Wat gebeurt er in Syrië?

jemen3.jpg
Grote woede bij het volk van Jemen

Nick Wright (*)

Interview met Elisseos Vagenas, lid van het CC (Centraal Comité) en verantwoordelijk voor de internationale betrekkingen van het CC van de KKE, met als onderwerp de ontwikkelingen in Syrië en de wijdere regio.

Recentelijk, op 20 maart, zette de KKE haar standpunten met betrekking tot de ontwikkelingen in onze regio uiteen. Deze ontwikkelingen zijn echter in volle gang. Wat is er de afgelopen weken veranderd?
E.V.
"Het is duidelijk dat de ontwikkelingen nog in volle gang zijn. De belangrijkste conclusies die het CC van de KKE trok blijven echter recht overeind. In onze regio (de Balkan, de oostelijke Middellandse Zee, het Midden-Oosten, Noord-Afrika, de Kaukasus) vinden er verontrustende en gevaarlijke ontwikkelingen plaats die gekenmerkt worden door de intensiteit van de tegenstellingen tussen de imperialistische machten. Dit alles vindt plaats in een regio die beschikt over grote voorraden fossiele brandstoffen en die een belangrijke doorvoerroute vormt voor grondstoffen vanuit Centraal-Azië, de Kaspische Zee en het Midden-Oosten naar zowel het Westen als naar snel opkomende Aziatische machten zoals China en India.

De sterkste monopolies, de imperialistische verbonden en de opkomende imperialistische machten zijn verstrikt geraakt in een web van tegenstellingen en onderlinge competitie. De klassen van de bourgeoisie zijn binnen het kader van het imperialistische systeem op zoek naar bondgenootschappen en compromissen zodat ze tijdens deze onderlinge strijd zoveel mogelijk voordeel kunnen behalen in de strijd om de natuurlijke rijkdommen en de marktaandelen.

Tegelijkertijd zien we dat de VN, de NAVO, de politie en de strijdkrachten van de EU, hun militaire bases en hun marinevloten onder allerlei voorwendselen ingezet worden in deze strijd.

Vanaf het moment dat het standpunt van het CC gepubliceerd werd zijn we getuige geweest van verschillende ontwikkelingen, waarvan de belangrijkste de openlijke imperialistische interventie in Libië is. Deze vond plaats na een beslissing van de VN-Veiligheidsraad en leidde tot een onverholen imperialistische militaire interventie van de VN. Ook kwamen Franse militairen in Ivoorkust tussenbeide en zagen we de bloedige gebeurtenissen in Jemen en Syrië. Het zijn verschillende ontwikkelingen die blijven voortduren in verschillende regio's. Al deze ontwikkelingen stellen echter op een steeds nadrukkelijker manier de verhouding kapitalisme-crisis-oorlog centraal. Alles wat de theorie en de historische ontwikkelingen ons geleerd hebben wordt bevestigd door de recente ontwikkelingen.

De demonstraties die in Syrië plaatsvinden vinden hun wortels in het land zelf. Ze zijn het gevolg van de economische, sociale en politieke problemen waar de werkende klasse en andere bevolkingslagen mee worstelen. Desalniettemin is het duidelijk dat ze gebruikt worden door de krachten van de bourgeoisie en de imperialistische centra."

Zowel de Griekse als de internationale media hebben de gebeurtenissen in Syrië gepresenteerd als een nieuwe volksopstand met democratische eisen, die door de autoriteiten bloedig onderdrukt wordt. Wat is het standpunt van de KKE omtrent deze mobilisaties van de bevolking, vooral als we de solidariteit van de partij met de mobilisaties in Egypte en Tunesië in ogenschouw nemen?
E.V.
"We volgen de ontwikkelingen in de regio zeer nauwgezet, en niet slechts aan de hand van één bron. De KKE heeft de gewoonte om op een verantwoordelijke wijze een standpunt in te nemen en om de werkers in ons land zo goed mogelijk te informeren over de binnenlandse en internationale situatie.

We onderzoeken de mobilisaties waar krachten vanuit de bevolking aan deelnemen aan de hand van de doelstellingen die de sociale en politieke krachten in het land nastreven, evenals de buitenlandse krachten die betrokken zijn bij deze mobilisaties. Dit blijkt niet altijd even duidelijk uit de leuzen die geroepen worden. Ik roep in herinnering dat we in het recente verleden ervoeren dat er mobilisaties vanuit de bevolking en de werkers waren die in naam van de 'democratie' en de 'vrijheid' een reactionaire en contrarevolutionaire koers voorstonden. Dit was bijvoorbeeld het geval in Polen ten tijde van 'Solidarnosc'.

