar je moet kijken naar de concrete maatregelen die worden voorgesteld. Het gaat over 'werknemers makkelijker kunnen ontslaan' en 'Make work pay'. Dat laatste betekent de werkloosheidsuitkeringen verlagen, in lijn met de Hartz-plannen in Duitsland", aldus Janssen.
In het voorstel van Van Rompuy en Barroso staan wel meer dingen die de vakbonden zullen doen steigeren. Zo moet het brugpensioen verder ingeperkt worden en de pensioenleeftijd moet de levensverwachting volgen. Loonlasten moeten vervangen worden door belastingen op consumptie. Bij loonlasten dragen de sterkste schouders de zwaarste lasten, bij btw betaalt iedereen (grootverdiener of klein pensioentje) evenveel. En de lonen van ambtenaren moeten aan banden worden gelegd.
Van Rompuy en Barroso willen ook een einde maken aan "beperkingen in de handelssector zoals onevenredige beperkingen van openingsuren en bestemmingsplannen". Moeten de vakbonden binnenkort meer koopzondagen slikken?
Elk land moet het voortaan ook wettelijk onmogelijk maken om hoge begrotingstekorten te boeken.
Het competitiviteitspact is ook maar één van de pijlen op de boog van de liberale Europese hervormers. Er zijn ook nog de Economic Governance Proposals van de Europese Commissie waar wel sancties aan verbonden zijn voor lidstaten die niet in de pas lopen en de Annual Growth Survey. En er zijn de interventies in landen met financiële problemen zoals Griekenland, Ierland en binnenkort waarschijnlijk Portugal. Op verschillende fronten probeert men de zaken in beweging te krijgen.
Volgens Janssen is de aanval op de sociale verworvenheden ongezien. "Dit is veel erger dan de Bolkesteinrichtlijn. Hier gaat men naar het hart van de vakbonden. Dit is een frontale aanval op sociaal Europa. Dit zou in elke krant voorpaginanieuws moeten zijn", aldus Janssen.
Van Rompuy en Barroso hopen op de informele top van 11 maart met de eurolanden overeenstemming te bereiken over hun pact. Ook de eurotop van 24 maart wordt een cruciale datum.
Bron: http://www.dewereldmorgen.be (Christophe Callewaert).