Eda Yenil
Onrecht, wetteloosheid, vorming van eigen kader bij de overheidsinstellingen, oneerlijk te werk gaan, vervalsen van uitslagen... Dit zijn de dingen waar een grote deel van Turkije zich de laatste maand mee bezighoudt.
Het Nationale Toelatingsexamen voor Hoger Onderwijs (YGS) in Turkije is in maart jl. afgenomen. Dit jaar hebben in totaal 1.512.000 scholieren deelgenomen aan dit examen. Met dit examen wordt beoordeeld of men wel of niet tot de universiteit wordt toegelaten en zo ja voor welke universiteit men dan mag kiezen. De uitslag van dit examen is jaarlijks bepalend voor de toekomst van ruim een miljoen scholieren.
De organisatie van zo'n examen is ingewikkeld. Zeker als er mensen zijn die andere bedoelingen hebben met de resultaten ervan. Waarom zouden er anders scholen zo ingedeeld worden dat meisjes en jongens niet in dezelfde klas, zelfs niet eens op dezelfde school examen mochten afleggen? Meisjes en jongens gescheiden... De lieden met een reactionaire mentaliteit vonden het blijkbaar nodig dat zelfs bij zo'n belangrijk examen de scholieren van verschillende geslachten niet bij elkaar gevoegd mochten worden. Ook al moesten ze vele kilometers extra reizen om dit examen te kunnen afleggen.
Dat meisjes en jongens het examen apart moesten afleggen is niet eens het belangrijkste schandaal waarvoor de YGS dit jaar zorgde. In Artvin heeft een advocaat, nadat hij verschillende malen iets gehoord had over bedrog bij het examen, een onderzoek gedaan naar mogelijke codes bij beantwoording van de examenvragen. Advocaat Ayla Varan heeft ontdekt dat bepaalde studenten een code hebben gebruikt, waarmee de antwoorden van het examen te ontcijferen zijn.
Zo konden degenen die de code kenden 37 van de in totaal 40 wiskundevragen beantwoorden, zonder enige moeite te doen. Ook werden dezelfde codes gebruikt bij de vragen over sociale wetenschappen, Turks en natuurkunde. Voor de multiple choice-vragen was er ook een truc bedacht, waarmee het juiste antwoord zonder problemen ingevuld kon worden.
Toen dit bekend werd ontkende de voorzitter van de instantie OSYM (Centrum voor kiezen en plaatsen van studenten) eerst dat er sprake zou zijn van uitgedeelde codes. Tevens zei hij dat het toeval was, dat de vragen op deze manier opgelost konden worden. Hij kon echter niet verklaren waarom dit keer niet op de gebruikelijke wijze was gewerkt. Hierop hebben verschillende autoriteiten in eerste instantie verklaard dat ze niet twijfelen aan de eerlijkheid van het examen. Maar later werden de beweringen dat bepaalde studenten een truc hebben gebruikt min of meer bewezen.
Dit is het tweede schandaal omtrent toelatingsexamens in een tijdsbestek van minder dan een jaar. Eind vorig jaar werden vragen gestolen van het Examen voor Staatspersoneel (KPSS). Toen zijn er studenten geweest die 100 punten behaalden voor het examen. Het was natuurlijk ook toeval dat deze studenten allemaal privéles kregen van dezelfde instantie en dat zij elkaar kenden.
De scholieren die zich onrechtmatig behandeld voelen en hun ouders die willen vechten voor de rechten van hun kinderen, de leerkrachten die de oneerlijke behandeling willen voorkomen, zijn sinds de bekendwording van dit valse spel meerdere malen bij elkaar gekomen om te protesteren. Premier Recep Tayyip Erdogan noemde deze mensen zoals verwacht provocateurs! De steun van de Communistische Partij van Turkije aan de protesten was volgens hem een reden om deze protesten als speculatief te zien. En later kon hij zich niet inhouden om de protesterende scholieren te chanteren door met een grotere groep een tegendemonstratie te houden.
De voorzitter van OSYM, Ali Demir, heeft de scholieren die deel hebben genomen aan het examen een brief gestuurd waarin wordt beweerd dat niemand voordeel heeft gehad van deze codes en dat zij zich moeten bezighouden met hun lessen, in plaats van te protesteren. Tevens heeft hij beweerd dat de vragen die gegeven zijn aan de media, waaruit dit bedrog bleek, later opgesteld zijn dan de examendatum. Onderzoek bewees dat hij hierover loog. De beweringen van de instantie dat het ging om een fout van het computersysteem zijn ook tegengesproken door computeringenieurs die aangaven dat dit niet mogelijk is.
Nu wacht iedereen de onderzoeken af en de behandeling van de beroepen die ingediend zijn bij de Officier van Justitie en Raad van State. Want het bleek dat degenen die de vragen voor dit examen hebben voorbereid, tevens medewerkers zijn van de bedrijven waar privéles wordt gegeven. Degenen die benoemd zijn voor een functie bij OSYM hebben een geheime functie, die nooit samen met een andere functie mag worden uitgevoerd. Maar sommigen van hen maakten tegelijkertijd examenvragen voor privéinstellingen.
Ondanks de chantage, tegenspraken en bedreigingen van alle kanten, willen de studenten en de betrokkenen dit schandaal niet aanvaarden. Er zijn al duizenden handtekeningen verzameld en de protesten op straat gaan door. Met de steun van hun ouders, academici en burgers, zullen zij dit onrecht aanvechten, totdat zij hun recht krijgen.