Nu is dit nog meer het geval. Er zijn veel feiten die de grootschalige verstoring van de gebeurtenissen door de internationale media aantonen. Dit wordt vooral georganiseerd door het welbekende Al Jazeera, de televisiezender die gestationeerd is in Qatar. Al Jazeera is feitelijk het elektronische 'paard van Troje' van de bourgeoisie in de regio. De zender steunt de bourgeois modernisering in Noord-Afrika en het Midden-Oosten op politiek en economisch niveau, evenals de imperialistische plannen voor het 'Grotere Midden-Oosten'."

Wat behelst dit plan? Welke doelen dient het?
E.V.
"Zoals vastgesteld werd in het Besluit van het CC zijn de belangrijkste doelstellingen van de imperialisten (veelal onder voorwendselen als het 'bevorderen van de democratie' en het 'tegengaan van de verspreiding van kernwapens') de volgende:

Vanzelfsprekend heeft elke imperialistische macht haar eigen individuele doelen. Hierdoor zullen de inspanningen van de VS onherroepelijk en blijvend tegenwerking ondervinden van rivaliserende krachten (vooral de grotere landen in de EU, China en Rusland). Deze rivaliserende krachten streven ernaar dat ook hun monopolies profiteren van de regio en vormen hierdoor een bedreiging voor de Amerikaanse plannen. Binnen het kader van deze competitie moeten we ook de ontmanteling van Soedan, de buitenlandse interventie in Ivoorkust, de imperialistische militaire interventie in Libië zien en tevens het plan voor een mogelijke opdeling van Libië.

Deze ontwikkelingen kunnen leiden tot een allesomvattend scenario van destabilisering van een uitgebreide regio, hetgeen kan leiden tot problemen voor de energievoorziening in de EU - de rivaal van de VS - en voor de penetratie van Chinees kapitaal en Chinese goederen in de EU en Afrika.

Het imperialisme als hoogste staat van het kapitalisme wordt steeds agressiever tijdens een kapitalistische crisis. Daarenboven kan het gebruikmaken van de situatie die wordt gecreëerd om de gevolgen van de wereldwijde kapitalistische crisis af te zwakken en om kapitaal door te sluizen naar oorlogen in de regio.

De ontwikkelingen in Syrië zijn niet allemaal los te zien van deze plannen. Dit blijkt duidelijk uit de verklaringen en standpunten van de imperialistische machten, van de VS en de EU en uit de betrokkenheid van regionale machten, zoals Turkije en Iran."

Bedoelt u dat de gebeurtenissen in Syrië van buitenaf georkestreerd worden? Zijn ze een 'werktuig' voor de omverwerping van de regering en president Assad?
E.V.
"Natuurlijk hebben de gebeurtenissen die in Syrië plaatsvinden hun wortels in het land zelf. In de economische, sociale en politieke problemen van de werkende klasse en andere bevolkingslagen. Het zijn problemen die de afgelopen jaren aangescherpt zijn, als gevolg van het privatiseringsbeleid, de inperking van de rechten en de daling van het inkomen van de werkende klasse en de bevolking. Dit beleid werd doorgevoerd ten gunste van de belangen van de eigen bourgeoisie. De KKE ondersteunt mobilisaties van de bevolking die strijdt voor de oplossing van haar problemen en ze ondersteunt het recht van de bevolking om strijd te voeren zoals de lange geschiedenis van onze partij aantoont. Onze partij probeert om de complexe ontwikkelingen nauwgezet te bestuderen.

Aan de hand van deze studie moeten we constateren dat we veel bewijzen zien voor een doelbewuste imperialistische interventie in de interne Syrische aangelegenheden en voor de manipulatie van de werkers in andere landen met gefingeerde bewijzen voor de ontwikkelingen in Syrië. Veel van het beeldmateriaal dat we te zien krijgen en dat als bewijsmateriaal moet dienen is gefilmd in andere landen of in andere situaties. Deze politiek van het manipuleren van de publieke opinie heeft er de afgelopen dagen toe geleid dat journalisten van Al Jazeera ontslag namen.

