Rinze Visser
Wij leven in een tijd van de 'rechtvaardiging'. Van de rechtse rechtvaardiging, wel te verstaan. Laat ik dit proberen uit te leggen. Eerst moet ik iets kwijt dat later, zo hoop ik, als relevant zal overkomen waar het gaat om de aanhef van dit stuk: ik word misselijk van het woord 'bezuinigingen'. Ook ik ben uiteraard boos over het snijden in en het kappen van belangrijke sociale, culturele en welzijnsvoorzieningen. Die boosheid deel ik met velen. Maar die misselijkheid, die onpasselijkheid, heeft een andere oorzaak.
Die oorzaak is dat Jan en alleman, links, rechts en in het midden, jong en oud, het alsmaar over bezuinigingen hebben en dat er massaal - niet door de politieke opperslopers - over hervormingen gezwegen wordt. Bezuinigingen kunnen door een andere regering weer opgeheven of gewijzigd worden. Hervormingen zijn, zo is de bedoeling, voor eeuwig!
Zolang ik meedraai in de politieke wereld, als communist vooral, is er niet één regering geweest die, zelfs ook niet in een tijd van sociale vooruitgang, niet over bezuinigingen sprak en ze niet in het vooruitzicht stelde. 'Bezuiniging' hing altijd aan elke regering als de lach aan de kont van een goede humorist. Als men het nu over bezuinigen heeft, dan is er sprake van een periode waarin het hele ontwikkelde kapitalistische stelsel volledig hervormd wordt. Van het sociale gebouw: arbeiders- en vakbondsrechten, sociale voorzieningen in alle vormen zal niets meer over zijn als de geplande hervorming haar beslag heeft gekregen. Zelfs het staatsbestel zal er aan worden aangepast. Geen steen zal meer op de andere staan. Daar gaan we naartoe! Als er geen tegenkrachten opstaan en terugvechten! Als er niet vanuit de verdediging aanvallende posities worden geschapen! Maar dan zal er eerst wél verdedigd moeten worden!
Rechts, en dat is tegenwoordig het meest brute anticommunisme, heeft het voor het zeggen. Alles wat 'links' daar tegenin brengt is het zich verslikken in de eigen zwakheden. Vrijwel elk links tegengeluid is een pleidooi voor afzwakken van het rechtse streven naar totale liquidatie van het sociale gebouw. Rechts beschikt over hele legers van scribenten, woordvoerders, wetenschappers, aanroepers, lokale politici, gehaaide en verwarde ijdeltuiten, om zijn logisch klinkende argumenten voor het voetlicht te brengen, waarbij het woord 'rechtvaardig' vaak valt. Dit om de huidige politiek en haar plannen te rechtvaardigen. Zij heeft overal een verhaal op. De kapitalistische hervormingspolitiek vereist een plausibele rechtvaardiging, een in al zijn facetten daaraan aangepaste ideologie.
Wil de regering bijstandsuitkeringen aanpakken van mensen waarbinnen het gezin een of meer verdienende kinderen wonen? Wat is daar in het rechtse verhaal dan mis mee? Migranten uit armere landen afkomstig steunen hun families in die landen toch ook financieel? En dan ook nog vaak van hun armoedige inkomen...! (HP-De Tijd-week 10). Het moet toch logisch zijn dat er in families, in gezinnen sprake van solidariteit is? Hiermee eigenlijk suggererend dat het sociale stelsel tientallen jaren onsolidair en onrechtvaardig in elkaar stak. Maar, is een bijstandsuitkering dan toch niet gewoon een werklozenuitkering? Is het de maatschappij dan niet meer aan te rekenen dat zij het probleem werkloosheid niet kan en ook niet wil oplossen? Nee, de niets ontziende, keiharde neoliberale kapitalistische maatschappij in wording, met haar politici en uitvoerders brengen de solidariteit terug in de gezinnen, wat de gezinnen door toedoen van de 'linkse kerk' zolang ontbeerd hebben.
Kon je niet in de jaren tachtig van de vorige eeuw - nog maar kort geleden eigenlijk - op elke pagina lezen dat oude mensen het allerliefst in hun eigen vertrouwde omgeving willen blijven wonen? En dat deze uit vele onderzoeken gebleken bevinding bevestigde dat de politiek van sluiting en inkrimping van ouderenverzorgingstehuizen toen heel menslievend was? Deze rechtvaardigingstactiek werpt ook nu elke dag zijn rechtse neoliberale vruchten af. Ontwikkelingshulp voor arme landen? Niet meer doen, want die maakt mensen daar afhankelijk en daarom diep ongelukkig en houdt elke vooruitgang tegen... Het bestaan van een sociaal stelsel - in feite niet meer dan een afgedwongen garantie tegen kapitalistische conjunctuurschommeling, uitbuiting en willekeur - slecht voor de mensen, omdat het de zelfredzaamheid en initiatieven vernietigt... Met dank aan de 'linkse kerk'...
Wat tegenwoordig voor links doorgaat zou in staat moeten zijn honderden deugdelijke argumenten - waaronder vooral humane - naar voren te brengen, maar doet dat niet of slechts halfbakken. Omdat elke schuchtere poging daartoe verzandt in het deels meegaan met de rechtse neoliberale rechtvaardigingsargumenten. Niemand langs de kant, niemand achter de geraniums, iedereen moet meedoen, ze zijn links en rechts inwisselbaar...!
Al te veel wordt uit het oog verloren dat er een totale verbouwing van het kapitalisme met een sociaal gezicht aan de gang is. Al teveel gaat de discussie over bezuinigingen, of deze wel of niet nodig zijn, welke mate van bezuinigen wel of niet nog acceptabel is, in welke sector wel of niet bezuinigd mag worden. Over het financieringstekort, over de kredietcrisis. En ja, over bonussen. Als de grootrovers eens het goede voorbeeld zouden geven door voor één keer van hun bonus af te zien of met wat minder genoegen te willen nemen... Maar mensen, het gaat hier over hervormingen! Zij die verblind zijn door een vulgair antikapitalisme, zien dat niet; voor hen is alle kapitalisme gelijk, daarmee de waarde van de socialistische invloed in feite ontkennend. De hervormingsvloedgolf binnen het kapitalisme is de laatste veldslag die het kapitalisme nog van het socialisme (communisme) moet winnen.
Het kapitalisme was al op de top van zijn ontwikkelingsmogelijkheden. Concurrentie op de hoogste trap van ontwikkeling is het monopolie en dus het einde van de concurrentie. Alles wat er nu gebeurt is de concurrentie - het kapitalisme - weer van onderop te ontwikkelen. Door alle buiten de concurrentie vallende noties te privatiseren. Door de zelfredzaamheid van de bevolking tot het uiterste te bevorderen, door o.a. het sociale gebouw te slopen. Door weer kapitalisme in het klein te bevorderen, waaruit weer kapitalistische groei kan ontstaan. Door het systeem nieuw leven in te blazen. De hervormingspolitiek komt voort uit zwakte (een ontwikkelingsprobleem), maar kan doorgevoerd worden door de macht, inclusief de militaire, van het wereldkapitalisme. Een ander geluid dat tegen de rechtvaardigingsideologie ingaat is nodig!