Bijna dagelijks komt er bewijs van de interventies door landen in de regio (Saoedi-Arabië, Turkije) aan het licht, bewijs dat de pogingen om religieuze tegenstellingen aan te scherpen en uit te buiten onthult en waarin gesproken wordt over het bewapenen en trainen van groeperingen in het buitenland. We mogen dit zeker niet negeren.

Het is duidelijk dat de VS, de EU en Israël belang hebben bij het destabiliseren en het verzwakken van een bourgeoisieregime dat anti-imperialistische referentiepunten had en dat een bondgenoot is van de anti-imperialistische krachten in onder meer Palestina en Libanon. We moeten niet vergeten dat Israël nog steeds Syrisch grondgebied bezet. De verzwakking of zelfs de omverwerping van het Syrische regime zou eetlustbevorderend kunnen werken voor de imperialisten en hun plannen om Iran aan te vallen, onder het voorwendsel van het Iraanse nucleaire programma. De situatie zou zelfs kunnen leiden tot het uiteenvallen van landen in de regio en tot een domino-effect van destabilisering en bloedvergieten met als gevolg nieuwe imperialistische oorlogen en interventies."

In het verleden onderhield de Sovjet-Unie nauwe banden met Syrië en de heersende Ba'ath-partij. Hoe oordeelt u hierover en in hoeverre beïnvloedt dit feit het huidige standpunt van de KKE ten opzichte van Syrië?
E.V.
"Dankzij de invloed van de USSR, haar bijdrage aan de anti-fascistische overwinning, de oppermachtigheid van het socialisme in de wederopbouw van het land, het scheppen van volksdemocratieën in Oost-Europa en de ineenstorting van het kolonialisme waren er positieve ontwikkelingen die bijdroegen aan een wijziging in de wereldwijde machtsverhoudingen. Natuurlijk, ondanks de onmiskenbare versterking van de socialistische krachten bleef het imperialistische systeem zeer machtig. Onmiddellijk na het einde van de oorlog begon het imperialisme onder de hegemonie van de VS de Koude Oorlog en werkte het een strategie uit om het socialistische systeem te ondermijnen en zijn eigen krachten te bundelen.

In dezelfde periode stond in een hele reeks landen, zoals in Syrië, de kwestie van de nationale onafhankelijkheid en het mobiliseren van de bevolking voor dit doel centraal. Zonder twijfel vormde het bereiken van de nationale onafhankelijkheid door de kolonies de eerste en belangrijkste voorwaarde om de achtergebleven ontwikkeling te overwinnen waarvan in elke sector van het maatschappelijk leven sprake was. De USSR en andere socialistische landen ontwikkelden een beleid van economische en andere vormen van samenwerking en steun voor de nieuwe regimes, waaronder het Syrische, met als doel dat deze landen niet geassimileerd zouden worden in de internationale kapitalistische markt en de imperialistische verbonden. Ook was het hun opzet om binnen de regeringen de krachten die een socialistische koers voorstonden te versterken.

Deze inspanningen van de Sovjet-Unie om economische banden aan te knopen, en zelfs bondgenootschappen te onderhouden met een aantal kapitalistische landen tegen de sterkere imperialistische machten, waren wenselijk en begrijpelijk. Het verenigde front van de imperialisten werd erdoor verzwakt, landen werden eruit losgeweekt - al was het maar tijdelijk - en er kon gebruikgemaakt worden van de tegenstellingen binnen het imperialistische kamp. Het probleem was dat dit incidentele beleid dat de USSR ten opzichte van een aantal landen op economisch, diplomatiek en andere niveaus voerde werd verheven tot een principe en tot een theorie. Er was sprake van het zogenaamde 'niet-kapitalistische ontwikkelingspad'. Dit leidde tot verwarring in de internationale revolutionaire beweging. Zoals in de praktijk gebleken is bestaat een dergelijke 'derde weg naar het socialisme' niet.

Vanzelfsprekend trekt onze partij haar conclusies uit de geschiedenis van de internationale communistische beweging. Zo impliceert het huidige standpunt van de KKE ten opzichte van de imperialistische oorlog in Libië op geen enkele wijze goedkeuring voor het regime van Khadaffi, met wie onze partij nooit betrekkingen heeft onderhouden. Evenmin houdt onze oppositie tegen de dreigende imperialistische interventie in Syrië of een mogelijke imperialistische aanval op Iran in dat onze partij geen kritisch standpunt inneemt ten opzichte van de bourgeoisieregimes in deze landen.

Op deze manier richten communisten hun aandacht op wat belangrijk is en op dit moment is dat de imperialistische oorlog en de interventies in de regio, waaraan ook ons land deelneemt."

In welke mate beïnvloedt de deelname van de Syrische Communistische Partij in het 'Patriottisch front' van de Ba'ath-regeringspartij het standpunt van de KKE?
E.V.
"De KKE houdt altijd rekening met de posities en de stellingnames van communistische partijen in andere landen. We bewonderen de consequente anti-imperialistische houding van de communisten in Syrië evenals hun bijdragen aan de inspanningen om de internationale communistische beweging weer op te bouwen. Onlangs, net voor het uitbreken van de incidenten bracht Ammar Bagdash, de algemeen secretaris van het CC van de Syrische Communistische Partij, een bezoek aan ons land op uitnodiging van de KKE. We hadden toen de gelegenheid om onze standpunten over de ontwikkelingen in de regiouit te wisselen. We waarderen de acties van de communisten in Syrië tegen de verslechtering van de arbeidsverhoudingen, tegen de ontslagen en voor het stakingsrecht, tegen de plannen om het land te privatiseren, tegen de wet die de privatisering van openbare voorzieningen mogelijk maakt en in het algemeen tegen de assimilatie van Syrië in imperialistische organisaties. Natuurlijk houden we rekening met deze standpunten. Desalniettemin streeft de KKE altijd naar een eigen visie op de ontwikkelingen op basis van haar eigen ervaringen en aannames.

De historische ervaring van onze partij en de internationale communistische beweging heeft bijvoorbeeld geleid tot de overtuiging dat het een vergissing is om de bourgeosie onder te verdelen in 'comprador-bourgeoisie' enerzijds en een 'patriottistische' anderzijds, en om te streven naar allianties met die laatste. We hebben duidelijk gemaakt dat de macht in handen van de bourgeoisie óf in handen van de werkende klasse zal zijn. Er kan geen sprake zijn van een macht die ergens in het midden ligt!

Daarom benaderen we ook het bourgeoisieregime van de Ba'ath-partij in Syrië, dat om haar eigen redenen allang verwikkeld is in een moeilijk en gewapend conflict met het imperialistische Israël en daardoor met de VS, en de imperialistische plannen voor de regio op een klassenbewuste manier en idealiseren wij dit bewind niet.

We steunen de eis voor de onmiddellijke terugtrekking van Israël uit Syrisch en al het andere Arabisch grondgebied dat door het Israëlische leger met behulp van de VS en andere imperialistische krachten bezet wordt. Daarnaast ondersteunen we het recht van elke bevolking, de Syrische incluis, om zelf haar eigen toekomst te bepalen zonder buitenlandse militaire, economische en ideologisch-politiek manipulatieve interventies."

Wat stelt de KKE voor aan de Griekse bevolking en aan de bevolkingen in de regio?
E.V.
"De KKE richt zich tot de werkende klasse en de bevolkingen in de regio en benadrukt dat hun belangen samenvallen met de gezamenlijke anti-imperialistische en antimonopolistische strijd, met de strijd voor een losmaking uit de imperialistische organisaties, voor de ontmanteling van buitenlandse militaire bases en nucleaire wapens, voor de terugkeer van militairen van hun imperialistische missies en voor de integratie van deze strijd in de strijd om de macht.

Met dit als basis kunnen de bevolkingen vreedzaam en creatief leven en gebruikmaken van de natuurlijke rijkdommen die toebehoren aan de bevolking en die haar ten goede moeten komen.

We veroordelen de onrechtvaardige imperialistische oorlogen en we streven ernaar dat ons land zich hiervan distantieert. We weten echter ook dat oorlogen, die de voortzetting van de politiek met andere middelen zijn, onvermijdelijk zijn zolang de samenleving verdeeld is in klassen, zolang de ene mens door de andere wordt uitgebuit, zolang het imperialisme de bovenliggende partij is.

De vervanging van oorlog door vrede in het belang van de bevolking kan niet bereikt worden zonder de vervanging van het kapitalisme door het socialisme. Imperialistische vrede is niets anders dan de voorbereiding op een imperialistische oorlog."

Nick Wright, 21st Century Manifesto, 13 mei 2011, vertaling Frans Willems.